Trong những năm qua, cũng như nhiều nước khác trên thế giới, tại Việt Nam điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone vẫn là một giải pháp vàng về can thiệp giảm tác hại cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện.
Tính đến nay, sau hơn 15 năm triển khai, tổng số bệnh nhân hiện đang điều trị là 50.581 tại hơn 600 cơ sở điều trị và cấp phát thuốc trên địa bàn 63 tỉnh/thành phố.
Hiệu quả của điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone cũng đã được chứng minh về việc: Giảm hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV và tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm bệnh nhân tham gia điều trị và từ nhóm bệnh nhân ra cộng đồng; giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp cả về tần suất và số lượng, từ đó giảm nguy cơ quá liều do sử dụng ma túy bất hợp pháp; giảm hành vi vi phạm pháp luật trong nhóm bệnh nhân tham gia điều trị và chương trình đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho cá nhân, gia đình bệnh nhân và xã hội.
Trong gần 3 năm vừa qua, khi đại dịch Covid-19 xuất hiện và làm ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống kinh tế, xã hội trên toàn thế giới. Đối với các bệnh lý thông thường khác đã gặp nhiều khó khăn thì đối với nhóm bệnh nhân methadone càng gặp khó khăn gấp bội.
Trong bối cảnh đó, tháng 5/2021, Đề án thí điểm cấp phát thuốc methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện chính thức được triển khai tại Điện Biên, Lai Châu và Hải Phòng.
Sau 1 năm triển khai thí điểm, với những kết quả đáng ghi nhận, Đề án đã được tiếp tục mở rộng thêm tại Nghệ An, Bắc Giang và Lào Cai. Trong giai đoạn năm 2023-2024, Đề án tiếp tục duy trì và mở rộng cấp thuốc methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện tại 6 tỉnh, thành phố. Đến ngày 31/10, hiện đang có khoảng gần 2.500 bệnh nhân được cấp thuốc methadone nhiều ngày.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho biết, việc cấp phát thuốc nhiều ngày bên cạnh những hiệu quả về sức khỏe như hiệu quả của chương trình nói chung thì còn tạo thuận lợi hơn cho người bệnh, đặc biệt là những bệnh nhân ở khu vực miền núi, địa bàn đi lại khó khăn.
"Thay vì hằng ngày người bệnh phải đi đến cơ sở điều trị để uống thuốc, người bệnh có thể mang thuốc về và sử dụng tại nhà, mỗi lần đến uống thuốc sẽ được mang từ 1 đến 10 ngày thuốc về nhà uống. Người bệnh có thể chủ động bố trí thời gian để tìm kiếm việc làm, lao động, sản xuất, giúp đỡ gia đình và ổn định cuộc sống.
Người bệnh không phải đi lại hằng ngày, do đó giảm tụ tập tại cơ sở điều trị, góp phần ổn định an toàn, trật tự xã hội. Nhiều người bệnh chưa đủ điều kiện mang thuốc nhiều ngày về nhà sẽ có động lực phấn đấu để được mang thuốc về nhà", bà Phan Thị Thu Hương chia sẻ.
Đối với cơ sở điều trị, việc triển khai cấp thuốc nhiều ngày giúp giảm thời gian bệnh nhân trực tiếp đến cơ sở, giảm tụ tập đông tại cơ sở điều trị, tránh lây nhiễm chéo và đặc biệt phù hợp trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam trong 2 năm vừa qua.
Theo Cục trưởng Phan Thị Thu Hương, Cục Phòng, chống HIV/AIDS đang phối hợp các đơn vị liên quan đang tiến hành sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật và các hướng dẫn chuyên môn cho việc triển khai mở rộng cấp thuốc methadone nhiều ngày.
