Tìm hướng "quản" giấy nghỉ bệnh

Tràn lan giấy nghỉ ốm giả

Bảo hiểm xã hội (BHXH) TP Hồ Chí Minh vừa báo cáo Bộ LÐ-TB và XH về hiện tượng mua, bán, làm giả giấy chứng nhận nghỉ việc để hưởng chế độ (giấy nghỉ bệnh). Theo đó, từ đầu năm đến nay, cơ quan BHXH đã phát hiện hơn 670 giấy nghỉ bệnh giả, trục lợi hơn 90 triệu đồng tiền trợ cấp ốm đau. Mới đây, BHXH thành phố có văn bản gửi Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đề nghị xử lý sai phạm tại phòng khám đa khoa Phước Long (Công ty TNHH phòng khám đa khoa Phước Long, quận 9) về việc bán khống giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng chế độ BHXH. Giám đốc BHXH thành phố Cao Văn Sang cho biết, phòng khám Phước Long không ký hợp đồng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế với BHXH thành phố nên không được phép cấp giấy nghỉ việc cho người lao động. Tuy nhiên, qua xác minh, phòng khám này đã bán 67 giấy nghỉ việc với giá dưới 70.000 đồng/giấy. Ðồng thời, phòng khám trên không có bác sĩ N.T (người xác nhận vào giấy nghỉ việc) và sổ tiếp nhận bệnh nhân không có tên 67 người lao động trên. Hiện BHXH thành phố đã yêu cầu phòng khám Phước Long ngừng cấp giấy nghỉ việc và chỉ đạo BHXH các quận, huyện không thanh toán chế độ BHXH đối với giấy nghỉ việc do phòng khám này cấp. Theo BHXH thành phố, phòng khám Phước Long bán giấy nghỉ việc từ đầu năm 2012.

Còn theo Bộ LÐ-TB và XH, thời gian qua cả nước phát hiện nhiều giấy nghỉ ốm giả mạo, tập trung ở vùng giáp ranh giữa TP Hồ Chí Minh và Bình Dương. Tiếp xúc với chúng tôi, nhiều công nhân ở Khu chế xuất Linh Trung (quận Thủ Ðức) cho biết, mua giấy nghỉ bệnh dễ như trở bàn tay, chỉ cần mấy chục nghìn đồng là có giấy đóng mộc đỏ của các bệnh viện. Mang về công ty được thanh toán tiền nghỉ ốm, còn mình thì được nghỉ làm và không bị trừ lương. Mới đây, Thanh tra Sở LÐ-TB và XH thành phố đã chuyển toàn bộ hồ sơ thanh tra về dấu hiệu làm giả, mua, bán giấy nghỉ bệnh tại Công ty TNHH Freetrend Industrial (quận Thủ Ðức) cho Công an thành phố và Bình Dương tiếp tục điều tra. Tuy nhiên, một cán bộ thanh tra cho biết, trước đây báo chí cũng đã phản ánh hiện tượng này và cơ quan công an cũng "vào cuộc" nhưng cũng không thấy thông báo kết quả xử lý. Theo kết luận thanh tra, có 156 lao động tại Công ty TNHH Freetrend Industrial mua giấy nghỉ bệnh để hưởng trợ cấp hơn 20 triệu đồng nhưng khi kiểm tra thực tế thì bệnh viện (có tên trên giấy) không cấp giấy này cho người lao động. Ðược biết, 156 hồ sơ giả trên bị phát hiện trong tổng số hơn 54.000 lượt người của công ty này được hưởng chế độ BHXH hơn 25 tỷ đồng từ năm 2011 đến thời điểm thanh tra. Trưởng phòng kiểm tra (BHXH thành phố) Nguyễn Trọng Nam cho biết, thời gian qua hiện tượng mua giấy nghỉ ốm để thanh toán trợ cấp vẫn xảy ra. Ngoài ra, còn xuất hiện hiện tượng người lao động không nghỉ bệnh, có đi làm nhưng được doanh nghiệp đề nghị thanh toán chế độ. Như vậy, doanh nghiệp không phải trả lương cho công nhân trong những ngày nghỉ bệnh mà chế độ này do cơ quan BHXH chi trả.

Mới xử lý ở phần "ngọn"

Mặc dù thường xuyên kiểm tra nhưng việc phát hiện giấy tờ giả trên của cơ quan chức năng cũng đang theo kiểu "hên xui". Một cán bộ BHXH thành phố nêu thí dụ, như Công ty Pou Yuen (quận Bình Tân) một tháng có khoảng 3.000 giấy nghỉ ốm, cơ quan BHXH không thể nào rà soát được mà chỉ rà soát ngẫu nhiên cũng như khi phát hiện dấu hiệu sai phạm rõ rệt mới tiến hành kiểm tra, thanh tra. Ngoài ra, theo BHXH thành phố, việc xác định giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng chế độ BHXH giả rất khó, vì mỗi địa phương thiết kế mẫu giấy nghỉ việc có hoa văn, mầu sắc riêng nên các chuyên viên của BHXH cũng không phân biệt được mẫu nào thật, mẫu nào giả. Ngoài ra, chữ ký của bác sĩ được phân công khám, chữa bệnh cũng có sự khác biệt giữa chữ ký mẫu với chữ ký trên giấy chứng nhận nghỉ việc. Ðồng thời, do thành phố có nhiều cơ sở khám, chữa bệnh được phép cấp giấy chứng nhận trên nên số lượng bác sĩ được phân công rất nhiều, cơ quan BHXH chỉ kiểm tra ngẫu nhiên chứ không thể đối chiếu hết. Mặt khác, chế tài hiện chỉ xử phạt hành chính một số người lao động mua giấy nghỉ bệnh giả còn các đầu mối cung cấp giấy giả chưa được xử lý. Như vậy, việc xử lý mới diễn ra ở phần "ngọn", còn phần "gốc" từ trước đến nay chưa động tới.

Theo Trưởng phòng chế độ BHXH (BHXH thành phố) Trần Dũng Hà, BHXH các tỉnh, thành phố nên đóng dấu vào giấy chứng nhận nghỉ ốm để ngăn ngừa việc làm giấy giả. Hiện BHXH thành phố đã có văn bản đề nghị Sở Y tế chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh nộp lại giấy chứng nhận nghỉ việc (giấy nghỉ bệnh) hưởng các chế độ BHXH trước ngày 31-12-2012. Theo đó, BHXH thành phố sẽ đóng dấu của cơ quan BHXH vào mẫu giấy nghỉ bệnh để hạn chế việc làm giả và quản lý chặt chẽ giấy nghỉ bệnh. Sau ngày 1-1-2013, những giấy nghỉ bệnh cấp cho người lao động không có dấu của BHXH thành phố sẽ không được thanh toán trợ cấp ốm đau, thai sản. Trước đó, giấy nghỉ bệnh do BHXH thành phố cấp phát cho các cơ sở khám, chữa bệnh và các đơn vị này tự đóng dấu trên giấy nghỉ bệnh.