MBH có cũng như không
Trên đường phố hiện nay xuất hiện ngày càng nhiều người điều khiển xe mô-tô, xe máy nhưng đội những loại MBH hoàn toàn không có tính năng bảo vệ. Dễ bắt gặp nhất là những chiếc MBH có hình dáng mũ lưỡi trai được đúc nguyên khối (có phần lưỡi trai đưa ra khoảng 10 cm dính liền với thân mũ), có loại được bọc vải bên ngoài và loại không bọc. Hầu hết những mũ này đều không có lớp mút và xốp hấp thụ lực bên trong mũ, nếu có cũng rất mỏng nhưng vẫn được đóng quai như một chiếc MBH thật sự. Tuy nhiên, nhiều người vẫn sử dụng loại mũ này bởi sự tiện lợi là nhẹ và... rẻ tiền. Tuy nhiên, theo giám đốc một doanh nghiệp sản xuất MBH, loại này được xếp vào "cực kỳ nguy hiểm" bởi nó không những không có tác dụng bảo vệ mà còn gây nguy hiểm cho người đội. Do lớp vỏ mũ rất mỏng lại được làm bằng nhựa phế liệu nên không thể chịu được lực, khi bị vỡ, vỏ mũ sẽ tạo ra những mảnh nhựa sắc nhọn có khả năng ghim vào đầu và phần lưỡi trai khi bị vỡ sẽ đâm vào phần mặt của nạn nhân.
Không chỉ loại này, nhiều người tham gia giao thông bằng mô-tô, xe máy còn sử dụng nhiều loại MBH được gọi là mũ thể thao. Theo đó, một số mũ được thiết kế hoàn toàn bằng vải hoặc da, bên dưới lớp mặt được may lót một lớp vải mút xốp rất mỏng, có nhiều khe hở lớn và được đóng quai y như một chiếc MBH thực thụ. Không chỉ thế, nhiều người còn sử dụng cả loại MBH dành cho trẻ em đi xe đạp, trượt pa-tin hoặc đi bộ.
Ðã có nhiều vụ tai nạn thương tâm do người điều khiển xe máy đội MBH kém chất lượng. Cách đây không lâu, trên quốc lộ 22, gần cầu vượt An Sương (quận 12), một thanh niên chạy xe máy sát lề đường nhưng vừa chạy vừa nghe điện thoại, khi nghe tiếng xe tải bóp còi đã giật mình té xuống đất, đầu đập vào gờ bó vỉa hè dẫn đến tử vong. Trước đó, gia đình bà Lê Thị Thanh Hương (khu phố 3B, phường Thạnh Lộc, quận 12) cũng có người em chồng bị chết do bị tai nạn giao thông gây chấn thương sọ não dù có đội MBH. Người nhà bà cho rằng người thân chết vì MBH dỏm, bởi khi tai nạn xảy ra, MBH bị vỡ tan.
Mới đây nhất, một vụ tai nạn giao thông đã khiến một thanh niên bị chấn thương sọ não bất tỉnh xảy ra trên đường Hùng Vương (quận 5). Nhiều nhân chứng kể lại, nam thanh niên điều khiển xe máy mang BKS 52Z7-0507 lưu thông trên đường Hùng Vương hướng về đường Nguyễn Chí Thanh. Khi anh này đi đến trước số 41 Hùng Vương, có hai người đi trước bật tín hiệu xin băng qua đường. Do đang chạy với tốc độ khá cao nên người thanh niên không kịp xử lý tình huống, để chiếc xe máy lao thẳng vào xe phía trước. Cú va chạm cực mạnh khiến nam thanh niên văng xa gần chục mét, đập đầu xuống đường, bị chấn thương khá nặng. Theo quan sát, người bị nạn có đội MBH nhưng khi đập mạnh xuống đường, chiếc mũ đã bể nát dẫn đến nạn nhân bị chấn thương sọ não.
Theo một thống kê gần đây, hiện có 70% số MBH được người dân sử dụng khi tham gia giao thông bằng xe gắn máy, xe mô-tô là loại MBH kém chất lượng, hoàn toàn không có tính năng bảo vệ khi tai nạn xảy ra.
Siết chặt quản lý, xử phạt nghiêm
Theo quy định, MBH đạt chuẩn phải được dán tem CR theo đúng quy chuẩn Việt Nam 2 (QCVN 2:2008). Ngoài ra, MBH phải có hình dáng theo quy chuẩn hàng hóa đã được Bộ Khoa học và Công nghệ quy định và phải đủ ba lớp: lớp nhựa cứng ngoài cùng, lớp xốp và lớp mút hấp thụ xung động, quai đeo. Tuy nhiên, hiện nay người tiêu dùng vẫn có thể mua MBH ở... lề đường với giá chỉ 30.000 - 50.000 đồng, điều này cho thấy, việc quản lý chất lượng mặt hàng này đang bị các cơ quan chức năng bỏ ngỏ.
Theo báo cáo của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, trong số ca chấn thương sọ não do tai nạn giao thông thì có đến 60% là do các loại mũ kém chất lượng, mũ cách điệu dưới dạng mũ thể thao, mũ cho người đi bộ... gây ra. Ông Nguyễn Văn Lập, đại diện Công ty Chí Thành V.N, cho biết: "Các doanh nghiệp sản xuất MBH chân chính đã đầu tư không ít tiền của, chất xám vào việc tìm ra công nghệ sản xuất MBH. Thế nhưng trước tình hình thị trường như hiện nay, việc giải quyết đã ra ngoài khả năng của chúng tôi, chúng tôi không thể làm thay công việc của cảnh sát giao thông trong việc xử phạt người đi xe gắn máy đội MBH sai quy định. Chúng tôi cho rằng thật sự đây không phải việc không thể làm được, mà gần như không có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng để cùng giải quyết".
Theo Tiến sĩ Nguyễn Mộng Hùng, Hội Bảo vệ người tiêu dùng TP Hồ Chí Minh, những cửa hàng lớn có uy tín hầu như không bán các loại MBH kém chất lượng. MBH kém chất lượng "lộng hành" là do ý thức người tiêu dùng ham giá rẻ, xem thường tính mạng của mình. Do đó, người tiêu dùng nên tự ý thức, trách nhiệm của mình trong việc "tẩy chay" những mặt hàng kém chất lượng; đồng thời việc này cũng giúp các cơ quan chức năng ngăn chặn việc buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng. Trong khi đó, nhiều người dân cho rằng, để tránh cho người dân sử dụng các loại sản phẩm kém chất lượng, các ngành chức năng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát các cơ sở sản xuất MBH không đúng chất lượng, giả mạo; đồng thời nên có quy định phạt những người điều khiển xe mô-tô, xe máy đội MBH không đúng quy chuẩn quy định theo mức phạt tương đương hành vi không đội mũ.