Trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, tình trạng quy hoạch “treo”, dự án “treo” khá phổ biến tại những quận, huyện vùng ven. Tại huyện Củ Chi, qua rà soát hiện còn hơn 20 nghìn hộ dân “mắc kẹt” trong vùng quy hoạch Khu đô thị Tây Bắc; Khu công nghiệp (KCN) Bàu Đưng 175 ha; Khu Viện trường Y tế 105 ha và KCN Hóa dược 220 ha… Đây là những dự án đã “treo” hàng chục năm trời khiến người dân trong vùng hết sức bức xúc.
Tại quận Bình Thạnh, dự án Khu đô thị du lịch, sinh thái Bình Quới -Thanh Đa tính đến nay đã ‘treo” qua hai thập niên, kể từ khi được phê duyệt vào năm 1992. Đến thời điểm này, mặc dù dự án đã hai lần đổi chủ đầu tư nhưng công tác bồi thường giải phóng mặt bằng vẫn dở dang. Ngoài ra, nhiều khu đất đã duyệt quy hoạch nhưng không kêu gọi được nhà đầu tư, hoặc nhà đầu tư “xí” đất làm dự án nhưng không triển khai, làm cho người dân mất đất canh tác, mất đất ở, trong khi đất đai để hoang hóa rất lãng phí.
Qua kiểm tra trực tiếp các dự án “treo” mà người dân phản ánh, lãnh đạo TP Hồ Chí Minh đã có những động thái kịp thời nhằm từng bước khôi phục lại quyền lợi cho người dân trong vùng dự án mà theo quan điểm của lãnh đạo thành phố “lỗi của chính quyền không để người dân chịu”.
Mới đây, khi làm việc với lãnh đạo huyện Củ Chi về những dự án “treo”, UBND thành phố đã nhanh chóng ra văn bản chấp thuận xóa quy hoạch Khu Viện trường Y tế. Theo đó, UBND thành phố yêu cầu UBND huyện Củ Chi phối hợp các cơ quan liên quan lập điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng nông thôn mới của xã Phước Hiệp đối với phần đất 105 ha theo hướng sử dụng đất nông nghiệp và điểm dân cư nông thôn nhằm ổn định cuộc sống và bảo đảm quyền lợi chính đáng cho nhân dân sinh sống tại khu vực này.
Tương tự, với các quy hoạch Khu đô thị Tây Bắc, Công viên Sài Gòn Safari (rộng 475 ha), KCN Hóa dược (220 ha), KCN Bàu Đưng (175ha)... thành phố cũng đồng ý xóa quy hoạch hoặc điều chỉnh quy hoạch theo hướng mà người dân đã kiến nghị.
Theo Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thanh Toàn, có hai nguyên nhân dẫn đến quy hoạch “treo”. Đó là chưa xác định được nguồn lực thực hiện và chưa có cơ chế, chính sách hấp dẫn thu hút nhà đầu tư. Khu đô thị Tây Bắc, Công viên Saigon Safari hay Khu đô thị Bình Quới - Thanh Đa muốn phát triển được phải có sự tham gia của những nhà đầu tư lớn, có kinh nghiệm và tiềm lực tài chính mạnh. Đối với các hạng mục cơ sở hạ tầng như đường sá, trường học, bệnh viện dựa vào nguồn vốn ngân sách, nhưng những khu vực quy hoạch công viên cây xanh mà ngân sách không “gánh” nổi thì phải có cơ chế thu hút đầu tư cởi mở.
Tuy nhiên, theo ý kiến các nhà quy hoạch, còn một nguyên nhân nữa khiến các dự án triển khai chậm là do chính các địa phương chậm báo cáo về tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện quy hoạch các khu chức năng đô thị trên địa bàn. Đơn cử như dự án KCN Xuân Thới Thượng và khu dân cư liền kề tại xã Xuân Thới Thượng (huyện Hóc Môn) có quy mô tổng diện tích 380 ha. Dù dự án được UBND thành phố chấp thuận đầu tư từ năm 2010 nhưng đến nay Sở Quy hoạch-Kiến trúc chưa nhận được hồ sơ đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2.000 để thẩm định, trình UBND thành phố phê duyệt.
Để giải quyết tình trạng này, mới đây, Sở Quy hoạch- Kiến trúc đã có văn bản gửi UBND 24 quận, huyện, Ban quản lý khu Nam và Tây Bắc thành phố về công tác rà soát, đánh giá quá trình thực hiện các đô thị theo định kỳ (năm năm đối với quy hoạch phân khu, ba năm đối với đồ án quy hoạch tỷ lệ 1/500) để kịp thời điều chỉnh phù hợp tình hình phát triển kinh tế - xã hội.
Theo đó, Sở Quy hoạch - Kiến trúc đề nghị UBND quận, huyện, các Ban quản lý tập trung rà soát, đánh giá quá trình thực hiện tất cả các đồ án quy hoạch tỷ lệ 1/2.000, quy hoạch phân khu đã được phê duyệt. Ưu tiên rà soát các đồ án quy hoạch 1/2.000, quy hoạch phân khu đã phê duyệt từ năm năm trở lên, các đồ án quy hoạch tỷ lệ 1/500 của các dự án đầu tư xây dựng chậm triển khai mà UBND thành phố đã hủy bỏ chủ trương đầu tư hoặc hủy bỏ quyết định thu hồi giao, thuê đất (kể cả thỏa thuận quy hoạch tỷ lệ 1/500 phân lô hộ lẻ trước đây của kiến trúc sư trưởng thành phố) và tại các khu vực quy hoạch người dân đã có nhiều phản ánh quy hoạch kéo dài thời gian thực hiện, thiếu tính khả thi, các dự án “treo”, các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường, có nguy cơ cháy nổ cao.
Theo kế hoạch, đối với huyện Củ Chi và Hóc Môn sẽ đẩy tiến độ đến cuối tháng 6-2016 phải hoàn tất việc rà soát, đánh giá và công bố cho người dân khu vực nào điều chỉnh, khu nào xóa quy hoạch. Riêng nội dung và thủ tục điều chỉnh sẽ chậm nhất là cuối năm nay phải xong. 22 quận, huyện còn lại (nhất là Bình Tân, Tân Phú, Nhà Bè, quận 9, quận 12), sở sẽ hoàn tất rà soát, đánh giá vào cuối tháng 7; đối với quy hoạch 1/2.000 và quy hoạch 1/500 vào tháng 10. Sau khi rà soát, Sở Quy hoạch - Kiến trúc sẽ thống nhất với các sở, ngành để quyết định điều chỉnh hay không điều chỉnh quy hoạch.
