Năm 2021, toàn huyện huy động được hơn 317 tỷ đồng xây dựng nông thôn mới, trong đó ngân sách xã chiếm 60%. Nhân dân đóng góp được 24,6 tỷ đồng.
Năm 2022 huyện huy động được gần 96 tỷ đồng. Năm 2023, nguồn lực xây dựng nông thôn mới tăng vọt lên 575 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh hỗ trợ 110 tỷ đồng, còn lại là các nguồn của huyện. Những số liệu đó cho thấy, khai thác, phát huy nội lực là điều quan trọng nhất đối với vùng đất Tam Dương.
Nét đáng chú ý là Tam Dương đã xây dựng được nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp về trồng trọt, chăn nuôi rất hiệu quả. Các mô hình sản xuất dưa chuột, bí đỏ có ở nhiều xã. Chăn nuôi phát triển theo hướng trang trại, gia trại với quy mô lớn. Những trang trại gà, lợn của Tam Dương cung cấp cho nhiều tỉnh miền bắc.
Hợp Thịnh là một trong các xã khéo vận động nguồn lực từ nhân dân. Năm 2023, xã hoàn thành xây dựng xã nông thôn mới nâng cao với tổng kinh phí hơn 89,3 triệu đồng. Trong đó, ngân sách tỉnh hỗ trợ chiếm 35,2%, ngân sách huyện 2,74%, còn lại do ngân sách xã và người dân đóng góp.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hợp Thịnh, ông Đỗ Quân Chính cho biết: Mặc dù nguồn lực hạn chế, nhưng quá trình xây dựng nông thôn mới nâng cao nhận được sự tham gia tích cực của các tổ chức, doanh nghiệp, sự đồng thuận cao của cán bộ, đảng viên. Nhân dân tự nguyện đóng góp công sức, tiền của, tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới.
 |
| Mô hình trồng dưa tại thị trấn Hợp Hòa, Tam Dương. |
Mặc dù còn nhiều khó khăn, song Huyện ủy Tam Dương và các xã đều xác định phải ưu tiên lãnh đạo, chỉ đạo, bố trí nguồn lực phát triển nông thôn. Bí thư Huyện ủy và Bí thư Đảng ủy các xã, thị trấn đều làm Trưởng Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới. Các ngành, đoàn thể đều được phân công trách nhiệm rõ ràng.
Nhân dân Tam Dương mặc dù còn khó khăn, song luôn nhiệt tình ủng hộ kinh phí, ngày công, hiến đất làm đường. Đến nay, kết cấu hạ tầng khu vực nông thôn được hoàn thiện một bước, đời sống người dân thay đổi khá nhanh.
Toàn huyện có 5/11 xã đang duy trì tốt các tiêu chí xã nông thôn mới là Hướng Đạo, Đồng Tĩnh, An Hòa, Hoàng Đan và Hoàng Lâu. Có 6 xã nông thôn mới nâng cao là Hoàng Hoa, Vân Hội, Hợp Thịnh, Thanh Vân, Đạo Tú và Duy Phiên.
Năm 2024, huyện Tam Dương đang phấn đấu để 3 xã Hợp Thịnh, Vân Hội, Thanh Vân đạt chuẩn xã nông thôn mới kiểu mẫu, đặc biệt là tiêu chí cảnh quan môi trường. Kinh phí tỉnh phân bổ cho mỗi xã là hơn 9,4 tỷ đồng. Riêng xã Hợp Thịnh được cấp bổ sung kinh phí thực hiện xã nông thôn mới nâng cao năm 2022 hơn 31 tỷ đồng.
Huyện cũng tập trung hoàn thiện các tiêu chí đối với 5 thôn thông minh. Các thôn thông minh đã đạt được cả 5 tiêu chí. Riêng thôn Viên Du Hòa đã được đầu tư xây dựng khu thiết chế văn hóa-thể thao to đẹp vào năm 2023.
Tuy nhiên, theo báo cáo của Ủy ban nhân dân huyện Tam Dương, công tác huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới 6 tháng đầu năm 2024 gặp không ít khó khăn, mới huy động được 59,6 tỷ đồng. Công tác lãnh đạo, điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới có thời điểm lúng túng trong bối cảnh nhiều cán bộ chủ chốt cấp tỉnh, cấp huyện bị kỷ luật, điều chuyển công tác.
 |
| Nhà văn hóa thôn Viên Du Hòa, xã Thanh Vân, huyện Tam Dương. |
Bên cạnh đó, quy hoạch vùng huyện chưa được thông qua, sự tham gia của doanh nghiệp còn ít. Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Trần Quốc Chí thông tin: Tất cả các xã trong huyện không huy động được kinh phí từ nguồn đấu giá quyền sử dụng đất. Trên địa bàn huyện không có doanh nghiệp lớn, chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, quy mô trang trại, khó vận động đóng góp. Nguồn lực trong dân cũng có hạn.
Hiện nay nhiều xã của tỉnh Vĩnh Phúc đang vướng tiêu chí sử dụng nước máy, các xã của Tam Dương cũng chung tình trạng này. Tại cuộc họp Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới của huyện, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Lê Xuân Bình cho rằng, xây dựng nông thôn mới cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cần đầu tư kinh phí kịp thời. Các xã cần khẩn trương thực hiện ký kết hợp đồng cung cấp nước sạch tập trung để hoàn thành tiêu chí này.
Để huyện Tam Dương phát huy được lợi thế địa lý nằm ở trung tâm tỉnh Vĩnh Phúc, có nút giao với cao tốc Nội Bài - Lào cai, tỉnh Vĩnh Phúc cần xây dựng bộ máy lãnh đạo huyện bảo đảm ổn định lâu dài; xông xáo, quyết liệt trong công việc.
Tỉnh cũng cần cân đối hỗ trợ giữa các thành phố, huyện khá giả với các huyện còn nhiều khó khăn như Tam Dương, tạo điều kiện để các địa phương này hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn hiện đại, văn minh, đáng sống.
