Rạp chiếu phim : Nghịch lý tỉnh lẻ

Kẻ ăn không hết...

Theo ước tính của Vinaresearch, số lượng rạp chiếu phim trong cả nước hiện nay vào khoảng 220 rạp, 80% trong số đó thuộc về hai thành phố Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Phát triển mạnh mẽ hơn cả là hệ thống rạp tư nhân, với Megastar, BHD, Galaxy, Lotte Cinema, Platinum Cineplex... với các cụm rạp nằm rải rác khắp các khu vực trong thành phố, được đầu tư đồng bộ hệ thống máy chiếu, âm thanh, ghế ngồi và dịch vụ hiện đại, tiện nghi, đi kèm là giá vé xem phim cũng khá cao so với túi tiền của phần đông công chúng.

Ngoài hệ thống rạp hiện đại và tiện nghi, công chúng Hà Nội, TP Hồ Chí Minh cũng được thụ hưởng những sản phẩm mới nhất của điện ảnh thế giới, đặc biệt là Hollywood. Vài năm trở lại đây, không ít phim bom tấn mới của Hollywood thậm chí đã được chiếu tại Việt Nam trước cả Mỹ như Battleship, The Avenger, The Amazing Spiderman... Công chúng ở hai thành phố lớn này cũng là những người đầu tiên được xem phim 3D trong cả nước, khởi đầu bằng siêu phẩm Avatar. Không chỉ vậy, những phim thương mại mới nhất của điện ảnh trong nước (phần lớn là điện ảnh tư nhân) cũng được giới thiệu trước hết tại các rạp Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Bên cạnh hệ thống rạp tư nhân, công chúng Hà Nội và TP Hồ Chí Minh còn có hệ thống rạp Nhà nước, tuy không tiện nghi bằng (trừ cụm rạp của Trung tâm văn hóa Kim Đồng – Hàng Bài – Hà Nội và Trung tâm chiếu phim Quốc gia được đầu tư hiện đại), nhưng cũng đều đặn sáng đèn, ít nhất là vào những đợt chiếu phim kỷ niệm những ngày lễ lớn.

... Người lần chẳng ra

Ngoài Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, có Hải Phòng, Đà Nẵng, Biên Hòa, Nha Trang... cũng được hưởng thụ dịch vụ rạp chiếu xịn, còn lại nhiều tỉnh thành khác trong tình trạng rạp chiếu phim sống lay lắt, năm thì mười họa mới đỏ đèn. Thậm chí, theo thống kê của Cục Điện ảnh, có tới 14 tỉnh, thành phố hoàn toàn “trắng” rạp, là An Giang, Bắc Cạn, Bình Phước, Cà Mau, Đồng Tháp, Ninh Thuận, Hải Dương, Hậu Giang, Sóc Trăng, Sơn La, Lào Cai, Tuyên Quang, Vĩnh Long và Yên Bái. Những nơi còn rạp, tình hình cũng không khá hơn. Ông Trần Cảnh Tuệ, Giám đốc Trung tâm Phát hành phim và chiếu bóng tỉnh Đồng Nai cho biết, rạp chiếu phim ở nhiều nơi không khác gì cách đây hàng chục năm trước, rạp cũ, ghế hỏng, âm thanh mono, thiết bị không được đầu tư.

Ông Nguyễn Hữu Tuyên, Giám đốc Trung tâm Phát hành phim và chiếu bóng Đác Lắc cho biết, trước đây tỉnh có sáu rạp, đến nay tỉnh đã thu hồi bốn rạp ở các vị trí đẹp để chuyển đổi mục đích sử dụng. Liên hoan phim lần thứ 14 diễn ra tại Buôn Ma Thuột được đánh giá là thành công với hơn 73 nghìn lượt khán giả, tuy nhiên sau đó mọi thứ lại chìm vào tĩnh lặng như trước.

Thêm vào đó, hầu hết các tỉnh không được xem phim mới, kể cả phim Việt Nam lẫn phim nước ngoài, chỉ sau một vài tháng khi các rạp ở thành phố lớn quay vòng phim xong xuôi mới đưa phim về chiếu. Ông Tuệ than, đầu thế kỷ 21 rồi mà phần lớn người dân ở nông thôn vẫn không được xem phim chất lượng, chỉ được xem từ các nguồn băng đĩa trôi nổi. Và ông Tuệ đã gọi thực trạng phát hành và phổ biến phim ở Việt Nam là “Tân cổ giao duyên”.

Giải pháp nào ?

Người dân nông thôn, vùng sâu vùng xa, thậm chí đô thị ở các tỉnh sẽ vẫn “đói” điện ảnh dài dài nếu không có những chính sách hỗ trợ cụ thể. Ông Nguyễn Đình Thảng, Giám đốc Trung tâm điện ảnh Khánh Hòa đưa ra ý kiến, Nhà nước nên coi phim ảnh như một phần trong gói phúc lợi công tối thiểu cho bộ phận dân cư có mức sống thấp hơn mức bình quân chung của cả nước nhưng lại có vai trò chính trị - xã hội hết sức quan trọng.

Bà Nguyễn Kim Dung, Giám đốc Trung tâm Phát hành phim và chiếu bóng Nam Định cũng chia sẻ một cách làm của tỉnh, là huy động đầu tư ngân sách của tỉnh. Bà Dung cho biết, ở Nam Định, sự phát triển của điện ảnh là do sự quan tâm, điều tiết của tỉnh chứ không phải của ngành. Cụ thể, Nam Định đã đầu tư 20 tỷ đồng xây dựng rạp chiếu phim. Riêng rạp Tháng Tám vừa được trang bị máy chiếu phim nhựa, vừa liên kết với Công ty đầu tư điện ảnh Vina Sài Gòn lắp đặt máy chiếu kỹ thuật số HD. Đây là điều kiện thuận lợi để công chúng Nam Định được thưởng thức những bộ phim mới ra của cả điện ảnh trong và ngoài nước cùng với các thành phố lớn. Các rạp chiếu phim hoạt động đều đặn, vừa kinh doanh vừa phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền, kết hợp với các hoạt động văn hóa khác, thu về kinh phí đủ trang trải, đồng thời nâng cao thu nhập cho cán bộ, nhân viên.

Nông thôn Việt Nam với số dân gần 80 triệu người thực sự là một thị trường tiềm năng. Ngay cả các nhà phát hành Hollywood cũng đánh giá cao sự phát triển của thị trường điện ảnh Việt Nam với mức tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, làm thế nào để thực sự khơi dậy và khai thác hiệu quả được thị trường này, cũng vẫn là một bài toán không hề dễ dàng. Và quan trọng nhất, là cần tới sự vào cuộc của cơ quan quản lý đầu ngành, là Cục Điện ảnh, trong việc vạch ra một chiến lược, và huy động những nguồn lực khác nhau trong xã hội.