Chủ khu vườn là vợ chồng ông Nguyễn Văn Sống và bà Võ Thị Ngoan; con gái là Nguyễn Thị Kim Hồng, sinh năm 1972. Năm 1998, Hồng theo chồng về ấp 2, xã Tiến Hưng, thị xã Ðồng Xoài (Bình Phước) sinh sống. Năm 2000, Hồng tung tin rằng chúa trời ngự trị trong người, phong cho chị làm thiên sứ để về quê gốc chữa bệnh. Từ tháng 2-2003 đến 5-2003, Hồng đã nhiều lần bị công an huyện Ðức Hòa xử phạt hành chính về hành vi hành nghề mê tín dị đoan. Ngày 12-5-2003, Công an huyện Ðức Hòa đã quyết định khởi tố và bắt tạm giam Hồng, và Hồng bị kết án 12 tháng tù về tội hành nghề mê tín dị đoan. Tại phiên tòa xét xử, bị cáo Hồng thừa nhận chính Hồng tung tin bịa chuyện được chúa trời ngự trong người, phong cho làm thiên sứ chữa bệnh cho những người mắc chứng nan y mà bệnh viện không chữa được. Còn việc "thiên sứ" thường "phát sáng như sao vào ban đêm", theo anh Bảo, ở ấp Tân Hội, đang chạy xe ôm chở khách ra vào khu vườn và nhiều người ở gần khu vườn cho biết: "Từ lâu nay chỉ nghe đồn chứ chưa có ai tận mắt thấy cô Hồng phát sáng lần nào". Sau khi mãn hạn tù (12-6-2004) theo quy định, Hồng phải trở về nơi có hộ khẩu là thị xã Ðồng Xoài. Tuy nhiên, Hồng vẫn thường trở về khu vườn vào ban đêm. Ngày 25-6-2004, gia đình ông Sống và bà Ngoan dù treo bảng không chữa bệnh ngay trước cổng, nhưng vẫn mở cửa cho mọi người vào nhà, vẫn lo nước uống cho những người đến cầu nguyện.
Từ khi Hồng bị tù đến trước khi có những thông tin đầu tiên đăng báo, mỗi ngày có khoảng 20-30 người đến đây cầu nguyện chữa bệnh. Khi có thông tin trên báo, số người tăng lên 70-100 người/ngày. Riêng ngày 25-9, có hơn 600 người đã đến khu vườn chưa đến 2.000m2. Hiện nay, bình quân mỗi ngày khoảng 200 người. Phần lớn những người đến khu vườn là người từ TP Hồ Chí Minh, Ðồng Nai, Bình Phước, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu, thậm chí có một số người từ miền trung, miền bắc. Bà con trong khu vực chẳng ai thèm đoái hoài đến đây. Phần lớn người được hỏi cho biết, họ đến khu vườn qua thông tin báo chí, một số do giới thiệu của người quen đã đến để chữa bệnh với niềm tin mong manh.
Ðể làm rõ việc khu vườn có chữa bệnh được hay không, UBND tỉnh Long An đã chỉ đạo Sở Y tế cử đoàn cán bộ đến khảo sát bốn lần, Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp Trung tâm hạt nhân TP Hồ Chí Minh đến đo đạc các yếu tố vật lý môi trường. Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) cũng đã cử đoàn chuyên gia đến Long An làm việc.
Từ ngày 17 đến 23-9, Ðoàn cán bộ Sở Y tế Long An đã đến khảo sát thực tế khu vườn. Trong quá trình khảo sát, Ðoàn đã nghe Võ Thị Ngoan, chủ nhà trình bày sự việc "lạ", liên quan đến con bà là chị Nguyễn Thị Kim Hồng (hiện tượng phát sáng và khả năng chữa bệnh). Ðoàn đã trực tiếp thu thập thông tin về tình hình bệnh tật của những người đến đây chữa bệnh. Phương pháp được sử dụng để chữa bệnh chủ yếu là nghỉ ngơi, cầu nguyện, ngồi thiền, uống nước lạnh do chủ nhà cung cấp.
Tiến sĩ Trần Ngọc Hữu, Giám đốc Sở Y tế Long An, cho biết, sau khi kiểm chứng các trường hợp người bệnh đến đây chữa bệnh, Sở Y tế đã kết luận: không có cơ sở pháp lý và chưa có cơ sở y học để khẳng định sự tồn tại của "khu vườn chữa bệnh", vì có nhiều trường hợp đến khu vườn chữa bệnh nhưng bệnh không thuyên giảm, hoặc nặng hơn, có trường hợp tử vong. Ðơn cử một số trường hợp: Trương Minh Trí, sinh năm 1984 ở ngay tại ấp Tân Hội có khu vườn, lúc 7 tuổi bị sốt lên cơn co giật, gia đình đem đến bệnh viện Hậu Nghĩa điều trị. Ðến năm 1996, người nhà thấy bệnh tái phát, lên cơn co giật nhiều đã đưa đến Bệnh viện Long An điều trị, sau chuyển về Trung tâm Y tế Ðức Hòa. Tháng 2-2003, Trí đã đi lại bình thường, nhưng từ khi nghe tin đồn đã đến "khu vườn chữa bệnh" để uống nước lạnh chữa bệnh. Hậu quả là Trí bị co giật trở lại, và từ tháng 2-2003 đến nay không đi lại được. Hiện nay, Trí đang điều trị tích cực tại Trung tâm y tế Ðức Hòa bởi vậy không còn co giật nữa. Bà Phan Thị Út, 66 tuổi ở khu A thị trấn Hậu Nghĩa, huyện Ðức Hòa, bị bệnh tiểu đường và viêm thận mãn; bà Phan Thị Bế ở ấp Tân Hội, Ðức Lập Thượng, Ðức Hòa, bị bệnh tai biến mạch máu não và tiểu đường; ông Nguyễn Văn Thảo, 78 tuổi, ở ấp Chánh, xã Ðức Hòa Hạ, huyện Ðức Hòa cũng chỉ vì nghe tin đồn đến khu vườn chữa bệnh mà vẫn không khỏi, thời gian sau đã chết do không uống thuốc. Ông Lê Tư, ở khu B thị trấn Hậu Nghĩa, huyện Ðức Hòa bị hai khối u gan, đã đến "khu vườn" cầu nguyện hơn ba tháng vẫn không hết bệnh. Một số trường hợp tự cho là có giảm bệnh nhưng chưa đủ bằng chứng tin cậy để chứng minh.
Theo tiến sĩ Trần Ngọc Hữu, các trường hợp rối loạn thần kinh dạng suy nhược chức năng thì triệu chứng có thể giảm do tác dụng của liệu pháp tâm lý và tự kỷ ám thị (uống nước lạnh và ngồi thiền). Tuy nhiên, tâm lý liệu pháp và tự kỷ ám thị không phải là phát hiện mới trong y học và cũng không phải là cơ sở y học để chứng minh cho sự tồn tại của khu vườn chữa bệnh. Ðến nay, Sở Y tế Long An chưa nhận được bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào về hiệu quả chữa bệnh của khu vườn. Trên nguyên tắc, nếu cho phép áp dụng đại trà một phương pháp chữa bệnh chưa được kiểm chứng hiệu quả thì không phù hợp với tiêu chuẩn về y đức trong nghiên cứu khoa học, vì có thể gây nên nhiều thiệt hại cho người bệnh về mặt sức khỏe (đối với ca bệnh nặng lại không dùng thuốc, thiếu sự chăm sóc của nhân viên y tế, không có điều kiện cấp cứu tại chỗ); về mặt kinh tế gây tốn kém tiền đi lại ăn ở và người chăm sóc, nhất là đối với những người ở xa.
Trước hiện tượng "kỳ lạ" của khu vườn, Sở Khoa học Công nghệ Long An cũng vào cuộc để làm rõ sự thật. Bên cạnh đó, Trung tâm hạt nhân TP Hồ Chí Minh thuộc Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam cũng tham gia đo bức xạ và phân tích các chất đồng vị phóng xạ trong đất và nước; Phân viện bảo hộ lao động tại TP Hồ Chí Minh thuộc Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Bảo hộ Lao động tham gia đo điện từ trường mặt đất.
Khảo sát phóng xạ tại bốn điểm trong khu vườn các đồng vị U-238 có hoạt độ 19, 20±0,98 Bq/kg; Th-232 là 31,97±0,45; K-40 là 24,97±1,05; Ra-226 là 26,69±0,40; Cs-137 là 0,11±0,04. Kết quả trên cho thấy, đây là lượng phóng xạ nằm trong chỉ số phông phóng xạ bình thường trên thổ nhưỡng trái đất của vùng đất xám và không có tác động ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Ðo điện từ trường tại tám vị trí phân bố đều trong khu vườn và bốn điểm bên ngoài khu vườn cho thấy, về điện trường điểm cao nhất E=1,95V/m, điểm thấp nhất E=0,6V/m; Về từ trường điểm cao nhất H=14,5mA/m, điểm thấp nhất H=10 mA/m. Từ kết quả trên, Sở KHCN tỉnh Long An đã kết luận điện từ trường tại khu vườn không ảnh hưởng đến con người và môi trường sống chung quanh. Về lượng bức xạ trong khu vườn giao động từ 0,11 đến 0,24 uSv/h, nằm trong giới hạn phông bức xạ bình thường trên bề mặt trái đất.
Qua tham khảo các tài liệu nghiên cứu về địa chất, đất, nước và các yếu tố tự nhiên có liên quan, phân tích kết quả khảo sát tại khu vườn này; đối chiếu, so sánh với các nơi khác, Sở KHCN tỉnh Long An đã kết luận: Các điều kiện tự nhiên về địa chất, địa mạo, thổ nhưỡng, khí tượng, thủy văn và hệ sinh thái ở đây là bình thường, không có gì đặc biệt; các số liệu đo đạc về điện từ trường và bức xạ trên bề mặt đất trong và ngoài khu vườn, các chất đồng vị phóng xạ đều nằm trong giới hạn phông bình thường, không khác biệt có ý nghĩa đối với các điểm tham khảo khác trong vùng đất xám khu vực Ðức Hòa và Tây Ninh. Như vậy môi trường ở khu vườn không có tác động đến sức khỏe con người.
Căn cứ theo những nghiên cứu, kết luận khoa học của các cơ quan chuyên môn, UBND tỉnh Long An ra văn bản số 3876/CV-UB chính thức kết luận: Ở xã Ðức Lập Thượng, huyện Ðức Hòa, tỉnh Long An không có khu vườn chữa bệnh. Tâm lý trị liệu và tự kỷ ám thị không phải là phát hiện mới trong y học và không phải là cơ sở để chứng minh cho sự tồn tại của khu vườn có tác dụng chữa bệnh. Khu vườn tại số nhà 370 ấp Tân Hội, Ðức Lập Thượng, huyện Ðức Hòa của gia đình ông Sống không phải là cơ sở chữa bệnh; các hoạt động tại khu vực trên chỉ là hoạt động mê tín dị đoan.
Theo chúng tôi, tỉnh Long An cần kiên quyết làm sáng tỏ vấn đề, dẹp bỏ các hoạt động mê tín dị đoan. Trên cơ sở kết luận của các cơ quan khoa học đã khẳng định, đồng bào trong cả nước hiểu rõ sự thật, tránh để xảy ra tình trạng "tiền mất, tật mang"; đồng thời làm ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội và vệ sinh môi trường ở ấp Tân Hội do việc tụ tập đông người.
