Trò chuyện cuối tuần

"Không lùi bước" - phim tài liệu dài tập khai thác đề tài chống tham nhũng vừa được trình chiếu trên kênh VTV1-Đài Truyền hình Việt Nam đã nhận được phản hồi tích cực từ người xem. Chúng tôi có cuộc trò chuyện với đồng đạo diễn kiêm nhà sản xuất Phan Ý Linh về hành trình gian nan kiếm tìm lời giải cho những đề bài tưởng như bất khả thi.

Live concert "Trọng Tấn-Anh Thơ: 20 năm hát tình ca" đang được Trọng Tấn-Anh Thơ, cặp song ca vàng của dòng nhạc trữ tình cách mạng, lên kế hoạch thực hiện tại sáu tỉnh, thành phố: Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu trong hai tháng 10 và 11. Tranh thủ thời gian nghỉ giữa các ca tập luyện, ca sĩ Trọng Tấn trò chuyện cùng chúng tôi.

Anh gọi đó là cơ duyên, may mắn, khi bàng hoàng phát hiện ra tình trạng đáng báo động về sự mai một các thang âm cổ truyền của nghệ thuật cồng chiêng ở tất cả các tộc người Tây Nguyên. Để rồi, gặp được những người đồng tâm huyết, và bắt tay hào hứng với hành trình bảo tồn, theo cách anh khẳng định như đinh đóng cột, là, sẽ bền vững. "Ước mơ của tôi tại thời điểm này là phủ sóng và bình dân hóa kỹ thuật chỉnh chiêng"-nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền, người luôn tự nhận có mối duyên nợ sâu nặng với văn hóa Tây Nguyên, nói với tôi như vậy.

Với con số xấp xỉ 2.100 lượt chia sẻ trên truyền thông xã hội, bộ ảnh "Thể dục ngoài trời" ở khu vực bờ hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội của nhiếp ảnh gia Chu Việt Hà đang được coi là một hiện tượng, thu hút sự chú ý của công chúng. Bộ ảnh là kết quả chắt lọc từ nhiều năm tháng tác giả gắn bó với nhiếp ảnh đường phố, lĩnh vực nhiếp ảnh tuy đã có gần 200 năm lịch sử song vẫn còn mới mẻ ở Việt Nam. Nhân Dân cuối tuần có cuộc trò chuyện cùng anh.

Là thành viên sáng lập Kênh Việt happiness station-Trạm hạnh phúc-Chạm cảm xúc, có trụ sở tại Bỉ, phát sóng từ tháng 5/2021. Xa hơn, trước đó, nhà văn, nhà báo Kiều Bích Hương là người luôn chú tâm góp nhặt, lý giải và chia sẻ về những trải nghiệm trong hành trình hội nhập và thích ứng với đời sống, văn hóa khu vực Tây Âu qua những tác phẩm của mình. Luôn hướng đến những giá trị đóng góp cho cộng đồng, nhất là cộng đồng người Việt, Kiều Bích Hương chia sẻ với chúng tôi rằng, trên hành trình đầy cảm xúc ấy, chị đã gặt hái được rất nhiều điều thú vị.

Là tác giả văn học trẻ gây chú ý trong thời gian qua, trong tập truyện mới phát hành, Hiền Trang đã lấy chất liệu từ một số nhân vật kinh điển trong văn chương Việt Nam hiện đại, như Chí Phèo, chị Dậu, Xuân Tóc Đỏ, Huấn Cao để viết nên những tác phẩm phái sinh hoàn toàn mới... Chúng tôi có cuộc trò chuyện với chị về cách thức mà người trẻ hôm nay sáng tạo trên nền tảng các giá trị truyền thống của văn hóa dân tộc, bắt đầu từ lĩnh vực văn chương.

Nghệ sĩ Nhân dân Trung Anh rời thánh đường sân khấu đã khá lâu, cũng không còn cộng tác tham gia vào các vai diễn. Nhớ nghề diễn, anh đi đóng phim truyền hình... Anh trải lòng với chúng tôi về sự khác biệt giữa sân khấu bây giờ với sân khấu ở "thời của anh", về những chuẩn mực của sân khấu dường như đang mai một dần.

Qua 10 năm, cùng nghệ sĩ nhạc Jazz Quyền Văn Minh, Tiến sĩ Stan BH Tan-Tangbau đã hoàn thành chuyên khảo Playing Jazz in Socialist Vietnam: Quyen Van Minh and Jazz in Hanoi. Bản tiếng Việt của sách do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành cuối năm 2022, tiêu đề: Chơi Jazz ở Việt Nam: Quyền Văn Minh và nhạc Jazz Hà Nội. Nhân Dân cuối tuần có cuộc trò chuyện cùng ông, về mối thâm tình với Jazz Hà Nội và đất nước Việt Nam.

Nghệ thuật đồ họa Việt Nam có sự biến chuyển mạnh mẽ trong vòng 10 năm trở lại đây, với sự xuất hiện của nhiều gương mặt trẻ, táo bạo thể nghiệm về hình thức và mạnh mẽ trong biểu đạt suy tưởng cá nhân. Nhân Dân cuối tuần có cuộc trò chuyện với Vũ Bạch Liên, nữ họa sĩ duy nhất được mời tham gia triển lãm sáng tác của sáu gương mặt nổi bật trong lĩnh vực nghệ thuật này ở Việt Nam, diễn ra từ ngày 19/7 đến 29/9, tại Hà Nội: Nghệ thuật đồ họa: Từ dân gian đến đương đại.

Công trình nghiên cứu quy mô về nghệ thuật Việt Nam trong bối cảnh lịch sử, tôn giáo và văn hóa - Vietnam visual arts in history, religion and culture vừa được Nhà xuất bản Thế Giới ấn hành. Đây là kết quả quan trọng của nhà nghiên cứu Kerry Nguyễn-Long sau tròn 30 năm, kể từ bài viết đầu tiên của bà về nghệ thuật Việt Nam, Bat Trang Ceramics: A Living Vietnamese Tradition (Gốm sứ Bát Tràng: Một truyền thống sống động của Việt Nam), đăng tải trong tạp chí quốc tế Arts of Asia. Nhân Dân cuối tuần có cuộc trò chuyện cùng bà.

Nhà thơ Thu Bồn (1935-2003) là một tên tuổi lớn trong đời sống văn học Việt Nam. Ông đã được trao tặng giải thưởng Nhà nước (năm 2001) và truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh (năm 2017) về văn học nghệ thuật. Mới đây, tuyển tập gồm bốn tập sách, trong đó bao gồm cả phần tác phẩm chưa công bố của Thu Bồn được xuất bản. Chúng tôi có cuộc trao đổi với nhà phê bình Ngô Thảo - người có công hoàn thiện bộ tác phẩm này, về cuộc đời khốc liệt và những giá trị đẹp đẽ mà Thu Bồn gửi lại.

Đã đi qua chặng đường 20 năm với cây đàn violin, nhưng giấc mơ của nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền không chỉ dừng lại là một nhạc công chơi đàn trong dàn nhạc giao hưởng. Chị không ngừng nỗ lực sáng tạo để tiếng đàn violin chứa đựng mầu sắc mới, mang âm hưởng Việt Nam và cá tính sáng tạo của Trịnh Minh Hiền.

Với một số tác phẩm đáng chú ý, như Trên đồi, mở mắt và mơ, Bên suối, bịt tai nghe gió,... Văn Thành Lê, hiện công tác tại Nhà xuất bản Kim Đồng, đang chứng tỏ mình là cây bút sung sức trong dòng văn học thiếu nhi. Chúng tôi có cuộc trao đổi với anh về những chuyển động trong sáng tác văn học dành cho độc giả nhỏ tuổi hiện nay.

Hiếm có nghệ sĩ nào thực hiện triển lãm hồi cố-nhìn lại con đường nghệ thuật của mình… ở nước ngoài như nhiếp ảnh gia người Mỹ Tom Hricko: (Những) bản thể thay thế (Alternative Existence/s) gồm chọn lọc các sáng tác trên hành trình 40 năm ông đi cùng nghệ thuật nhiếp ảnh, diễn ra tại TP Hồ Chí Minh cuối năm 2022. Nhân Dân cuối tuần có cuộc trò chuyện với ông về một Việt Nam trong nghệ thuật của ông, một Việt Nam của riêng ông với rất nhiều trải nghiệm.

Ít nhiều những tín hiệu vui đã được phát ra từ hoạt động của đời sống sân khấu TP Hồ Chí Minh, sau rất nhiều khó khăn bởi đại dịch Covid-19. Trong bối cảnh đó, Hội Sân khấu TP Hồ Chí Minh vừa thành lập Trung tâm Bồi dưỡng nghệ thuật sân khấu do Phó Chủ tịch Hội, NSƯT Trịnh Kim Chi (ảnh bên), phụ trách. Chúng tôi có cuộc trò chuyện cùng chị về những mục tiêu lớn của Trung tâm nói riêng, của Hội nói chung góp phần hồi phục hoạt động sân khấu.

Nghệ sĩ Nguyễn Xuân Khánh là một người tự học về nhiếp ảnh. Ông đã dành rất nhiều thời gian và chi phí cho bộ môn nghệ thuật mà ở đó, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật thể hiện và tâm tư của tác giả hòa quyện làm một. Nhân Dân cuối tuần có cuộc trò chuyện cùng ông.

Trên nền nhạc bản giao hưởng do nhà soạn nhạc cổ điển đương đại Max Richter biên soạn lại từ bản gốc Bốn mùa của nhà soạn nhạc danh tiếng người Italy A.Vivaldi, biên đạo múa Ngọc Anh đã "vẽ" lại những bức tranh dân gian Đông Hồ bằng ngôn ngữ múa ballet, mộc mạc nhưng vẫn đầy tinh tế, quyến rũ. Có lẽ, với tác phẩm mới nhất này, giấc mơ của anh cùng ballet Việt Nam đi ra thế giới hẳn không còn xa. 

Người viết văn sinh ra ở thời bình thường gặp khó khăn trong tiếp cận đề tài chiến tranh cách mạng. Phùng Thị Hương Ly đã chắt lọc, tìm kiếm tư liệu từ những người từng trải, từ phim ảnh và nhiều nguồn khác để có cảm xúc tươi nguyên cho sáng tạo.

Với dự án "Chloris" mới được ra mắt công chúng trong nước, Phạm Tuấn Ngọc thuộc số ít tay máy Việt bỏ qua khâu chụp ảnh thông thường, tiến thẳng tới việc tạo ra hình ảnh bằng cách dùng đạo cụ thật (ở đây là hoa, cành hoa) hấp thụ ánh nắng để in trên giấy bạc. Anh là một trong tám nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam được mời tham gia sự kiện Photo Hanoi ’23 (từ ngày 21/4 đến 3/6). Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện cùng anh.

Bất cứ lúc nào, ở đâu, hễ nói về âm nhạc hay được cất tiếng hát là Tố Loan lại say mê đến quên hết mọi thứ chung quanh. Như chỉ có âm nhạc tồn tại. Ra nước ngoài tu nghiệp để trở về hát những bản opera Việt Nam, những bản tình ca Việt Nam nhiều màu sắc, đó là điều chị luôn ấp ủ trong hành trình âm nhạc của mình.

Hơn 30 năm gắn bó với sân khấu Nhà hát Tuổi trẻ và hiện là người đứng đầu đơn vị nghệ thuật này, Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Sĩ Tiến  đã đi qua nhiều thăng trầm của nghề diễn cùng ngôi nhà thứ hai của mình. Với anh, không gì hạnh phúc hơn là được khán giả nhớ tới các tác phẩm gắn liền tên tuổi của Nhà hát Tuổi trẻ.

Dấn thân với những đề tài lịch sử và xã hội là thử thách lớn đối với người cầm bút ở bất kỳ thế hệ nào bởi nó đòi hỏi rất nhiều thời gian và trí lực của người viết đồng thời phải chấp nhận nhiều rủi ro. Nhà văn Nguyễn Bắc Sơn là một người bền bỉ đi trên con đường khó khăn này. Chúng tôi có cuộc trò chuyện cùng ông về văn chương và sự sáng tạo.

Giữa những tranh luận gần đây về chất lượng nghệ thuật của một số bộ phim có doanh thu chưa từng có trong lịch sử phát hành phim Việt Nam, chúng tôi có cuộc trò chuyện với đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn, người có lẽ không bỏ sót bất kỳ một bộ phim truyện chiếu rạp nào của Việt Nam trong nhiều năm qua. Từ góc nhìn của anh, điện ảnh nước nhà còn nhiều điều cần sự kiên nhẫn chờ đợi.

Trong thời gian gần đây, nghệ sĩ Minh Hải (Nhà hát Kịch Việt Nam) được nhiều đạo diễn chương trình nghệ thuật tin tưởng giao thể hiện hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Áp lực của vai diễn mơ ước này với bất kỳ diễn viên nào cũng đều là vô cùng lớn, phần bởi trước đó, trên sân khấu kịch lịch sử, đã có những diễn viên hóa thân rất thành công. Chúng tôi có cuộc trò chuyện cùng anh.

Dòng sách chuyên khảo về những chủ đề "muôn năm cũ" của văn hóa nghệ thuật nói chung luôn kén chọn bạn đọc. Chưa kể, vì nhiều nguyên do, việc lưu trữ văn bản, tư liệu lịch sử ở nước ta hiện còn tản mát, phần nào khiến công việc khảo cứu càng vất vả. Dẫu vậy, vẫn có không ít người trẻ tự nguyện chọn con đường chông gai này, hoàn thành nhiều ấn phẩm công phu, tâm huyết. Nguyễn Phúc An là một người như vậy.

Triển lãm Mộng bình thường, chọn lọc giới thiệu 60 mẫu thiết kế thời trang của nhà thiết kế Thủy Nguyễn đang thu hút đông đảo khách tham quan tại Thủ đô Hà Nội. Triển lãm có quy mô lớn và cách thức trưng bày mới lạ ngay từ không gian phía ngoài bao quanh khu vực nhà triển lãm. Chị trò chuyện cùng chúng tôi bên lề sự bận rộn của kế hoạch tiếp tục đưa triển lãm tới TP Huế (Thừa Thiên Huế).

Được khán giả yêu mến bởi dạng vai nhân vật thôn quê chịu thương, chịu khó từ nhiều năm nay, vậy nhưng, lần đầu đảm nhận vai diễn phản diện Tú Bà trong vở kịch Thúy Kiều - một kiếp đoạn trường, NSƯT Linh Huệ đã khiến đồng nghiệp, công chúng yêu mến chị bất ngờ. Vai diễn của chị còn được đánh giá cao, giành Huy chương vàng tại Liên hoan sân khấu Thủ đô 2022 và giải Diễn viên xuất sắc năm 2022 do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam trao tặng.

Chuyến xe chở nhóm họa sĩ mầu nước từ TP Hồ Chí Minh ra bắc, ghé qua những địa chỉ quen mà lạ ở Quảng Ngãi, Huế (Thừa Thiên Huế), Nghệ An, ngược lên Tây Bắc rồi xuôi Thủ đô Hà Nội đã đem tới cho mỗi cá nhân thật nhiều trải nghiệm đặc biệt. Người khởi xướng, họa sĩ Hồ Hưng, trò chuyện cùng chúng tôi về hành trình đáng nhớ này.

Điểm nhấn trong chuyên môn nhiếp ảnh của Khánh Phan chính là sự tươi trẻ, đổi mới và gặt hái nhiều thành công. Nhưng phía sau đó là gian khó của một người theo đuổi những khoảnh khắc đẹp của đời sống vốn nhiều khi thật khó nắm bắt, nhất lại là với một phụ nữ đã có gia đình.

Tháng giêng. Giữa nao nức mùa xuân, tiếng trống chèo như cộng hưởng thêm những xôn xao trong lòng người trẩy hội ở các làng quê vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bên mùa xuân mới, NSƯT Thu Huyền, Phó Giám đốc điều hành Nhà hát Chèo Hà Nội, chia sẻ với chúng tôi những kỷ niệm với chiếu chèo và hy vọng, niềm tin của chị vào một mùa mới của nghệ thuật chèo trong đời sống hôm nay.