Chia sẻ nỗi đau cùng gấu
Chú "gấu" thân thiện đã dẫn khách vào một thế giới đặc biệt với những gian trưng bày các tác phẩm nghệ thuật đoạt giải trong số 96.166 bức tranh tham gia cuộc thi vẽ tranh do Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV) phát động năm 2005. Mỗi hình ảnh ngộ nghĩnh đều mang thông điệp về một thế giới chung sống hoà bình với loài gấu.
Ý tưởng và ý thức bảo vệ động vật hoang dã của mỗi thành viên tham gia được thể hiện từ cái tên: "Chúng ta là bạn", "Quan tâm và chia sẻ"…là hình ảnh gấu chung sống hòa bình với con người. Hay một góc nhìn khác về thực trạng săn bắt, nuôi nhốt với hình ảnh xót xa: "Cơn ác mộng", "Giấc mơ của loài gấu", "Hãy dừng lại"…
Gian trưng bày phía trong là một sân chơi cho trẻ em. Tại đây các em được vẽ, tô màu thỏa thích những bức tranh về thiên nhiên, về động vật hoang dã. Ngoài ra, còn nhiều hoạt động khác như diễn kịch, trình diễn quy trình gắn chíp cho gấu, khán giả tham dự triển lãm sẽ được các nghệ sĩ nổi tiếng ký tặng trên những tranh áp phích về gấu.
Có mặt tại triển lãm, tôi thấy các em nhỏ cầm trên tay những bức tranh áp phích, xếp thành hàng dài chờ đến lượt được danh thủ Hồng Sơn ký tặng. Cách tổ chức của triển lãm đã thực sự lôi cuốn các em và đương nhiên, nó đã tạo cho các em ý thức về môi trường sống quanh ta. Không chỉ danh thủ Hồng Sơn, nhiều nghệ sĩ, ca sĩ nổi tiếng như Xuân Bắc, Minh Vượng, Lê Khanh, Tự Long, Mỹ Linh…đã tình nguyện tham gia triển lãm, để cùng nói lên tiếng nói bảo vệ loài gấu trước sự săn lùng của con người.
Trong triển lãm, du khách chú ý đến một gian trưng bày ấn tượng với cũi sắt, với những tiếng gầm thét đau đớn và hình ảnh của chú gấu khổng lồ phía sau song sắt. Những người tổ chức triển lãm gọi đây là phòng tra tấn với ý tưởng tạo cho người tham quan cảm nhận được cuộc sống ngục tù của loài gấu khi bị nhốt trong những khung sắt chỉ hơn 1m2. Để vào được phòng tra tấn phải qua một cũi sắt được khoá cẩn thận. Bên trong phòng tối đen, chỉ có ánh sáng phát ra từ chiếc tivi với hình ảnh đau đớn của loài gấu trong công nghệ lấy mật của con người. Những tiếng kêu thảm thiết trong đau đớn, tiếng gầm khi bị đẩy vào góc chuồng để gây mê lấy mật trong không gian nhỏ bé, chật chội khiến ai cũng có thể cảm nhận được sự tù túng và như nghe thấy tiếng kêu cứu của loài gấu.
Bà Vũ Thị Quyên, cán bộ phụ trách Quản lý giáo dục ENV cho biết: Triển lãm "Trả lại sự bình yên cho loài gấu" do ENV tổ chức với sự tài trợ của Hiệp hội Bảo tồn động vật thế giới (WSPA). Đây là một trong những hoạt động của ENV nhằm bảo vệ các loài gấu Việt Nam ra khỏi nạn săn bắt và buôn bán trái phép. Thông qua triển lãm này, ENV hy vọng công chúng sẽ hiểu rõ hơn về tình trạng các loài gấu của Việt Nam đang phải đối mặt để từ đó tham gia tích cực hơn vào việc bảo vệ các loài gấu trong tự nhiên".
ENV là một tổ chức phi chính phủ tiên phong trong các hoạt động giáo dục môi trường tại Việt Nam. Mục tiêu của ENV là bảo tồn các loài động thực vật hoang dã, bảo vệ thiên nhiên và môi trường thông qua việc khuyến khích thay đổi thái độ hành vi của người dân.
Các loài gấu của Việt Nam đang bên bờ tuyệt chủng
Theo con số thống kê của Cục Kiểm lâm, hiện có khoảng 4.000 cá thể gấu bị nuôi nhốt trên toàn quốc. Nhu cầu sử dụng mật gấu là một trong những mối đe dọa chính đối với các loài gấu của Việt Nam. Các cuộc điều tra của Tổ chức Động vật châu Á cho thấy Việt Nam có hai phương pháp lấy mật là phẫu thuật, dùng máy siêu âm gây mê rồi dùng bơm hút. Cả hai cách trên đều không an toàn, việc phẫu thuật thô sơ, không đảm bảo vệ sinh nên gấu thường bị chết vì nhiễm trùng. Còn khi dùng máy siêu âm gây mê rồi dùng kim chọc dò có thể làm cho mật bị thủng, rò rỉ trong cơ thể và gấu phải chịu cái chết từ từ, đau đớn từ chứng viêm màng bụng. Ngoài ra, gấu còn bị săn bắt lấy thịt và các bộ phận, bị nuôi nhốt làm vật cảnh hoặc trưng bày… và đặc biệt là nạn tàn phá rừng đang đe dọa đến sự tồn tại của các loài gấu ở Việt Nam.
Từ năm 2005, Chính phủ đã phát triển chiến lược chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu ở Việt Nam. Bước đầu của quá trình này tập trung vào việc ngăn chặn buôn bán các cá thể gấu hoang dã tiếp diễn thông qua hoạt động đăng ký toàn bộ số gấu nuôi ở các trang trại bằng cách gắn chíp để nhận biết chúng khi kiểm tra. Quá trình gắn chíp đã hoàn tất vào đầu năm 2006. Sau giai đoạn này, cơ quan chức năng bảo vệ động vật hoang dã sẽ xử lý triệt để các trường hợp buôn bán gấu chưa đăng ký. Việc bảo vệ loài gấu và các loại động vật hoang dã khác trước nạn săn bắt buôn bán trái phép là trách nhiệm chung của mỗi cá nhân để bảo vệ chính môi trường sống của mình.
