Cấp bách tiêm vaccine cho thuyền viên
Tổng Giám đốc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) Nguyễn Cảnh Tĩnh cho biết, hiện tại, VIMC đang có 78 tàu biển hoạt động trong nước và quốc tế với khoảng 4.000 thuyền viên, tuy nhiên số lượng sĩ quan, thủy thủ được tiêm vaccine phòng Covid-19 chỉ đạt khoảng 10%.
“Đặc thù tàu biển hoạt động dài ngày, liên tục trên biển. Thuyền viên bị nhiễm Covid-19 khi trên tàu không có điều kiện tiếp cận cơ sở y tế trên bờ. Sự nguy hiểm không chỉ với một người mà với toàn bộ thuỷ thủ đoàn 20 - 22 thuyền viên, ảnh hưởng nghiêm trọng chuỗi vận chuyển hàng hóa”, ông Tĩnh nói.
Khó khăn nữa hiện nay là tàu cập cảng biển Hải Phòng để thay thuyền viên nhưng lực lượng thuyền viên dự trữ lại ở nhiều địa phương khác nhau. Để thay thế, thuyền viên buộc phải đáp ứng yêu cầu cách ly 14 ngày nếu vào địa phận TP Hải Phòng, đồng nghĩa tàu phải nằm chờ 14 ngày nữa ở cảng, phát sinh nhiều chi phí.
Trong khi đó, thực tế thuyền viên chỉ đi qua Hải Phòng chứ không lưu trú. Vì vậy, VIMC kiến nghị Bộ GTVT có ý kiến đề nghị các địa phương tạo điều kiện để thuyền viên có giấy xét nghiệm PCR và chấp nhận quy tắc phòng Covid-19 là có thể lên tàu luôn.
Phó Giám đốc Công ty vận tải biển Vinaship Dương Ngọc Tú cho biết, tàu của đơn vị chủ yếu cập cảng biển Quảng Ninh để làm hàng, song hiện nay, tỉnh Quảng Ninh cũng có quy định người từ ngoại tỉnh vào phải có giấy xét nghiệm PCR còn hiệu lực và tiêm đủ 2 mũi vaccine.
Quy định này khiến việc thay thế thuyền viên của đơn vị gặp nhiều khó khăn khi tỷ lệ tiêm mũi 2 của thuyền viên còn khá ít. Cơ chế tiêm vaccine phụ thuộc sự phân bổ của cơ quan chức năng, thuyền viên không phải muốn là có thể tiêm ngay.
Ông Ngô Anh Tuấn, Tổng thư ký Hiệp hội Đại lý và Môi giới hàng hải cho hay, tại TP Hồ Chí Minh, lượng giấy đi đường cấp cho đại lý viên rất hạn chế, mỗi doanh nghiệp chỉ 1 - 2 người được cấp.
Việc tiến hành quy định, thủ tục lớn nhỏ đều cần sự xuất hiện của đại lý để giải quyết. Trong bối cảnh dịch bệnh, các tàu nước ngoài hạn chế người lên tàu, vai trò của đại lý hàng hải càng cần kíp hơn.
Khoảng thời gian vào cảng làm hàng của tàu container rất nhanh (trong vòng 1 ngày), việc hạn chế đi đường khiến thủ tục cho tàu ra, vào cảng của đại lý gặp khó khăn, nhất là tàu vào cảng lúc nửa đêm.
Trên địa bàn TP Hồ Chí Minh chỉ có khoảng 250 đại lý hàng hải, Hiệp hội kiến nghị cơ quan chức năng địa phương xem xét, cấp giấy đi đường cho đại lý viên bảo đảm điều kiện phòng dịch được ra đường ban đêm giải quyết thủ tục cho tàu thuyền.
Tạo “cơ chế mở”, tránh đứt gãy chuỗi cung ứng
Liên quan việc tiêm vaccine, lãnh đạo Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, thống kê sơ bộ, tính đến nay đã có hơn 4.200 thuyền viên tại khu vực cảng biển; hơn 19.400 cán bộ công nhân viên làm việc tại cảng biển và gần 2.500 nhân viên hãng tàu, hoa tiêu, đại lý, dịch vụ hàng hải đã được tiêm vaccine.
Phó Cục trưởng Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang thừa nhận, hiện ở TP Hồ Chí Minh và một số địa phương chỉ cấp giấy đi đường cho 10% các nhân viên hãng tàu, đại lý… ảnh hưởng quá trình giao nhận, làm tăng nguy cơ tồn hàng tại cảng.
“Các địa phương cần tạo điều kiện cho các đối tượng liên quan hoạt động cảng biển, sớm hướng dẫn những người đã được tiêm vaccine để việc đóng/rút hàng tại cảng biển được thuận lợi hơn, giải được bài toán chi phí phát sinh cho doanh nghiệp cảng biển khi mô hình 3 tại chỗ kéo dài”, ông Giang nhận xét.
Các doanh nghiệp vận tải biển và logistics đánh giá cao sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và Bộ GTVT, kịp thời tháo gỡ khó khăn, có giải pháp giải quyết khâu lưu thông hàng hóa kết nối với cảng biển. Đến nay, hoạt động của các cảng biển vẫn duy trì liên tục.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến băn khoăn, mặc dù vẫn duy trì hoạt động xuất nhập khẩu qua cảng biển, song cần đánh giá một cách toàn diện, khách quan, do ảnh hưởng dịch bệnh kéo dài tại khu vực phía nam, thực tế đáng lo ngại là chuỗi sản xuất đã bị gián đoạn cục bộ, sản lượng giảm so cùng kỳ năm trước.
Tổng Thư ký Hiệp hội Cảng biển Việt Nam (VPA) Hồ Kim Lân cho hay, nhiều doanh nghiệp sản xuất hàng hóa phải tạm dừng, giãn hoặc giảm sản xuất, nhiều nhà máy phải đóng cửa do có ca nhiễm F0 hoặc không đủ điều kiện cơ sở vật chất để tổ chức “3 tại chỗ”, ảnh hưởng đến sản xuất.
Hiệp hội đề nghị các bộ, ngành liên quan đánh giá kỹ liệu có hay không nguy cơ đứt gẫy các chuỗi cung ứng, dẫn đến mất thị trường, để từ đó có những giải pháp căn cơ, hiệu quả hơn.
Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể đánh giá cao sự nỗ lực của các hiệp hội, doanh nghiệp hàng hải duy trì được khai thác, đáp ứng được sự tăng trưởng của hàng hóa xuất nhập khẩu qua hệ thống cảng biển, dù gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh dịch bệnh.
Nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của lực lượng lao động trong chuỗi logistics, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đề nghị các địa phương ưu tiên tiêm vaccine phòng Covid-19 cho đội ngũ lao động tại cảng biển, thuyền viên và các đối tượng làm việc tại DN sản xuất liên quan đến dây chuyền xuất, nhập khẩu hàng hóa. Đây là lực lượng quan trọng để duy trì chuỗi lưu thông, xuất, nhập khẩu hàng hóa, tạo đà duy trì và phát triển kinh tế, thuộc đối tượng được ưu tiên tiêm phòng.
“Các địa phương cần xem xét lại vấn đề cấp giấy đi đường. Hoạt động tại cảng biển là đặc thù, để duy trì phải có đủ lực lượng từ hải quan, cảng vụ, y tế, lái xe, đại lý giao nhận đến công nhân… Tỷ lệ cấp giấy đi đường phải đạt mức 70 - 80% mới đủ nhân lực tham gia khai thác tại khu vực cảng chứ không thể chỉ ở mức 10 - 20% như hiện nay”, Bộ trưởng khẳng định.
Hiện tại, Bộ GTVT đang xây dựng kế hoạch tổ chức giao thông, tổ chức hoạt động vận tải trong tình hình mới khi các địa phương nới lỏng giãn cách.
Bộ trưởng GTVT cũng đề nghị các địa phương tạo điều kiện hơn nữa cho việc thay thế thuyền viên, nhất là những người đã được tiêm vaccine. Nếu cần thiết, địa phương có thể thành lập tổ công tác xét nghiệm Covid-19 cho toàn bộ lực lượng thuyền viên trước khi xuống tàu. Nếu không có cơ chế mở, thủy thủ sẽ chịu tác động tâm lý rất lớn khi phải ở trên tàu dài ngày, ảnh hưởng chuỗi cung ứng hàng hoá.
“Bộ GTVT cam kết sẽ chỉ đạo, kiểm tra hằng ngày toàn bộ hoạt động của các cảng, bất cứ nội dung nào vướng mắc liên quan đến vận tải, doanh nghiệp cần gọi ngay đường dây nóng để Bộ GTVT đôn đốc xử lý ngay lập tức. Chỗ nào vướng mắc, Bộ sẽ làm việc ngay với địa phương đó, tuyệt đối không để ùn tắc giao thương, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng hàng hóa”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Theo thống kê, 8 tháng vừa qua, sản lượng vận tải hàng hóa bằng đường biển ước đạt 54,5 triệu tấn, tăng 5%; luân chuyển hàng hóa đạt 111,6 triệu tấn.km, tăng 2% so cùng kỳ năm 2020.
Khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển 8 tháng qua đạt hơn 481 triệu tấn, tăng 4%; khối lượng hàng hóa container thông qua cảng biển 8 tháng đạt gần 16,7 triệu TEUs, tăng 18% so cùng kỳ năm 2020.
