Hiệp định về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam-Hàn Quốc: Dự kiến có hiệu lực từ tháng 1/2024
Chiều 23/11, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh có buổi tiếp và làm việc với Tổng Giám đốc điều hành Cơ quan Hưu trí quốc gia Hàn Quốc (NPS) về thực hiện Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam-Hàn Quốc (sau đây gọi tắt là Hiệp định).
Phát biểu tại buổi làm việc, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh đã điểm lại một số hoạt động hợp tác tốt đẹp giữa hai bên trên cơ sở Bản ghi nhớ hợp tác đã ký năm 2021.
Theo đó, hai bên đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo trực tuyến và trực tiếp để chia sẻ kinh nghiệm hoạt động và vận hành trung tâm dịch vụ khách hàng, ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội.
NPS đã tài trợ cho cán bộ Bảo hiểm xã hội Việt Nam tham dự các khóa đào tạo tại Hàn Quốc về trợ cấp hưu trí công. NPS cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai thực hiện các hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, và hai bên đang tích cực phối hợp trao đổi, thảo luận thực hiện Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc về bảo hiểm xã hội đã ký vào tháng 12/2021.
 |
Đại diện Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Cơ quan Hưu trí quốc gia Hàn Quốc tại buổi làm việc. (Ảnh: VSS) |
Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh, việc ký kết Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam và Hàn Quốc là một nhu cầu cấp thiết, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự di chuyển của người lao động cũng như để bảo vệ quyền lợi về bảo hiểm xã hội cho người lao động của hai nước.
Việc ký kết Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam và Hàn Quốc là một nhu cầu cấp thiết, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sự di chuyển của người lao động cũng như để bảo vệ quyền lợi về bảo hiểm xã hội cho người lao động của hai nước.
Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh
Tổng Giám đốc mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác, hỗ trợ của NPS trong việc chia sẻ kinh nghiệm, đào tạo cán bộ trong các lĩnh vực NPS có thế mạnh như: Đầu tư quỹ hưu trí, thực hiện Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thực hiện hưu trí…
Đồng thời, hai bên sẽ có những trao đổi, thảo luận về kết quả hoạt động cùng phương hướng hợp tác giữa NPS và Bảo hiểm xã hội Việt Nam trong thời gian tới và việc tổ chức thực hiện Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội đầu tiên giữa Việt Nam-Hàn Quốc sẽ diễn ra tốt đẹp.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo NPS cho biết, mối quan hệ hợp tác giữa hai cơ quan được chính thức hóa kể từ khi ký kết Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực an sinh xã hội giữa Bảo hiểm xã hội Việt Nam và NPS từ tháng 5/2017. Đến nay, nhiều hoạt động hợp tác đa dạng về nội dung, phong phú về hình thức, đã được hai cơ quan phối hợp chặt chẽ để triển khai.
Hai bên cũng duy trì hợp tác thường xuyên, trao đổi thông tin để chuẩn bị thực hiện Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc về bảo hiểm xã hội.
Nhằm tăng cường hơn nữa hợp tác về an sinh xã hội giữa hai quốc gia, trong thời gian tới, đại diện NPS mong muốn, hai cơ quan tiếp tục triển khai các hoạt động hợp tác, đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ trong lĩnh vực đầu tư quỹ hưu trí, thực hiện Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội, phát triển người tham gia lưới an sinh xã hội.
Dự kiến, Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa hai nước sẽ có hiệu lực từ tháng 1/2024.
Trên cơ sở đó, hai bên đã tập trung thảo luận, thống nhất về nội dung quy trình xử lý hồ sơ của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và NPS; các biểu mẫu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và NPS; Dự thảo Biên bản thực hiện Thỏa thuận hành chính; Thỏa thuận hành chính…
Dự kiến, Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam-Hàn Quốc sẽ có hiệu lực từ tháng 1/2024.
Đến nay, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và NPS Hàn Quốc đã thống nhất về nội dung Thỏa thuận hành chính.
Dự kiến hai nước sẽ ký kết Thỏa thuận hành chính tại Hàn Quốc vào đầu tháng 12/2023. Qua đó, Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa hai nước dự kiến sẽ có hiệu lực từ tháng 1/2024.
Bảo đảm an sinh xã hội cho người lao động của hai nước
Tháng 4/2023 vừa qua, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã ký ban hành Nghị quyết phê duyệt Hiệp định giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Đại Hàn Dân quốc về bảo hiểm xã hội.
Trước đó, vào ngày 14/12/2021, tại Thủ đô Seoul, Hàn Quốc, dưới sự chứng kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung thay mặt Chính phủ Việt Nam và Bộ trưởng Y tế và Phúc lợi Xã hội Hàn Quốc Kwon Deok Cheol đã ký Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam và Hàn Quốc.
Đây là Hiệp định song phương đầu tiên của hai nước trong lĩnh vực này, và cũng là Hiệp định song phương đầu tiên về bảo hiểm xã hội của Việt Nam với một quốc gia khác. Văn kiện được ký kết trong bối cảnh Việt Nam và Hàn Quốc đã thiết lập quan hệ đối tác hợp tác chiến lược, hợp tác giữa hai nước đang ngày càng phát triển trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực lao động-việc làm.
Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam và Hàn Quốc có hai mục tiêu chính.
Trước hết là tránh việc đóng hai lần bảo hiểm xã hội với người lao động. Đồng thời, thời gian đóng bảo hiểm xã hội sẽ được hai bên công nhận lẫn nhau.
Thời gian tham gia đóng bảo hiểm xã hội của người lao động là công dân Việt Nam và công dân Hàn Quốc sẽ được tính là tổng thời gian mà người lao động đó đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội ở Việt Nam và Hàn Quốc. Tổng thời gian này sẽ là căn cứ để Quỹ Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Quỹ Hưu trí quốc gia Hàn Quốc xét người lao động hưởng chế độ lương hưu.
Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội giữa Việt Nam và Hàn Quốc nhằm tránh việc đóng hai lần bảo hiểm xã hội với người lao động. Đồng thời, thời gian đóng bảo hiểm xã hội sẽ được hai bên công nhận lẫn nhau.
Mức hưởng chế độ mà Quỹ bảo hiểm xã hội của mỗi nước chi trả cho người lao động khi về hưu sẽ căn cứ vào thời gian và mức đóng mà người lao động đã đóng vào quỹ đó. Công thức tính được quy định theo luật pháp của mỗi nước.
Hiệp định đã được hai bên thống nhất gồm 5 phần với 24 điều, trong đó một số quy định chính sau.
Phạm vi áp dụng là liên quan tới chế độ hưu trí và tử tuất theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 của Việt Nam và Luật Hưu trí quốc gia của Hàn Quốc (Điều 2).
Đối tượng là người lao động Việt Nam và người lao động Hàn Quốc có thời gian làm việc tại hai nước và đang chịu sự điều chỉnh của pháp luật về bảo hiểm xã hội của hai nước (Điều 3).
Hiệp định quy định nguyên tắc đối xử bình đẳng, cụ thể là công dân của một bên khi làm việc trên lãnh thổ của bên kia thì được đối xử bình đẳng như công dân của nước sở tại trong việc xác định các điều kiện đóng, hưởng, chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội (Điều 4).
Một trong những nội dung quan trọng của Hiệp định là quy định cách tính thời gian làm căn cứ để xác định chế độ hưu trí đối với người lao động là tính tổng thời gian mà người lao động đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội ở cả hai nước (cộng dồn) và cách tính các chế độ bảo hiểm là căn cứ theo luật pháp của mỗi nước (Điều 10).
Hiệp định đóng góp tích cực vào việc bảo đảm an sinh xã hội, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động trong việc tiếp cận cơ hội việc làm.
Tháng 1/2022, Cơ quan Bảo hiểm xã hội Hàn Quốc đã thông báo, người lao động Việt Nam đang làm việc trong các doanh nghiệp tại Hàn Quốc là đối tượng được tham gia bảo hiểm xã hội của Hàn Quốc kể từ ngày 1/1/2022.
Những năm gần đây, Hàn Quốc luôn nằm trong nhóm ba thị trường lao động tiếp nhận nhiều nhất lao động nước ta. Mặt khác, Việt Nam cũng là nước phái cử đông lao động tới quốc gia này, bởi đây là thị trường ổn định, có thu nhập cao, được lao động Việt Nam ưa chuộng.
Hợp tác lao động giữa Việt Nam và Hàn Quốc chính thức bắt đầu từ năm 1993 thông qua chương trình hợp tác cung ứng và sử dụng lao động. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Việt Nam, Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc đã nhiều lần ký Thỏa thuận hợp tác vào các năm 2004, 2009, 2013, 2019. Hai Bộ đã thiết lập quan hệ đối tác trung, dài hạn và tiếp tục mở rộng các hoạt động hợp tác toàn diện trong lĩnh vực lao động, việc làm và an sinh xã hội.
Hiện có hơn 9.000 lao động Hàn Quốc đang làm việc tại Việt Nam, trong đó chủ yếu làm việc tại các vị trí chuyên gia, nhà quản lý, giám đốc điều hành.
Việt Nam đã đưa được hơn 127.000 lượt lao động trong nước sang làm việc theo chương trình cấp phép cho lao động nước ngoài của Hàn Quốc (chương trình EPS). Trong năm 2023, mục tiêu đặt ra là có từ 11.000-12.000 lao động xuất cảnh sang làm việc tại Hàn Quốc.
