Rạng danh miền đất võ

Rạng ngời tinh hoa võ Việt

Buổi sáng hôm ấy, ở võ đường của võ sư Hồ Sừng, thôn Hòa Mỹ, xã Bình Thuận, huyện Tây Sơn (quê hương Hoàng đế Quang Trung – Nguyễn Huệ) - hậu duệ của võ sư Hồ Ngạnh (người khai môn và làm rạng danh roi Thuận Truyền), chứng kiến cảnh hàng trăm võ sư, võ sinh từ già đến trẻ, với nhiều mầu da, ngôn ngữ...xếp hàng dài chờ đến lượt dâng hương, cúi lạy tổ đường rồi cùng nhau say sưa quần thảo trong từng đường quyền, thế võ, trước bàn thờ tổ, tất cả đều lặng đi vì xúc động.

Nhà báo - nghệ sĩ nhiếp ảnh Đỗ Lan Hương, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Thế giới đẹp thốt lên: "Phải đến đây, tôi mới cảm nhận được hết sức mạnh quyến rũ - kết tinh từ bao vỉa tầng lịch sử, văn hóa Bình Định - tinh lọc nên võ Tây Sơn - Bình Định. Võ cổ truyền Việt Nam, võ Tây Sơn Bình Định đã trở thành ngôn ngữ hội nhập toàn cầu...".

Cũng buổi trưa ấy, ở võ đường Lê Xuân Cảnh tại thôn Cẩm Tiên, phường Nhơn Hưng, thị xã An Nhơn, vị võ sư chủ võ đường này tự hào: "Tôi theo nghiệp võ đã hơn 30 năm. Ðệ tử giờ đã có vài ngàn. Tôi rất vui khi thỉnh thoảng lại được gặp lại vài môn đệ lập nghiệp ở xa, tìm về tổ đường, thành tâm dâng hoa, dâng hương. Chắc chắn rằng, tài sản quý giá của cha ông mình - võ Tây Sơn Bình Ðịnh sẽ mãi trường tồn".

Tại võ đường này, tôi gặp lại Lê Thị Bảo Thương - "cô gái vàng" của võ thuật Bình Ðịnh năm nào. Hơn 20 năm trước, khi còn nằm trong đội tuyển Bình Định, Bảo Thương đã mang về hàng chục Huy chương vàng ở các giải võ cổ truyền toàn quốc. Giờ thì Bảo Thương về phụ giúp sư phụ mình là võ sư Lê Xuân Cảnh.

Bất ngờ là hai võ sĩ nhí, một trai một gái đều rất xinh xắn tôi vừa hỏi chuyện và chụp ảnh khi nãy lại là con của Bảo Thương. Cô chị Trần Thị Bảo Trâm, năm học này lên lớp 6. Cô bé học sinh giỏi cấp huyện này vừa mang về cho võ đường và gia đình vinh quang đầu tiên là tấm Huy chương vàng giải vô địch võ cổ truyền các câu lạc bộ và võ đường tỉnh Bình Ðịnh. Bảo Trâm thổ lộ: "Mỗi ngày, cháu dành ít nhất hai giờ để tập võ. Cháu rất thích võ cổ truyền Việt Nam vì càng học càng thấy nhiều điều hay. Và vì cháu rất yêu mẹ cháu nên cháu muốn sẽ được như mẹ".

HLV Lê Thị Bảo Thương đang huấn luyện con gái.

Còn cậu em 10 tuổi Trần Quang Bảo, cũng đang là môn sinh của võ đường, đang bận rộn với mấy cậu "Tây con" đang rất bái phục mình sau bài Ngọc trản mà cậu vừa biểu diễn một cách xuất thần. Vừa hướng dẫn các "chiến hữu Tây" ra đòn, phản thế, cậu vừa bẽn lẽn trả lời: "Cháu học võ được ba năm rồi ạ. Cháu muốn giỏi võ để không ai ăn hiếp được mình và để bảo vệ lẽ phải ạ".

Tôi gặp lại Hélène Trần, cô võ sư Việt kiều xinh đẹp từng được giải khuyến khích cuộc thi "Người đẹp quốc tế võ thuật cổ truyền lần thứ 3". Lần này cô đến Liên hoan với tư cách trưởng đoàn Cửu Long võ đạo - Pháp. Là người tham gia cả bốn lần liên hoan, nhưng ngay từ lần đầu tham gia liên hoan, Hélène Trần lúc ấy mới chỉ 15 tuổi đã để lại nhiều ấn tượng mạnh.

Hélène Trần giờ đã nổi tiếng khắp Pháp và châu Âu với danh tiếng huấn luyện viên võ Việt siêu đẳng, diễn viên võ thuật lừng danh của nghệ thuật thứ bảy, cho biết: "Các môn sinh người Pháp của Cửu Long võ đạo khi về đây đều rất vui và càng thêm yêu quí môn võ mà họ theo đuổi. Sắp tới em sẽ quay về Việt Nam chuẩn bị tham gia một bộ phim về võ thuật của một đạo diễn Việt kiều. Đấy cũng là dịp em có thể tìm hiểu sâu sắc hơn về tinh hoa của võ Việt".

Ông Jean Philippe Crevecoeur , huấn luyện viên môn phái Thủy Pháp Việt Nam tại Bỉ chia sẻ: "Võ cổ truyền Việt Nam càng học càng mê. Bởi bên trong những đường quyền, thế võ, người học còn tạo được cho mình ý chí mạnh mẽ, tự tin trong cuộc sống. Các võ sư, võ sĩ Việt Nam luôn toát ra một ý chí quả cảm, mạnh mẽ; một phong thái ôn hòa; một tâm hồn thanh tao. Đó là lý do ngày càng có nhiều người Bỉ theo học võ Việt".

Tại vòng chung kết "Người đẹp Quốc tế Võ cổ truyền Việt Nam năm 2012", thí sinh Valeriya Ryabova đến từ môn phái Tinh võ đạo (Nga), người đã tham gia tất cả bốn lần Liên hoan đã đăng quang Hoa khôi - ngôi vị cao nhất của cuộc thi. Cô nói: "Tôi đã học võ được 15 năm rồi. Lúc đầu, tôi học võ cổ truyền Việt Nam chỉ vì tò mò nhưng càng học tôi càng yêu thích môn võ này. Học võ cổ truyền Việt Nam giúp tôi thêm mạnh mẽ và tự tin. Các thí sinh tham gia cuộc thi này đều rất đẹp và giỏi võ. Đặc biệt, tôi rất nể phục các thí sinh đến từ Bình Định.”.

Câu lạc bộ “võ chùa” – Chùa Long Phước ở thôn Tân Thuận, xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước, do võ sư - sư thầy trụ trì Thích Hạnh Hòa sáng lập hơn ba mươi năm qua. Nơi đây hiện còn lưu giữ nhiều thế võ cổ truyền và những bài thuốc y võ nổi tiếng. Nhiều thập kỷ qua, chùa Long Phước luôn là nơi về nguồn của các võ sư, võ sĩ và khách thập phương.

Theo sư thầy Thích Hạnh Hòa, võ đường này nhằm mục đích truyền dạy, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức và sức khỏe cho tăng ni nhà chùa và con em đồng bào, giúp họ hướng thiện, sống “tốt đời, đẹp đạo”. Mạch võ cổ truyền Bình Định vô cùng đa dạng và phong phú mà chùa Long Phước đang lưu giữ tinh hoa một phái võ , cùng hàng trăm võ đường và câu lạc bộ võ thuật cổ truyền tại Bình Định, thực sự là các bảo tàng của tinh hoa võ Việt.

Nâng tầm võ Việt

Hội thảo "Nâng tầm võ Việt" được tổ chức trong khuôn khổ các kỳ liên hoan đều chiếm được sự quan tâm đặc biệt.

Theo nhà sử học Dương Trung Quốc: "Chúng ta đang chứng kiến một mốc lịch sử quan trọng của võ cổ truyềnViệt Nam. Việc thành lập Liên đoàn thế giới võ cổ truyền Việt Nam không chỉ là vấn đề góp phần phát triển vốn quí văn hóa của dân tộc mà nó còn góp phần chấn hưng và phát triển vốn quí của nhân loại. Cùng với việc du nhập các môn võ thuật của các nước vào Việt Nam cũng cần phải có trách nhiệm đưa võ cổ truyền Việt Nam ra thế giới.

Võ sư Nguyễn Thanh Long (áo trắng) đang huấn luyện các võ sĩ người Đức.

Còn theo ông Phạm Đình Phong, Phó Chủ tịch Liên đoàn võ cổ truyền Việt Nam: “Võ cổ truyền Việt Nam không chỉ đơn thuần là những bài võ nhằm rèn luyện kỹ năng, thể chất của con người, nâng cao khả năng tự vệ, hướng tới sự hòa hợp về thể chất và tinh thần mà thông qua việc tập luyện võ thuật cổ truyền Việt Nam còn khơi dậy lòng tự hào truyền thống thượng võ của dân tộc, tính nhân văn của con người Việt Nam. Hiện nay võ cổ truyền Việt Nam đã khẳng định được vị thế tại hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, với hàng trăm ngàn người tham gia. Hiện nay, rất nhiều tinh hoa của võ cổ truyền Việt Nam đã mai một theo thời gian, do vậy cần phải tập trung nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn và nâng cao các giá trị văn hóa tinh thần đó". Ngay trước ngày khai mạc liên hoan lần thứ 4, võ sư Phạm Đình Phong đã phát hành quyển sách "Lịch sử võ học cổ truyền Việt Nam". Đây là một cuốn sách quí, một công trình nghiên cứu, sưu tầm công phu nhiều năm của tác giả.

David Basset, võ sư Tinh võ đạo (Pháp) thổ lộ: "Tôi rất vinh dự đại diện cho các môn sinh Tinh võ đạo lần đầu tiên được "hành hương về đất Tổ". Về Việt Nam tham dự Liên hoan lần này, một trong những mối quan tâm của chúng tôi là việc tăng cường mối giao lưu giữa các võ phái qua việc vận động thành lập Liên đoàn Thế giới Võ cổ truyền Việt Nam. Cũng như những người yêu võ Việt trên toàn thế giới, chúng tôi rất trông đợi sự ra đời của tổ chức này".

Ông Lê Kim Hoàn, Liên đoàn võ thuật TP Hồ Chí Minh cho rằng: "Thông qua con đường võ học cổ truyền, biết bao trái tim trên thế giới đã trở nên gần gũi và yêu mến đất nước sản sinh ra môn võ này. Chúng ta ghi nhận được điều này ở khắp nơi. Tại giải đấu quốc tế võ cổ truyền vừa rồi, khi đón nhận huy chương cùng các văn bằng do Liên đoàn võ thuật cổ truyền Việt Nam cấp, tất cả các võ sư, võ sĩ người nước ngoài đều thể hiện tình cảm vui sướng vỡ òa...Võ cổ truyền vốn đi trước về sau, bây giờ đến thời điểm quyết định. Nếu còn chần chừ, lỡ hẹn là chúng ta có lỗi với lịch sử, có lỗi với văn hóa dân tộc".

Ðêm bế mạc Liên hoan Quốc tế võ cổ truyền Việt Nam lần thứ 4 tại sận vận động thành phố Quy Nhơn đầy lưu luyến. Võ sư Lê Hữu Quế, Chưởng môn Tổng hội phát triển võ thuật quốc tế (Hoa Kỳ) ôm chặt cây đại thụ của làng võ Bình Ðịnh - lão võ sư Ðào Thanh và nói trong giàn giụa nước mắt: "Hai năm nữa, chúng con về đây thì có còn được gặp lại thầy và các lão võ sư Bình Ðịnh khác nữa không?...

Ðúng vậy! Ðể nâng tầm võ Việt - xứng với vị trí đích thực của nó, vẫn còn rất nhiều việc phải làm.