Tỷ phú xương rồng

Chuyện về nhà tỷ phú xương rồng này bắt đầu từ việc Vườn quốc gia Ba Vì thành lập vườn xương rồng trong nhà kính đầu năm 2004, với mục đích phục vụ việc nghiên cứu khoa học cho sinh viên và khách du lịch tham quan. Nhưng để có một bộ sưu tập tương đối đầy đủ các giống xương rồng hiện có tại Việt Nam thì không phải việc dễ làm vì ở Việt Nam từ trước tới nay cây xương rồng ít được người ta quan tâm, mà chỉ có một số người "chơi" nhỏ lẻ! Sau khi đi điều nghiên một số nước có tiếng về xương rồng, ông Đỗ Khắc Thành, Giám đốc Vườn quốc gia Ba Vì quyết định đích thân đi tìm các nghệ nhân chuyên về xương rồng ở trong nước để mời cộng tác với đơn vị của ông.

Bộ sưu tập xương rồng lớn nhất

Trong một lần đến An Giang, dân địa phương kể cho ông biết về một nghệ nhân chuyên sưu tầm xương rồng ở thị trấn Cái Dầu, huyện Châu Phú, ông này có một vườn xương rồng rất "quy mô", sưu tập qua mấy chục năm nay. Bước chân vào vườn xương rồng của nghệ nhân Phạm Phúc Giác, ông giám đốc cảm thấy cái mà ông hằng ấp ủ và bỏ công tìm kiếm bấy lâu nay giờ đã hiện ra trước mắt. Vườn xương rồng của anh Giác với bộ sưu tập hơn 1.500 chủng loại và hơn 5.000 cá thể sừng sững trước mắt ông, làm ông choáng ngợp trước vẻ đẹp kỳ bí của loài cây có nguồn gốc ở hoang mạc này. Ông đề nghị mua, anh Giác không bán, anh nói: "Không ai đem bán niềm đam mê của chính mình cả". Sau hai ngày thuyết phục anh Giác vẫn từ chối, cuối cùng ông Thành mang mục đích thành lập vườn xương rồng kể lại cho anh Giác nghe và mong anh giúp ông hoàn thành nhiệm vụ. Đến lúc này anh Giác không thể từ chối, vì sự học của thế hệ trẻ anh đồng ý chuyển giao bộ sưu tập xương rồng về Ba Vì và chuyển giao luôn kỹ thuật nuôi xương rồng mà anh đã mài mò đúc kết suốt thời gian qua. Trị giá bộ sưu tập này hơn một tỷ đồng.

Và niềm đam mê xương rồng

Sau khi chuyển giao bộ sưu tập về vườn quốc gia Ba Vì, chưa tròn một năm anh Giác đã làm lại bộ sưu tập mới, ngoài một số chủng loại cũ còn lưu lại anh đã có trong tay thêm nhiều chủng loại mới. Hiện tại vườn xương rồng của anh với diện tích hơn 2.000 m² có khoảng 2.000 chủng loại và con số này chắc hẳn còn tăng thêm nữa trong tương lai. Giá bán của mỗi cây xương rồng sẽ tuỳ thuộc đó là loại thường hay loại quý hiếm mà có giá từ: 50.000 đồng/cây tới vài triệu tùy đặc tính của nó, hiện xương rồng của anh Giác nhân ra không đủ đáp ưng nhu cầu thị trường, nhất là trong dịp Tết nhu cầu mua cây cảnh của mọi người tăng cao.

Bây giờ anh là Chủ tịch câu lạc bộ "Những người chơi xương rồng" ở thị trấn Cái Dầu, vườn xương rồng của anh là địa chỉ quen thuộc của rất nhiều người chơi xương rồng khắp mọi nơi trong và ngoài tỉnh, có người ở tận ngoài Bắc nghe tiếng anh cũng đã tìm tới mua bán trao đổi học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Hiện nay hội của anh có rất nhiều người tham gia, với những kinh nghiệm nuôi xương rồng mà anh tích lũy được bấy lâu, hứa hẹn câu lạc bộ xương rồng của anh sẽ là một vườn ươm nghệ nhân xương rồng tuyệt vời và mở ra hướng làm ăn mới cho những người yêu xương rồng.

Theo anh Giác thì "Cây xương rồng dù sống trong môi trường khắc nghiệt vẫn vươn lên nhiều dáng hình kỳ lạ, vẫn trổ hoa đẹp cho đời chiêm ngắm, như con người dù trong nghịch cảnh nào vẫn không chịu đầu hàng số phận như thế mới đáng quý". Anh nói "Tôi mê xương rồng là mê đặc tính có một không hai của nó, ngoài đặc tính trên xương rồng dù cùng chiết (hoặc lấy hạt) ra từ một cây mẹ nhưng khi lớn lên chúng lại có thể cho ra hình dạng và mầu sắc khác nhau, không cây nào giống cây nào. Chúng luôn tạo cho ta cảm giác bất ngờ, thú vị!".

Thuở nhỏ gia đình anh sống ở thành phố Hồ Chí Minh cạnh Thảo Cầm Viên, thời đó Thảo Cầm Viên chỉ có ba loại xương rồng, cậu bé Giác thường đến chơi với mấy cây xương rồng này, gần gũi lâu ngày trở nên gắn bó. Năm 1978 đời sống thành thị ngày càng khó khăn, ba anh quyết định về quê nội Cái Dầu sinh sống. Về quê lòng đam mê xương rồng vẫn không giảm trong anh vì "gần" nó càng lâu anh lại phát hiện ra nhiều điều lý thú. Năm 1981 nghe nói ở Đà Nẵng có ông giáo già trồng được nhiều loại xương rồng quý hiếm, không ngại đường xa anh tìm đến xin học hỏi kinh nghiệm và mua lại giống xương rồng, cảm động trước nhiệt tình của chàng trai trẻ, ông giáo tận tình chỉ dạy kinh nghiệm mấy mươi năm và tặng không cho anh những loài xương rồng quý.

Các chủng loại xương rồng của Việt Nam rất ít lại không có tài liệu tham khảo, anh Giác tự học tự mày mò làm nên bộ sưu tập anh đi khắp các tỉnh ĐBSCL rồi ra miền trung, nghe nơi nào có loại xương rồng lạ hay ai có thân nhân nước ngoài gửi về là anh tìm tới, bán thì anh mua, không bán thì anh đề nghị trao đổi. Mang về nhà chăm sóc, đôi khi bị chết, trải qua nhiều thất bại anh đã rút ra được nhiều bài học quý giá và anh đang viết một quyển sách về "Cây xương rồng Việt Nam". Cho đến hôm nay ở Việt Nam chưa có quyển sách, tài liệu hay công trình nghiên cứu nào nói về kinh nghiệm trồng xương rồng.

Anh cho biết anh đang tìm nhà tài trợ để giúp anh xây dựng vườn xương rồng trong nhà kính và ngoài trời trên vùng núi, ở khu du lịch Núi Sam hoặc Lâm Viên Núi Cấm quê hương An Giang của anh, để du khách chiêm ngắm vẻ đẹp đầy mê hoặc của loài cây hoang mạc này và anh cố gắng hoàn thành quyển sách nói về cây xương rồng Việt Nam cho những ai yêu thích loài cây nhiều gai nhọn này có tài liệu tham khảo. Tin rằng với quyết tâm cao anh sẽ làm được những điều anh dự tính. Vấn đề chí là thời gian thôi!