Sau trận sốt lúc bốn tháng tuổi, chị Lợi, con út trong gia đình ở Phú Xuyên, bị dị tật xương sống nên bị gù. Chiều cao chỉ dừng lại ở 1 m, nặng 25 kg, nhưng lưng mang khối u gần 3 kg. Nhà gần trường, khi học cấp một, cấp hai, chị Lợi tự đi bộ đi học mỗi ngày.
"Tôi phải hứng chịu nhiều lời trêu chọc, nhiều câu nói gây tổn thương, nhưng tôi tự nhủ nếu mình học tốt sẽ được trân trọng’’, chị kể. Cô bé Lợi khi đó luôn có thành tích tốp đầu trong lớp. Nhưng học hết lớp 9, chị quyết định thôi học để đi làm, vì bố nghỉ không lương, mẹ ốm nặng, trường học cách nhà hơn 10 km.
Ở nhà, chị Lợi tự học may dân dụng, mở cửa hàng tạp hóa nhỏ nuôi sống mình. Suốt 10 năm liền, chị làm bạn với chiếc máy may trong căn phòng khoảng 15 m2 và kết nối với thế giới bên ngoài bằng chiếc đài radio.
Năm 2007, biến cố ập xuống gia đình khi anh trai chị đột ngột qua đời. "Nhà chỉ còn mẹ già, chị dâu bị tai biến, hai đứa cháu đang tuổi ăn học, chị gái lấy chồng xa, cho nên tôi quyết tâm phải mạnh mẽ hơn để làm trụ cột cho gia đình’’, chị nói. Biết Trung tâm 20/10 của Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Nội mở lớp cho người khuyết tật học nghề, chị đăng ký tham gia.
Hằng ngày, cô gái cao 1 m đạp xe gần một giờ đồng hồ từ nhà đến Đỗ Xá (Thường Tín), rồi bắt xe buýt đến ga Hà Nội, đi bộ thêm hơn 100 m đến điểm học. Học từ 2 giờ chiều, nhưng Lợi phải đi từ 10 giờ sáng mới kịp. Ở đó, chị học cách pha chế đồ uống, học cắm hoa...
Chị thấy tự tin hơn khi có nhiều người đồng cảnh ngộ. Chị bắt đầu tham gia hoạt động của Hội Người khuyết tật huyện Phú Xuyên, đồng thời duy trì công việc may vá và cửa hàng tạp hóa tại nhà.
Ngồi máy may nhiều khiến chị Lợi bị cong vẹo cột sống, liệt tay trái. Đứng trước người thân, chị tỏ ra bình tĩnh, nhưng đêm nào cũng khóc vì sợ mình trở thành gánh nặng của mọi người. Chị một mình kéo vali đến bệnh viện điều trị. Sau nửa năm xem bệnh viện là nhà, tay trái của chị vận động trở lại.
Phải bỏ nghề may, chị chuyển sang tự mày mò trên mạng học bán hàng online, nhờ người kết nối để làm việc tại xưởng bán comple. Chị lên mạng bán thêm đồ gỗ mini, vốn là những sản phẩm nghề truyền thống ở quê hương.
Người nhỏ bé, sức yếu, nhưng chị Lợi không chỉ tự lo được cho mình, mà còn chăm sóc cho người thân trong gia đình, là hạt nhân tích cực trong hoạt động của Hội Người khuyết tật. Năm 2019, chị tham gia dự án âm nhạc cộng đồng "Hợp xướng đa dạng".
Đây là dự án âm nhạc cộng đồng đầu tiên của Việt Nam quy tụ thành viên từ mọi lứa tuổi, ngành nghề với tinh thần tự nguyện. Chị Lợi cùng các thành viên hợp xướng biểu diễn tại nhiều sự kiện lớn trong nước và quốc tế.
Năm 2023, dàn hợp xướng giành giải Đồng tại Liên hoan Hợp xướng quốc tế tại Hải Nam (Trung Quốc). Tháng 10 năm nay, chị và bạn bè giành giải Bạc tại Philippines.
Là Phó Chủ tịch Hội Người khuyết tật huyện Phú Xuyên, tổ trưởng dự án vay vốn tạo việc làm cho người khuyết tật, chị kết nối, hỗ trợ, giúp nhiều người khuyết tật phát triển sinh kế. Chị Lê Thị Lan Anh, là người khuyết tật và thành viên dự án "Hợp xướng đa dạng’’ cho biết, chị Lợi luôn khiến mọi người ngưỡng mộ vì tháo vát, nhanh nhẹn trong các hoạt động tập thể. Chị Lợi chỉ mong luôn có sức khỏe để cống hiến nhiều hơn nữa.
"Tôi muốn kết nối để tạo một sân chơi cho thiếu nhi quê mình, mở thư viện số hỗ trợ trẻ em và mọi người tiếp cận kiến thức mới, công nghệ thông tin và tiếng Anh’’, chị nói. Với nghị lực truyền cảm hứng và thành tựu của mình, chị Lợi vinh dự được trao danh hiệu Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu năm 2024.
