Tiết kiệm điện hiệu hàng dởm
Gần đây, tin đồn "thiết bị tiết kiệm điện" có thể giúp giảm tiền điện tới... 50% đã thu hút không ít người cứ lên Đông Kinh, Tân Thanh (Lạng Sơn), Móng Cái (Quảng Ninh) là hỏi mua đồ - tiết - kiệm - điện...
Về chợ Đông Kinh, một chợ trung tâm ngay giữa thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn "thiết bị tiết kiệm điện" bày bán như... rau. Hầu hết các cửa hàng đều có bảng bìa các-tông niêm yết "giới thiệu sản phẩm" một cách rất vô tư...
Anh Nguyễn Văn Thắng khẳng định như đinh đóng cột rằng: Tất cả những "hàng độc" ấy đều chỉ là "đồ giả", dân Lạng Sơn giờ đã tẩy chay không mua, nhưng nhiều du khách vẫn thích nên họ vẫn bán. Bán tín bán nghi, tôi mượn ngay chiếc tuốc-nơ-vít để "kiểm định” hai món hàng vừa mua. Một chiếc như cái ổ cắm bên trong toàn dây điện nối linh tinh. Chiếc còn lại, trong toàn... đá răm đổ nhựa đường.
Trao đổi với ông Vi Công Tường, Trưởng phòng nghiệp vụ Cục Hải quan Lạng Sơn, ông Tường cũng thừa nhận "thiết bị tiết kiệm điện" là mặt hàng không có trong danh mục được phép nhập khẩu. Tuy vậy, đọc báo cáo công tác năm 2005 của Cục Hải quan Lạng Sơn chúng tôi không hề thấy một dòng nói về thực trạng mặt hàng này cũng như các nỗ lực của ngành hải quan nơi đây ngăn chặn việc nhập lậu chúng. Với chức trách, quyền hạn của mình, lực lượng hải quan và quản lý thị trường vẫn thường xuyên kiểm tra tịch thu nhiều loại hàng lậu ngay tại các chợ, cửa hàng. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, mặt hàng "thiết bị tiết kiệm điện" vẫn được bày bán lén lút ở các chợ cửa khẩu và bán công khai ngay ở chợ Đông Kinh.
Thực hư “thiết bị tiết kiệm điện” chính hiệu?
Trong khi đồ tiết kiệm điện trôi nổi trên thị trường đã được phơi bày rõ bộ mặt "rởm” thì hàng loạt “thiết bị tiết kiệm điện" được coi là “chính hiệu” khác vẫn được bày bán sôi động ở các cửa hàng điện tử lớn tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh... Tại Công ty kỹ thuật thương mại Sao Mai (Hà Nội), chúng tôi được quảng cáo hàng loạt máy tiết kiệm điện như: Bộ tiết kiệm 1 pha-15A, giá 530.000 đồng. Bộ này có thể dùng cho các loại động cơ điện như: điều hòa, máy giặt, tủ lạnh, máy bơm, quạt điện... khả năng tiết kiệm 10-38% tùy thuộc vào các ứng dụng cụ thể của từng động cơ...
Một hãng “thiết bị tiết kiệm điện" khác có thương hiệu Powerboss cũng quảng cáo "hiệu quả" tiết kiệm điện của mình: Nhiều nhà máy công nghiệp (có địa chỉ kèm theo quảng cáo) sử dụng Powerboss tiết kiệm điện năng tới 30-48%(!?).
Một hãng khác lại quảng cáo loại máy “tiết kiệm điện" có tên là IntegraPower. Máy này theo họ khi kết nối với động cơ xoay chiều và khi động cơ hoạt động ở cường độ không đầy tải sẽ tự động sửa dạng sóng hình sin của nguồn điện thành dạng hợp lý hơn để tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm tới 40% chi phí điện năng của động cơ và đã được ứng dụng rộng rãi trên 50 quốc gia(!?)... Tuy nhiên, khi hỏi ai kiểm nghiệm tính năng của chúng thì chủ hàng ú ớ không trả lời được.
Theo ông Lương Văn Phan, Phó giám đốc Trung tâm tiêu chuẩn đo lường Tổng cục Tiêu chuẩn-đo lường-chất lượng: "Về nguyên lý, không thể có thiết bị nào có khả năng làm giảm mức tiêu thụ điện năng. Nếu có chỉ là loại máy dùng để ăn cắp điện thôi". Tiến sĩ Lê Huy Bình, Ban Khoa học - Công nghệ môi trường và viễn thông - Tổng công ty Điện lực Việt Nam cho biết: "Chúng tôi đã mua loại thiết bị tiết bị tiết kiệm điện ở các chợ vùng biên về thử và thấy nó chẳng có tác dụng gì, thậm chí còn tốn thêm điện cho bóng đèn nhỏ ở mặt trước của nó". Như vậy, những cái gọi là "thiết bị tiết kiệm điện" đang bán trên thị trường hiện nay thật sự không thể "tiết kiệm" được điện. Người tiêu dùng không nên chỉ vì tin đồn mà mua về để rồi "tiền mất tật mang". Muốn tiết kiệm điện, vẫn phải bắt nguồn từ ý thức sử dụng điện hợp lý.