Sau hơn ba tháng, chúng tôi có dịp trở lại thăm vùng lũ xã Nặm Păm. Dấu tích về cơn lũ lịch sử vẫn ngổn ngang, nhưng cuộc sống mới đang dần trở lại. Gần 200 ngôi nhà tạm bằng khung sắt được dựng lên. Cầu Nặm Păm bị lũ cuốn trôi đã được nối nhịp. Hơn 10 km đường lên trung tâm xã bị phá hủy, nay đã đi lại được bằng xe máy. Điện sáng về bản... Trong khung cảnh ấy, có lẽ nụ cười trên môi của các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh là biểu hiện rõ nét nhất cho sự hồi sinh ở vùng lũ.
Cô giáo Trần Thị Thúy, Hiệu trưởng Trường tiểu học Nặm Păm, người có 30 năm gắn bó với mảnh đất này kể: Nặm Păm là xã vùng hai của huyện Mường La, thuộc diện đặc biệt khó khăn. Cuộc sống của gần 1.000 hộ dân các dân tộc Thái, Mông, Kháng, La Ha bám quanh dãy núi Sam Xíp cao 1.300 m bao năm vốn yên bình. Thế nhưng, cơn lũ lịch sử có sức tàn phá khủng khiếp đã đẩy cuộc sống của đồng bào nơi đây vào hoàn cảnh vô cùng khó khăn. Trong số 11 bản, thì tám bản bị thiệt hại nặng nề; trong đó, ba bản gần như bị xóa sổ. Lũ làm 12 người của xã Nặm Păm chết và mất tích, trong đó có năm học sinh.
Đối với các thầy giáo, cô giáo và học sinh xã Nặm Păm thì ngôi trường như là linh hồn, hình ảnh hiện hữu hằng ngày gắn bó, nuôi dưỡng tuổi thơ. Mặc dù ở vùng đặc biệt khó khăn, nhưng Trường tiểu học Nặm Păm đang hoàn thành những chỉ tiêu cuối để đạt chuẩn quốc gia. Vậy mà, cơn lũ đêm ngày 2-8, rạng sáng 3-8 đã cuốn phăng đi tất cả. Dãy lớp học hai tầng với tám phòng học cùng toàn bộ cơ sở vật chất của nhà trường đã bị cuốn trôi, chỉ còn bãi đất đá ngổn ngang. Trường lớp không còn, trong khi năm học mới đang đến gần. Trong hoàn cảnh đó, để nhà trường đi vào hoạt động như bây giờ, cô giáo Thúy vẫn cảm thấy “Như trong mơ!”. Từ trạng thái bàng hoàng, lo lắng, đau khổ, các thầy cô giáo giờ đây lại hạnh phúc hơn ai hết. Chỉ trong một thời gian ngắn, với sự hỗ trợ, nỗ lực của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự chung tay của đồng bào cả nước đã giúp các em học sinh tiếp tục cắp sách tới trường.
Nơi cơn lũ đi qua, câu chuyện về việc biến điều không thể thành có thể phải kể đến nỗ lực rất lớn của các thầy giáo, cô giáo ở đây. Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mường La Phạm Văn Chính cho biết, trong chiến dịch Tất cả để kịp năm học mới, ngành giáo dục và đào tạo huyện đã huy động hơn 900 lượt cán bộ, giáo viên tổ chức các đợt tham gia dọn vệ sinh, nạo vét bùn đất đá, phối hợp các đơn vị thi công xây dựng lớp học để kịp đón năm học mới. Nhiều phương án đã được đưa ra, cuối cùng phương án dựng nhà lắp ghép bằng sắt, nền bê-tông được lựa chọn. Với sự hỗ trợ của Bộ Công an, chỉ trong 12 ngày đêm đã xây dựng xong 11 phòng học, sáu phòng nhà ở bán trú, cùng toàn bộ trang thiết bị, đồ dùng học tập, cặp sách cho học sinh xã Nặm Păm. Sáng 3-9, lễ khai giảng năm học mới của cả ba cấp: Mầm non, tiểu học, THCS xã Nặm Păm đã diễn ra rất trang trọng. Hơn 1.100 học sinh cùng các thầy giáo, cô giáo hân hoan bước vào năm học mới.
