Một lượng lớn di sản kiến trúc đô thị tại Hà Nội chưa hề được xếp vào danh mục di tích lịch sử văn hóa. Một số ít khác đã được xếp hạng, nhưng bản thân sự "vinh danh" ấy lại trở thành vướng mắc cực lớn cho việc khai thác lẫn bảo tồn. Bởi, đặc thù của loại di tích này đã tạo ra thách thức "hai chiều" ấy.

Phố cổ Hà Nội. Công trình kiến trúc mang phong cách Pháp thuộc địa. Và gần nhất là trường hợp cầu Long Biên. Hàng loạt câu chuyện liên quan tới những kiến trúc đô thị ấy đang cùng hướng về một câu hỏi: Tại sao chúng ta luôn lúng túng trong việc khai thác - bảo tồn một quỹ di sản vô cùng giá trị?

Có lẽ "Nhạc viện đồng quê" ở xã Ninh Mỹ (Hoa Lư - Ninh Bình) là một địa chỉ đặc biệt nhất mà tôi từng biết. Thành viên là những em nhỏ trong vùng, yêu và có năng khiếu âm nhạc tụ hội về học miễn phí. "Hiệu trưởng", cũng là người thầy yêu đời Phạm Quyết Thắng, dành nhiều tâm huyết dạy bao lớp học trò thành tài.

Trái ngược với những dự báo ảm đạm do ảnh hưởng của đời sống kinh tế khó khăn, "mùa ca nhạc" 2013-2014 có thể nói thành công đáng kể về mặt thị trường khi các liveshow được tổ chức tương đối dày đặc, và hầu như liveshow nào cũng "cháy" vé.

- Quang Long Bài chòi, một sự sáng tạo độc đáo giữa trò chơi với âm nhạc dân gian đặc sắc của dân tộc phổ biến ở vùng Nam Trung Bộ, là tiền thân của sân khấu kịch hát cùng tên. Sau những thăng trầm, Hội đánh Bài chòi đã được phục hồi ở một số địa phương, và nghệ thuật Bài chòi đang trong quá trình xây dựng hồ sơ công nhận di sản văn hóa thế giới.

Họ là những nghệ sĩ đã gặt hái thành công đáng kể trong năm 2013. Không ồn ào, hay bằng lòng với những gì đã có, trong những chia sẻ đầu xuân cùng bạn đọc, mỗi cá tính sáng tạo ấy vẫn đang bền bỉ, miệt mài với những dự định mới...

Nhìn vào đời sống nhạc Việt hiện nay, đang có những tín hiệu cho thấy sự hình thành một số xu hướng mang đậm dấu ấn sáng tạo của nghệ sĩ, và đề cao chất lượng nghệ thuật.

* Made in Hanoi, triển lãm là một cái nhìn khác về thủ đô qua con mắt của 13 họa sĩ trẻ đang diễn ra tại Mai Gallery, 12 Quán Sứ, Hà Nội. Cũng tả về người, về phố, nhưng nay, những gương mặt Hà Nội trở nên đẫy đà với thức ăn nhanh, còn các góc phố thì ngổn ngang.

Như một nốt lặng của đầu đông, đêm nhạc Ru mãi ngàn năm với tác phẩm của hai nhạc sĩ Văn Cao, Trịnh Công Sơn sẽ diễn ra vào ngày 8-12 tại Cung văn hóa Hữu nghị Việt Xô.

*  Nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng ngậm ngùi khi các nhà điêu khắc trẻ phải triển lãm "ké" sang không gian của Ðại học Văn hóa, bởi Ðại học Mỹ thuật Việt Nam đã dành hội trường cho thuê đám cưới. Tương tự, một nhạc sĩ ở phía nam ra Hà Nội không dám tổ chức đêm nhạc ở Cung Văn hóa hữu nghị Việt Xô, vì không nỡ để khán giả của mình phải len lỏi qua đám cưới để vào khán phòng. Vì họ muốn làm nghệ thuật một cách "tử tế". Và đang có ngày càng nhiều hơn những người tâm huyết như vậy.

* Ðề tài lịch sử chắc chắn sẽ không bị lãng quên trên sân khấu, đó là mong mỏi của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Bởi vậy, trong ngày 14-11, các văn nghệ sĩ, những nhà nghiên cứu, lý luận, các vị lãnh đạo của nhiều đơn vị nghệ thuật trong cả nước đã về Hà Nội để bàn cách thúc đẩy hoạt động sáng tác, dàn dựng các tác phẩm sân khấu về những dấu ấn khó quên trong lịch sử đất nước.

Ðêm nhạc Thanh Tùng - Lối cũ ta về sẽ diễn ra vào lúc 20 giờ ngày 20-10 tại Nhà hát Lớn Hà Nội với sự tham gia của các ca sĩ Hồng Nhung, Mỹ Linh, Thùy Dung, Kasim Hoàng Vũ...

Khai mạc vào ngày 10-10 tại Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh nhằm giới thiệu đến công chúng thành quả lao động sáng tạo nghệ thuật của giới nhiếp ảnh trong hai năm 2010 đến 2012.

Liên hoan âm nhạc bộ gõ Âu - Á lần thứ ba sẽ diễn ra tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh từ ngày 7-10. Dựa trên các nhạc cụ bộ gõ và tiết tấu, Liên hoan gắn kết âm nhạc Âu - Á mang đến những trải nghiệm âm thanh khác biệt.

Sự kiện sẽ diễn ra tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam vào ngày 29, 30 tháng 9 (tức 14, 15-8 âm lịch). Trong đó, những sắc thái văn hóa tới từ Hội An được thể hiện qua nhiều hoạt động trình diễn và vui chơi: múa lân, múa thiên cẩu, chơi bài chòi, hát và dạy hát dân ca Quảng Nam, làm và trưng bày đèn lồng, nặn và trang trí con thổi, trò chơi bịt mắt đập nồi.

Trong Liên hoan Kịch nói toàn quốc do Câu lạc bộ Nhà báo Sân khấu (Hội Nghệ sĩ Sân khấu VN) tổ chức đã diễn ra vào sáng 19-9 tại Hà Nội.

Hai mươi nghìn cây kim châm cứu và những mầm cải tươi xanh được tác giả Lê Huy Hoàng xâu chuỗi với nhau tạo thành tác phẩm sắp đặt cao 4,3 m, mang tên Mưa (ảnh).

Triển lãm ảnh "Trẻ em thời chiến" vừa được khai mạc tại Hà Nội, do NXB Kim Ðồng phối hợp với Thông tấn xã Việt Nam và Công ty TNHH truyền thông Tầm nhìn Á châu tổ chức.

Ðây là hai vở diễn vừa tham gia Liên hoan sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc 2012. Bắt đầu từ 12-9, hai vở diễn Mùa hạ cay đắng và Cầu vồng lục sắc sẽ được luân phiên biểu diễn tại rạp 11 Ngô Thì Nhậm. Ðây là một tín hiệu vui với đời sống sân khấu, khi các tác phẩm tham gia Liên hoan không bị rơi vào tình trạng "xếp kho", mà sẽ có đời sống thật trên sàn diễn và được công chúng đón nhận.

Cuộc hội thảo với chủ đề "Nghiên cứu hoàn trả không gian điện Kính Thiên" vừa được tổ chức tại Hà Nội tiếp tục bàn thảo về vấn đề phục dựng điện Kính Thiên - di tích quan trọng của khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long.

Ðêm diễn đầu tiên mang tên Khởi nguồn sẽ diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội, 1-9, khởi đầu cho dự án âm nhạc quốc tế mang tên Nguồn cội được thực hiện và sản xuất bởi nhạc sĩ Quốc Trung cùng nhóm nghệ sĩ Ðường xa vạn dặm.

130 tác phẩm của 77 tác giả, chọn lọc từ 245 tác phẩm của 162 tác giả đến từ chín nước trong khu vực, sáng tác trong 5 năm trở lại đây, đã được chọn trưng bày trong triển lãm tranh dự thi đồ họa ASEAN 2012, diễn ra từ 6 đến 16 tháng 8.

Ðạo diễn điện ảnh tài năng Lê Hoàng Hoa vừa qua đời ngày 31-7. Ông sinh năm 1933, là đạo diễn của khoảng 90 bộ phim, trong đó có nhiều phim ăn khách và nổi tiếng như Vết thù trên lưng ngựa hoang, Ðằng sau một số phận, Vĩnh biệt mùa hè, Tình nhỏ làm sao quên, Tây Sơn hiệp khách...

Mang tên "Nét vẽ tri ân", triển lãm giới thiệu lại một hành trình đặc biệt của nữ họa sĩ Ðặng Ái Việt từ bắc chí nam để vẽ chân dung các Mẹ Việt Nam Anh hùng.

Tổ chức tại Bình Thuận, lễ hội khinh khí cầu quốc tế lần thứ nhất sẽ hội tụ hơn 50 phi công và chuyên gia khinh khí cầu quốc tế, đến từ 12 quốc gia và vùng lãnh thổ như Hà Lan, Bỉ, Thụy Sĩ, Anh, Ðức... và đội chủ nhà Việt Nam, trong các ngày từ 29-8 đến 3-9. Sẽ có khoảng 30 khinh khí cầu khổng lồ mang hình dáng đặc biệt tham gia, bay ở độ cao trình diễn khoảng 100-200m.

Cục Bản quyền tác giả đang tổ chức lấy ý kiến đóng góp dự thảo thông tư về hoạt động giám định quyền tác giả. Theo đó, Cục sẽ tiến hành cấp thẻ giám định viên cho những người đủ trình độ.

Sự quyết liệt trong việc triển khai một số biện pháp nhằm chấn chỉnh hoạt động tổ chức biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH, TT và DL) thông qua các nội dung của Chỉ thị 65 bước đầu đã mang lại những tác động tích cực.

Một số nội dung mang tính chất giải pháp nhằm chấn chỉnh những bất cập trong việc tổ chức và quản lý di tích, lễ hội vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa ra trong Quyết định số 2245/QÐ-BVHTTDL. Theo đó, các di tích sẽ chỉ được đặt tối đa ba hòm công đức tại ba ban thờ chính, đĩa đặt tiền giọt dầu chỉ được đặt trên những ban thờ chính, khuyến khích mỗi di tích chỉ đặt một hòm công đức ở vị trí thích hợp.

Các cơ quan chức năng của ngành văn hóa đang tập trung nhiều tâm sức để tìm biện pháp ngăn chặn tình trạng các nghệ sĩ ăn mặc phản cảm trên sân khấu. Tuần này, Chỉ thị 65 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với nhiều biện pháp mạnh đã được thông báo, triển khai đến các địa phương.

Sân chơi âm nhạc lớn này sẽ chính thức bắt đầu vào tối 9-6. So với các "mùa" trước, Sao Mai điểm hẹn năm nay không có nhiều khác biệt về hình thức tổ chức. Ðiểm mới đáng kể nhất, theo Ban tổ chức, là sẽ chú trọng nhiều hơn đến khâu "hậu giải thưởng", với việc đầu tư thực hiện hai MV (music video) cho hai ca sĩ đạt giải cao nhất để dự thi Liên hoan truyền hình toàn quốc.