Quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Ô-xtrây-li-a

Nhìn lại chặng đường lịch sử 40 năm qua, quan hệ hai nước tuy có những bước thăng trầm, song vững bước phát triển ổn định và toàn diện. Quan hệ hai nước đặc biệt phát triển nhanh và mạnh kể từ năm 1993, sau khi hai nước kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Tháng 5-1993, Thủ tướng Võ Văn Kiệt thăm chính thức Ô-xtrây-li-a. Ðây là chuyến thăm cấp cao đầu tiên trong lịch sử quan hệ hai nước. Hơn 20 năm qua, Việt Nam và Ô-xtrây-li-a đã trao đổi hơn 20 đoàn lãnh đạo cấp cao của Ðảng, Nhà nước, Chính phủ và QH. Lãnh đạo cấp cao hai nước cũng thường xuyên có các cuộc tiếp xúc, trao đổi ý kiến bên lề các hội nghị quốc tế... Các chuyến thăm và trao đổi cấp cao đã tăng cường sự hiểu biết và tạo dựng được sự tin cậy giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước.

Từ tháng 9-2009, quan hệ hai nước được nâng lên "Quan hệ đối tác toàn diện". Tiếp theo đó, Chương trình Hành động Việt Nam - Ô-xtrây-li-a giai đoạn 2010 - 2013 đã triển khai thực chất các thỏa thuận nhằm mở rộng hơn nữa quan hệ chính trị, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trao đổi thương mại; viện trợ phát triển và kỹ thuật; xây dựng quan hệ an ninh - quốc phòng; củng cố hợp tác về giáo dục, khí tượng thủy văn, biến đổi khí hậu và môi trường, giao lưu nhân dân và phối hợp, hợp tác giữa hai nước tại các diễn đàn quốc tế và khu vực. Hai bên đã thiết lập nhiều cơ chế hợp tác song phương, như Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác kinh tế thương mại, Ðối thoại chiến lược 2 + 2, Tư vấn cấp cao về viện trợ phát triển...

Hợp tác kinh tế, thương mại hai nước có những bước phát triển nhanh chóng và vượt bậc. Ô-xtrây-li-a là một trong những nước sớm bãi bỏ lệnh cấm buôn bán với Việt Nam (1991). Những công ty của Ô-xtrây-li-a đi đầu mở đường hợp tác về kinh tế với Việt Nam như: Telstra đã tham gia giúp đỡ kỹ thuật, chuyên gia cho mạng Viễn thông đầu tiên của Việt Nam; BHP là một trong những công ty dầu khí của phương Tây đầu tiên thăm dò dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam... Nhiều doanh nghiệp Ô-xtrây-li-a đã mở chi nhánh, Văn phòng đại diện tại Việt Nam ngay từ những ngày đầu, khi Luật Ðầu tư nước ngoài của Việt Nam có hiệu lực (như ANZ)...

Quan hệ thương mại tăng trưởng mạnh mẽ hơn 20% mỗi năm và đạt hơn năm tỷ USD năm 2012, tăng 150 lần so với hơn 20 năm trước. Việt Nam trở thành đối tác thương mại thứ 15 của Ô-xtrây-li-a và Ô-xtrây-li-a là đối tác thương mại thứ 13 của Việt Nam. Với tổng số vốn đầu tư hơn 1,3 tỷ USD, Ô-xtrây-li-a là nhà đầu tư lớn thứ 21 của Việt Nam. Ô-xtrây-li-a luôn dành ưu tiên cao trợ giúp Việt Nam phát triển, đến nay đã viện trợ ODA cho Việt Nam hơn 1,6 tỷ Ausd trong các lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng, giáo dục đào tạo và xóa đói, giảm nghèo. Những dự án nổi bật như cầu Mỹ Thuận và dự án cầu Cao Lãnh khi hoàn thành sẽ đóng góp quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội của đồng bằng sông Cửu Long và trở thành biểu tượng sống động về mối quan hệ hữu nghị giữa Ô-xtrây-li-a và Việt Nam. 

Hợp tác giáo dục - đào tạo cũng là lĩnh vực được ưu tiên. Mỗi năm, Ô-xtrây-li-a cấp cho Việt Nam hơn 400 học bổng. Có gần 4.000 người nhận học bổng của Ô-xtrây-li-a và họ đang là những hạt nhân nòng cốt trong các cơ sở kinh tế, hành chính của Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển của quan hệ giữa hai nước. Ngoài ra các mối quan hệ về quốc phòng, an ninh, giáo dục, văn hóa, khoa học - kỹ thuật cũng ngày càng được tăng cường...

Mối giao lưu nhân dân và văn hóa giữa hai nước không ngừng phát triển. Hiện nay, hàng trăm nghìn người Việt Nam định cư ở Ô-xtrây-li-a, cùng với hơn 300 nghìn lượt người Ô-xtrây-li-a thăm Việt Nam mỗi năm đã thúc đẩy giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân sôi động, mật thiết. Những tuần văn hóa và giao lưu nghệ thuật giữa hai nước trong những năm qua, nhất là khi Chương trình lao động kỳ nghỉ giữa Việt Nam và Ô-xtrây-li-a được ký kết trong năm hữu nghị 2013 này, sẽ mở rộng hơn nữa giao lưu và du lịch, góp phần làm cho nhân dân hai nước hiểu biết nhau hơn nữa.

Việt Nam đánh giá cao sự phát triển của Ô-xtrây-li-a trong những năm qua đã đưa nền kinh tế Ô-xtrây-li-a trở thành nền kinh tế lớn trên thế giới với một nền công nghiệp, nông nghiệp hiện đại, khoa học và giáo dục tiên tiến, có vị trí và vai trò trong khu vực và trên thế giới. Việt Nam mong muốn chia sẻ và học tập những kinh nghiệm của Ô-xtrây-li-a, nhất là trong các lĩnh vực công nghiệp khai khoáng và chế biến, ứng dụng khoa học trong canh tác nông nghiệp và bảo quản sau thu hoạch, vệ sinh an toàn thực phẩm, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao... Với những nền tảng vững chắc của mối quan hệ hai nước, với tinh thần của 40 năm quan hệ hữu nghị hợp tác toàn diện và với quyết tâm của Chính phủ và nhân dân hai nước, mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Ô-xtrây-li-a sẽ tiếp tục được củng cố và tăng cường trong tương lai.