Trong đợt bùng phát dịch thứ 4, kể từ ngày 27-4 ghi nhận ca nhiễm trong nước đầu tiên (Yên Bái) đến sáng nay, 11-5, có tới 486 ca lây nhiễm trong cộng đồng.
Ngày 10-5, lần đầu tiên Việt Nam xác lập kỷ lục ghi nhận số ca nhiễm trong nước vượt ba chữ số, 125 ca. Đến nay, Hà Nội vẫn đang là địa bàn “nóng” nhất với 99 ca được công bố. Bắc Ninh cũng đang có số ca tăng nhanh với 98 ca.
Ghi nhận biến thể virus SARS-CoV-2 có tốc độ lây nhiễm mạnh nhất thế giới
Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 nhận định, hiện nay tình hình thế giới, khu vực và cụ thể sát nước ta là Lào, Campuchia vẫn rất phức tạp. Trong nước vừa phải luôn đề cao tinh thần cảnh giác ở biên giới Tây Nam, ngăn chặn nhập cảnh trái phép, đồng thời phải đối mặt với những thách thức số ca nhiễm trong cộng đồng.
Hai tuần qua, dịch Covid-19 đã lây lan ra 26 tỉnh/thành phố. Xuất hiện nhiều ổ dịch, nhiều hình thái lây mới như nguồn lây từ khu cách ly, bệnh viện, trên máy bay, trong quán bar, karaoke, đám cưới… Đến nay, các chuyên gia nhận định có bốn nguồn lây nhiễm dịch Đà Nẵng, Yên Bái, Bệnh viện K và Bệnh viện bệnh Nhiệt Đới Trung ương cơ sở 2; nguồn dịch mới xuất hiện tại Hải Dương là ca bệnh nhập cảnh trái phép từ Lào.
Đợt dịch đầu tiên diễn ra vào vào tháng 3-4/2020.
Đợt dịch thứ hai vào diễn ra vào tháng 7-8 liên quan Đà Nẵng.
Đợt dịch thứ ba diễn ra vào tháng 1 - 2-2021 liên quan Hải Dương.
Trong cuộc chiến lần này, Việt Nam phải ứng phó cùng lúc với hai biến thể của virus SARS-CoV-2 gồm biến thể của Anh và biến thể kép của Ấn Độ, đều là biến thể có tốc độ lây lan nhanh.
GS, TS Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Y tế cho biết, Việt Nam ở trong tình trạng báo động cao do nguy cơ và khả năng lây nhiễm của virus mạnh. Nếu như ở đợt dịch thứ 3, Việt Nam phải đối mặt với biến thể mới của virus SARS-CoV-2 của Anh với tốc độ lây lan hơn 70%, thì lần thứ 4 này, biến thể của Ấn Độ còn khó khăn, thách thức hơn rất nhiều.
“Biến chủng của Ấn Độ lây lan nhanh hơn, đặc biệt khả năng lây nhiễm trong môi trường không khí. Như vậy, đúng như bối cảnh dịch bệnh ở Việt Nam, những trường hợp tiếp xúc trong không khí, đặc biệt môi trường kín lây lan rất nhanh”, Bộ trưởng cho biết.
PGS, TS Trần Đắc Phu, cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam nhận định, chủng virus mới của Ấn Độ xuất hiện tại Việt Nam và có thời gian lây nhiễm rất nhanh, chỉ trong 1-2 ngày các trường hợp F1 nhanh chóng thành F0, và cũng chỉ trong vài ngày, F2 trở thành F0 nên phải hết sức cảnh giác.
“Với biến chủng mới, Việt Nam vẫn giữ nguyên chiến lược phát hiện sớm, truy vết thần tốc, khoanh vùng dập dịch, cách ly và điều trị hiệu quả và thực hiện xét nghiệm. Về phía người dân, tôi lưu ý chúng ta không nên quá lo lắng song không được chủ quan. Chúng ta phải lưu ý luôn luôn phải thực hiện 5K, trong đó, việc khai báo y tế rất quan trọng. Bởi khi cần thiết, các cơ quan y tế có thể dựa vào những thông tin này để truy vết và tư vấn phòng, chống dịch cho chúng ta”, ông Phu cho hay.
Như vậy đến nay, Việt Nam đã ghi nhận năm biến chủng virus SARS-CoV-2 lưu hành gồm: Biến chủng D614G từ châu Âu (dịch tại Đà Nẵng); biến chủng B.1.1.7 từ Anh (dịch tại Hải Dương); biến chủng B.1.351 từ Nam Phi trên bệnh nhân người Nam Phi (BN1422), nhập cảnh sân bay Nội Bài từ Nam Phi ngày 19-12-2020; biến chủng A.23.1 từ Rwanda, châu Phi tại Sân bay Tân Sơn Nhất, Hồ Chí Minh và biến chủng kép của Ấn Độ B.1.617.2.
10 cơ sở y tế phong tỏa, cách ly y tế liên quan bệnh nhân Covid-19
PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương nhận định, đợt dịch này vô cùng nghiêm trọng. Dịch Covid-19 hiện đang có cả hai mũi tấn công, từ bệnh viện tấn công ra cộng đồng và từ cộng đồng tấn công vào bệnh viện.
Lần đầu tiên trong suốt 1,5 năm chống dịch của Việt Nam, đã có 10 cơ sở y tế phải phong tỏa/cách ly y tế để thực hiện khoanh vùng, truy vết chống dịch chỉ trong thời gian ngắn hơn 10 ngày.
Tại Hà Nội, có ba cơ sở y tế tạm thời ngừng tiếp nhận bệnh nhân. Chiều 5-5, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 (Đông Anh, HN) đã có quyết định cách ly y tế sau khi ghi nhận 14 ca nhiễm Covid-19 đầu tiên.
BV Quân Y 105 (Sơn Tây, Hà Nội) cũng chính thức phong tỏa từ 6-5 sau khi phát hiện một bác sĩ mắc Covid-19 có liên quan đến ổ dịch tại BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Sau đó, BV K đã chính thức tạm thời phong tỏa sáng 7-5 và BV Đa khoa Medlatec cơ sở Nghĩa Dũng dừng tiếp nhận bệnh nhân do có hai ca mắc Covid-19 đã từng đến đây xét nghiệm cùng ngày 7-5.
BV Đa khoa Phúc Yên, Vĩnh Phúc thực hiện phong tỏa đến ngày 16-5 do có một bác sĩ tại đây có liên quan đến ổ dịch quán bar Sunny mắc Covid-19.
Tỉnh Nghệ An phong tỏa BV da liễu Trung ương Quỳnh Lập (thị xã Hoàng Mai) do có nhiều F1 làm việc tại đây.
Lạng Sơn cũng đã ngay lập tức thực hiện phong tỏa Bệnh viện Phổi Lạng Sơn ngày 6-5 do có một trường hợp mắc Covid-19 từ BV Bệnh nhiệt đới Trung ương chuyển đến khám và điều trị.
BV Hoàn Mỹ (TP Đà Nẵng) tiếp tục bị phong tỏa trong đợt dịch thứ 4 này khi một bệnh nhân là nhân viên khách sạn trên đường 2/9, quận Hải Châu đã đến BV Hoàn Mỹ khám. Hiện tại, bệnh nhân này đang được cách ly, điều trị tại đây.
Bệnh viện đa khoa tỉnh Thái Bình cũng tiến hành cách ly từ ngày 6-5 do liên quan chùm ca bệnh là ba mẹ con ở Thái Thụy.
Tại TP Hồ Chí Minh, ngay khi tiếp nhận thông tin một trường hợp đã đến Bệnh viện Quân y 7A có kết quả dương tính khi đã nhập cảnh Campuchia, bệnh viện cấm trại 100% quân số từ 16 giờ ngày 5-5 cho đến khi có thông báo mới.
Trong số 10 cơ sở y tế này, việc phải tạm thời đóng cửa, cách ly y tế tại BV K và BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương là một tổn thất khá nặng cho ngành y tế. Hiện đã xác định được 278 ca Covid-19 liên quan đến BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương và 74 ca liên quan đến BV K. Cc cơ sở y tế khác đang phải chia lửa, hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân tại hai bệnh viện lớn tuyến Trung ương này để không làm gián đoạn quá trình điều trị.
Chuyển từ thế “chạy theo” sang “tấn công” trong xét nghiệm
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, tình hình dịch bệnh trên thế giới và khu vực rất phức tạp, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của các cấp chính quyền, sự tham gia của nhân dân, nhờ đó, đến giờ này Việt Nam cơ bản kiểm soát được tình hình tốt hơn nhiều nước chung quanh, tiếp tục vững tin vào công tác phòng, chống dịch.
Thủ tướng nhấn mạnh, để công tác phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả, chiến lược của Việt Nam chuyển từ trạng thái phòng ngự là chính sang kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa phòng ngự và tấn công, lấy tấn công là chính. Tấn công chính là phải tăng cường các biện pháp tích cực, chủ động, tăng cường các biện pháp về công nghệ, tăng cường các biện pháp kiểm soát, giám sát, kiểm tra, tăng cường xử lý cụ thể, đặc biệt là phải thực hiện nghiêm thông điệp "5K + vaccine".
Theo các chuyên gia, biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 ở Ấn Độ có tốc độ lây lan nhanh hơn vì vậy việc xét nghiệm phải thần tốc hơn nữa.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, muốn chuyển tâm thế chống dịch sang “chủ động tấn công” phải phát hiện sớm nguồn lây nhiễm bằng cách đẩy mạnh xét nghiệm tầm soát, sàng lọc nguồn bệnh. Phải coi xét nghiệm là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, khẩn trương thực hiện.
Do đó, Bộ Y tế thay đổi phương thức và tăng cường xét nghiệm sàng lọc Covid-19, áp dụng xét nghiệm kháng nguyên nhanh; cho phép các cơ sở, đặc biệt những khu công nghiệp, nhà máy, dịch vụ lưu trú, khu vực tập trung đông người... xét nghiệm một cách thường xuyên. Đối với bệnh viện, Bộ Y tế yêu cầu xét nghiệm kháng nguyên nhanh thường xuyên.
Đến nay, công suất xét nghiệm của Việt Nam đã đạt cấp độ nhanh, tăng 1,7 lần so với thời kỳ cao điểm của đợt dịch Đà Nẵng (tháng 7-2020). Bộ Y tế cùng các lực lượng chức năng liên quan tổ chức tổng rà soát những người nhập cảnh, người tới các cơ sở vui chơi giải trí trong một tháng qua, bằng hai phương thức xét nghiệm: Kháng nguyên và kháng thể; chuyển từ thế “chạy theo” xét nghiệm sang “tấn công”.
Tương tự, việc xét nghiệm với người nhập cảnh trong các khu cách ly sẽ tiến hành cả xét nghiệm kháng nguyên và kháng thể; dùng kháng nguyên nhanh để sàng lọc ngay ban đầu, từ đó, đưa ra các phương thức khác nhau để ứng phó. Bộ trưởng Y tế yêu cầu các bệnh viện có trên 300 giường bệnh trở lên phải có một phòng xét nghiệm khẳng định Realtime-PCR, qua đó, tăng khả năng mua sắm với tất cả cơ sở y tế trên toàn quốc, đáp ứng nhu cầu xét nghiệm.
