Mới đây, nam thanh niên, 19 tuổi, ở Hà Nội đến khám tại Bệnh viện đa khoa Medlatec do hay quên, bồn chồn, lo lắng, run tay.
Thanh niên này cho biết, 4 tháng nay em không sử dụng bóng cười, nhưng vẫn sử dụng cần sa, thuốc lá điện tử. Những biểu hiện trên đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, công việc của bệnh nhân.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Đình Tuấn, chuyên khoa Thần kinh, Bệnh viện đa khoa Medlatec cho biết, khám toàn thân về mạch, huyết áp và các dấu hiệu sinh tồn không có gì bất thường. Tuy nhiên, khám tâm thần có rối loạn hành vi, hưng cảm nhẹ, có hoang tưởng bị hại và một số triệu chứng tâm thần khác.
Bệnh nhân có chẩn đoán ban đầu là rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng chất gây ảo giác, vì vậy, bệnh nhân được chỉ định làm xét nghiệm hóa sinh và kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh.
Kết quả xét nghiệm sàng lọc nhanh phát hiện dương tính với THC (cần sa - marijuana); kết quả xét nghiệm sinh hóa khác có một số biến đổi. Vì vậy, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng cần sa (Hội chứng nghiện-F12.2) nên được tư vấn điều trị nội trú theo chuyên khoa.
Sử dụng cần sa, hút thuốc lá điện tử, hay hút bóng cười mang lại cho người sử dụng cảm giác hưng phấn, thư thái, khoái cảm… nhưng theo bác sĩ việc sử dụng những chất gây nghiện này được xem là “combo” chất xúc tác gây hại sức khỏe.
Theo các bác sĩ, cần sa có thành phần chính, hoạt chất chính là Delta-9-tetrahydrocannabinol (THC). Chất này kích thích não giải phóng một chất được gọi là dopamine, mang lại cho người sử dụng cảm giác hưng phấn, thư thái, khoái cảm và tình dục.
Nhưng cần sa ảnh hưởng đến cơ thể rất nghiêm trọng và lâu dài, ở cả 3 phương diện là não bộ, thể chất, tâm thần. Với phụ nữ mang thai, có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ trong và sau khi sinh.
Ở thanh thiếu niên, việc sử dụng thuốc có thể làm suy giảm chức năng suy nghĩ, trí nhớ, học tập. Ngoài ra, hút cần sa có thể ảnh hưởng hô hấp, tăng nhịp tim, gây buồn nôn, nôn dữ dội.
Trong khi đó, thuốc lá điện tử có thành phần chính là Nicotine - chất gây nghiện có trong thuốc lá thường là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư, ngoài ra còn có dung dịch tạo khói (nước, Propylene Glycol và Glycerin) và chất tạo mùi.
Bóng cười là loại bóng được bơm thêm khí N2O. Đây là một chất hóa học không màu, không vị, không mùi. Khi hít phải loại khí này sẽ khiến cơ thể có cảm giác hưng phấn, vui vẻ, có thể cười nói luyên thuyên, mất kiểm soát, gây ảo giác… và nếu lạm dụng N2O có thể dẫn tới rối loạn thần kinh như co giật, mất kiểm soát, trầm cảm, rối loạn cảm giác, rối loạn giấc ngủ, liệt vận động, tổn thương thần kinh trung ương…
Bác sĩ chia sẻ, những trường hợp sử dụng chất gây nghiện như hút bóng cười, cần sa, hút thuốc lá điện tử thường gặp ở các đối tượng việc làm không ổn định, gia đình bất trắc, do sự buông lỏng, hoặc không quản lý chặt chẽ từ phía gia đình khiến tình trạng này càng thâm nhập sâu trong giới trẻ.
Đáng lưu ý tình trạng hút thuốc lá điện tử ở học đường ngày càng gia tăng, do lớp trẻ coi đây như một trào lưu thời thượng, sự khẳng định bản thân nên ban đầu dù chỉ là thử cảm giác, nhưng sau đó đã bị lôi cuốn bởi cảm giác sảng khoái, vui vẻ, hưng phấn mà không chấm dứt được.
Theo bác sĩ Tuấn, bệnh rối loạn tâm thần, hành vi là một trong những hậu quả từ việc sử dụng các chất gây nghiện trên hiện đang phổ biến trong xã hội hiện đại và có xu hướng tăng dần ở những người trẻ tuổi.
Triệu chứng người bệnh đến khám thường do mệt mỏi, hay cáu gắt, tê bì tay chân, tức ngực, run tay chân, rối loạn giấc ngủ. Vì vậy, để kiểm soát và ngăn chặn tình trạng trẻ thử cảm giác mạnh này, mỗi bậc cha mẹ cần: Dành thời gian quan tâm, lắng nghe và theo dõi con sát sao.
Nếu cha mẹ phát hiện con có dấu hiệu chểnh mảng học, trốn học, kém tập trung, hay quên, ăn ngủ thất thường, chóng mặt, mệt mỏi, hoặc hoang tưởng, hốt hoảng một cách vô cớ… thì cha mẹ nên cho con đi kiểm tra để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Trang bị cho con kiến thức, thông tin về tác hại phòng tránh để tránh bị lôi kéo. Tạo cho con sân chơi lành mạnh, bổ sung các hoạt động ngoại khóa để học sinh giảm căng thẳng sau giờ học. Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội để loại bỏ khỏi thuốc ra môi trường học đường.
