Đây là thông tin được lãnh đạo Phòng Khoa học Công nghệ và Hợp tác quốc tế, Cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ tại Hội nghị công tác quản lý hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá mới đây tại Khánh Hòa.
Nhiều bất cập trong kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá
Báo cáo của Cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), đến tháng 10/2023, cả nước có tổng số tàu cá với chiều dài từ 6m trở lên khoảng 83.427 tàu. Số tàu đã được đăng ký và cập nhật trên cơ sở dữ liệu VNFisbase là 72.217 chiếc, trong đó 29.341 chiếc có chiều dài từ 15m trở lên. Hiện còn khoảng 11.210 tàu chưa đăng ký, cập nhật trên VNFisbase, giảm 3.393 chiếc so với tháng 12/2022 do hư hỏng, không còn tồn tại trên thực tế tại địa phương. Bên cạnh đó, tổng số hạn ngạch đã xác định và công bố là 84.125 giấy phép.
Năm 2023, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổng hợp và công bố 76 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá trên địa bàn 28 tỉnh, thành phố ven biển. Trong đó, 19 khu neo đậu cấp vùng; 57 khu neo đậu cấp tỉnh; với sức chứa khoảng 50.000 tàu cá. So với chỉ tiêu quy hoạch được phê duyệt trong Quyết định 1976 ngày 12/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ thì số khu neo đậu xây dựng mới đạt 56,85%, công suất neo đậu tàu thuyền mới đạt 52,56% quy hoạch và 53,48% tổng số tàu cá.
Đối với số khu neo đậu tránh trú bão công bố mới đạt 48,63% quy hoạch, công suất các khu neo đậu mới đạt 43% quy hoạch và 43,76% tổng số tàu cá của cả nước. Điều đó cho thấy tiến độ đầu tư xây dựng các khu neo đậu tránh trú bão chậm hơn mục tiêu quy hoạch, làm tăng nguy cơ thiệt hại tàu thuyền và người mỗi khi có bão...
Là một trong những địa phương có cảng cá lớn trong cả nước, Khánh Hòa hiện có 5 cảng cá gồm: Hòn Rớ, Đá Bạc, Vĩnh Lương, Đại Lãnh, Quảng Hội và 1 khu neo đậu tránh trú bão Ninh Hải; trong đó, cảng cá Hòn Rớ được công bố là cảng chỉ định thực hiện xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác tại Quyết định số 3930/QĐ-BNN-TCTS ngày 05/10/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Theo ông Trần Hòa Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Khánh Hòa, thời gian vừa qua, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã quan tâm đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng dịch vụ cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão trên địa bàn tỉnh, nhưng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển nghề cá của tỉnh vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của nghề cá địa phương và các tỉnh lân cận trong khu vực.
Theo lãnh đạo Cục Thủy sản, việc quản lý hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá vẫn còn một số tồn tại, khó khăn như nguồn nhân lực của các tổ chức quản lý cảng cá hiện rất thiếu và chưa được đào tạo chuyên môn; chưa có phần mềm cơ sở dữ liệu về các cảng cá, kết nối hệ thống cảng cá, chia sẻ thông tin giữa các cảng cá để phục vụ công tác chỉ đạo điều hành; tình trạng tàu cá mất kết nối thiết bị VMS dẫn đến không thể kiểm soát được đầy đủ hoạt động của đội tàu nên việc theo dõi, xác nhận, chứng nhận không đảm bảo đủ dữ liệu theo quy định.
Ngoài ra, việc tổ chức kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, lao động trên tàu cá, kiểm soát sản lượng thủy sản qua cảng và thực thi pháp luật, xử phạt các hành vi khai thác IUU khi phát hiện tại cảng cá còn rất thấp so với các vụ việc vi phạm; kiểm soát, giám sát sản lượng thủy sản lên bến (cập cảng) còn nhiều hạn chế, thậm chí nhiều cảng còn xuất hiện tình trạng kiểm soát, giám sát gián tiếp thông qua các đầu mối, thu mua sản phẩm thủy sản…
 |
| Tăng cường xử lý nghiêm các vi phạm về khai thác IUU tại cảng cá. Ảnh: Báo Nông Nghiệp |
Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm về khai thác IUU tại cảng cá
Để công tác quản lý hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá đáp ứng được các yêu cầu đặt ra trong thời điểm hiện nay cũng như trong thời gian tới, cục Thủy sản kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Bố trí vốn đầu tư xây dựng, nâng cấp các cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão; kinh phí duy tu, nạo vét luồng của các cảng cá, khu neo đậu để tạo điều kiện thuận lợi cho tàu cá vào cảng, khu neo đậu được an toàn. Nghiên cứu đầu tư, hỗ trợ và thí điểm triển khai mô hình cảng cá chuyên dụng và đấu giá hải sản tại các cảng cá nhằm nâng cao giá trị sản phẩm khai thác. Xây dựng phần mềm cơ sở dữ liệu về các cảng cá, kết nối hệ thống cảng cá, chia sẻ thông tin giữa các cảng cá để phục vụ công tác chỉ đạo điều hành.
Rà soát, kiến nghị với các địa phương để thống nhất mô hình tổ chức quản lý cảng cá theo quy định của Luật Thủy sản bảo đảm phát huy tối đa hiệu quả của cảng cá và yêu cầu cấp bách về việc gỡ thẻ vàng của EC, bảo đảm cho tổ chức quản lý cảng cá đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ theo Luật Thủy sản.
Đối với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển tập trung bố trí vốn đầu tư xây dựng, nâng cấp các cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão theo quy định; kinh phí duy tu, nạo vét luồng của các cảng cá, khu neo đậu để tạo điều kiện thuận lợi cho tàu cá vào cảng, khu neo đậu được an toàn.
Tạo điều kiện thuận lợi, bổ sung nguồn lực (nhân lực, kinh phí, trang thiết bị) cho cơ quan quản lý thủy sản, tổ chức quản lý cảng cá; phát huy vai trò của ngư dân trong việc tham gia quản lý cảng cá, khu neo đậu tránh trú cho tàu cá.
Tiếp tục thông tin, truyền thông, tuyên truyền, tập huấn, vận động cộng đồng ngư dân ven biển và các tổ chức, cá nhân có liên quan tuân thủ các quy định pháp luật về IUU.
Tổ chức triển khai thực hiện đúng quy định tại Luật Thủy sản 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật, khẩn trương hoàn thành việc đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá…. Tuân thủ quy định việc xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định pháp luật Việt Nam.
Tuyên truyền chống khai thác thủy sản bất hợp pháp cho ngư dân Sóc Trăng
Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm về khai thác IUU tại cảng cá, về gian lận hồ sơ xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác.
