NDĐT - Bà Trần Thị Hà, Vụ trưởng Vụ đại học và sau đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, từ năm 2008, tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ vừa học, vừa làm chỉ được tổ chức 2 đợt mỗi năm vào tháng 4 và tháng 10.
Theo bà Trần Thị Hà, Vụ trưởng Vụ đại học và sau đại học, sắp tới Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có quy chế quản lý chặt chẽ hơn hệ đào tạo không chính quy của các trường đại học, cao đẳng, trên cơ sở phân cấp mạnh mẽ để hiệu trưởng các trường có toàn quyền quyết định. Nhưng phải đảm bảo đủ năng lực đào tạo.
Cũng theo bà Hà, quá trình tuyển sinh, ra đề thi, coi thi, chấm thi, chấm phúc khảo, duyệt điểm chuẩn, kiểm tra trúng tuyển…của hệ không chính quy sẽ được quản lý chặt chẽ. Đề thi tuyển sinh vừa học vừa làm của các trường đại học, cao đẳng phải được lấy từ ngân hàng đề của Cục Khảo thí. Riêng đề thi kết thúc học phần, kết thúc môn học các trường thống nhất dùng ngân hàng đề thi chính quy của trường, ngân hàng đề thi phải đủ lớn đảm bảo chất lượng, được Bộ Giáo dục kiểm tra thẩm định. Thi đầu vào cũng sẽ được cải tiến bằng phương pháp thi trắc nghiệm khách quan.
Mỗi năm, các trường đại học, cao đẳng tuyển sinh hệ vừa học vừa làm 2 đợt vào tháng 4 và tháng 10 chứ không tổ chức tuyển tràn lan như hiện nay. Hai tháng trước kỳ thi, các trường phải lên kế hoạch tuyển sinh và công bố công khai mọi thông tin liên quan đến kỳ thi, kết quả tuyển sinh, danh sách trúng tuyển để xã hội cùng giám sát.
*Tại Hội nghị đào tạo không chính quy các trường đại học, cao đẳng, báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo thừa nhận, ở hệ đào tạo không chính quy đang có sự mất cân đối nghiêm trọng về cơ cấu ngành nghề và trình độ đào tạo; chất lượng đào tạo cũng đang có vấn đề. Từ năm 2008, tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ vừa học, vừa làm chỉ được tổ chức 2 đợt mỗi năm, vào tháng 4 và tháng 10.
Đổ xô vào ngành dễ học
Báo cáo tổng kết công tác đào tạo đại học, cao đẳng không chính quy (giai đoạn 2003 - 2007) của Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố cho thấy hiện nay đào tạo không chính quy đang có 3 hình thức là vừa học vừa làm (trước đây vẫn quen gọi là tại chức), đào tạo từ xa và đào tạo hoàn chỉnh kiến thức (thực chất là chuyên tu, liên thông). Trong đó số sinh viên đào tạo không chính quy chủ yếu là theo hình thức vừa học vừa làm, các hệ khác không đáng kể.
Điều này phản ánh một thực tế, hình thức đào tạo vừa học vừa làm vẫn quen gọi là tại chức lâu nay đang “bung ra”, thu hút nhiều người học do vừa quá dễ ở đầu vào, vừa dễ dãi trong quá trình đào tạo. Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo thừa nhận, đang có sự mất cân đối nghiêm trọng về cơ cấu ngành nghề và trình độ đào tạo ở hệ đào tạo không chính quy. Số sinh viên đào tạo không chính quy tập trung chủ yếu vào các ngành dễ dạy, dễ học, ít phải thí nghiệm và thực hành. Chiếm tỉ lệ lớn vẫn là khối các ngành kinh tế trong khi số sinh viên không chính quy của khối y dược và văn hoá, nghệ thuật chỉ có hơn 1%.
Từ trung cấp lên cao đẳng chỉ cần 6 tháng
Chất lượng đào tạo không chính quy ngay cả ở các trường đại học có thương hiệu cũng đang có vấn đề. Được đánh giá là nghiêm túc và có chất lượng cao ở hệ chính quy như Đại học Ngoại thương, Đại học Tài chính kế toán…thì với hệ không chính quy, khâu ra đề thi và tổ chức coi thi của các trường này hoàn toàn bị xem nhẹ. Có những trường như ĐH Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, ĐH Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã thản nhiên tự thay đổi môn thi vào khối A hệ tại chức bằng 3 môn: Toán, Văn và Vật lý.
Nhiều năm qua hệ tại chức của các trường đã tăng nhanh vượt quá khả năng đảm bảo chất lượng. Chỉ trong 2 năm 2005, 2006, trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã mở tới 120 lớp tại các địa phương. Không đảm bảo điều kiện học tập và môi trường sư phạm, các lớp mở tại các địa phương thậm chí còn được đặt tại những nơi như Liên hiệp hợp tác xã, Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện và các cơ sở khác ngoài ngành giáo dục…
Có những trường tổ chức đào tạo cấp bằng cao đẳng sư phạm cho những sinh viên có bằng trung cấp sư phạm chỉ trong vòng 6 tháng (trong khi Luật Giáo dục quy định là từ 1,5 đến 2 năm).
Về chất lượng đào tạo không chính quy, ngành giáo dục đổ lỗi cho nhiều lý do. Trong đó có một thực tế ông Phạm Văn Thể (Trưởng khoa Đại học tại chức - ĐH Bách khoa Hà Nội) cho rằng không nên né tránh: dạy tại chức đồng nghĩa với “công ăn việc làm” tăng thu nhập của các nhà giáo mà càng nhiều môn học, càng nhiều học trình thì thu nhập càng cao. Chưa kể, nhiều trường, cán bộ giảng dạy tại chức thường là những người trình độ thấp…
Mặt khác, về phía người học, sinh viên hệ không chính quy thường là những người bận rộn làm ăn hoặc cán bộ, quan chức muốn kiếm tấm bằng cho nên sẵn sàng thoả hiệp, thậm chí là gợi ý cho những tiêu cực trong tổ chức đào tạo như cắt xén thời lượng, giảm bớt giờ học, chạy điểm, mua điểm…
