Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển

NDO - Ngày 19/3, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2025 để xem xét, cho ý kiến, thông qua đối với 6 nội dung gồm 5 dự án luật: Luật Cấp thoát nước; Luật Quản lý, phát triển đô thị; Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; 1 Đề nghị xây dựng Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).
0:00 / 0:00
0:00
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2025. (Ảnh: TRẦN HẢI)
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2025. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Đây là những nội dung có ý nghĩa hết sức quan trọng, cần thiết, nhằm: hoàn thiện khung khổ pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực phát triển hạ tầng, phát triển đô thị; đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội; khuyến khích sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo môi trường pháp lý thông thoáng, thuận lợi cho doanh nghiệp…

Phát biểu ý kiến khai mạc phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, thể chế vừa là nguồn lực, vừa là động lực cho sự phát triển nhất là trong tình hình hiện nay càng thấy tầm quan trọng của thể chế; do đó đề nghị các bộ trưởng, trưởng ngành, chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố dành thời gian, nguồn lực, công sức, trí tuệ, kinh nghiệm trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật. Đây là một yêu cầu bắt buộc trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành.

Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển ảnh 2

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng nhấn mạnh, hiện nay, thể chế là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”, nhưng cũng là "đột phá của đột phá", tháo gỡ được thể chế sẽ tháo gỡ được nguồn lực; cho biết, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, tháo gỡ thể chế là công việc “dễ làm nhất, rẻ nhất”; đầu tư công sức vào xây dựng thể chế pháp luật sẽ đem lại lợi ích rất lớn; đầu tư cho thể chế là đầu tư cho phát triển, đem lại giá trị tăng cao. Chúng ta cũng cần thiết kế công cụ đo lường để đánh giá hiệu quả của công việc này.

Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển ảnh 3

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng nêu rõ, từ điểm nghẽn, nếu chúng ta làm tốt việc tháo gỡ thể chế thì sẽ biến điểm nghẽn thành cơ hội; nhấn mạnh, công việc xây dựng thể chế pháp luật hết sức quan trọng; thể chế và các quy định pháp luật phải giải phóng toàn bộ sức sản xuất của đất nước, huy động mọi nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế-xã hội gồm: tư liệu sản xuất, tài nguyên khoáng sản, con người, truyền thống văn hóa, lịch sử… phải biến thành của cải vật chất. Thủ tướng lưu ý phải coi trọng văn hóa là sức mạnh nội sinh nhưng phải biến thành của cải vật chất; đầu tư phát triển công nghiệp văn hóa, giải trí, góp phần nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân; người dân phải được hưởng thụ thành quả này. Vấn đề quan trọng là cần có ý tưởng, vượt qua giới hạn của chính mình, vươn tới tầm cao mới, đầu tư sức sáng tạo, mang lại giá trị mới, giá trị gia tăng cao hơn. Việc này cũng cần có cơ chế khuyến khích phát triển.

Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển ảnh 4

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan chủ trì soạn thảo khi sửa đổi quy định pháp luật cần coi trọng “6 rõ”: Phần kế thừa, lược bỏ là những nội dung nào, vì sao? Những nội dung nào sửa đổi, hoàn thiện, vì sao? Những nội dung nào phải bổ sung mới, vì sao? Cắt giảm được bao nhiêu thủ tục hành chính theo mục tiêu quyết tâm cắt giảm ít nhất 30% số thủ tục hành chính? Những nội dung phân cấp, phân quyền như thế nào? Những vấn đề và ý kiến khác nhau thì thẩm quyền do ai giải quyết?

Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển ảnh 5

Các thành viên Chính phủ tham dự phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Đối với luật xây dựng mới cũng phải “6 rõ”: Việc cụ thể hóa đường lối, chính sách của Đảng vào luật như thế nào? Những nội dung thực tế đang diễn ra nhưng chưa có quy định bởi luật pháp? Những nội dung mà luật pháp đã quy định nhưng lại bị thực tiễn vượt qua? Những nội dung phải tháo gỡ vướng mắc? Phải cắt giảm đơn giản hóa thủ tục hành chính như thế nào? Phân cấp, phân quyền rõ như thế nào? Những nội dung còn ý kiến còn khác nhau thì thẩm quyền ai giải quyết?

Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển ảnh 6

Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng đề nghị phải cải tiến cách làm trong xây dựng văn bản pháp luật vì điều này góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, giảm thời gian cấp thẩm quyền xem xét phê duyệt. Tinh thần là cái gì đã chín đã rõ, được thực tế chứng minh là đúng, đa số đồng tình thì áp dụng, luật hóa; những vấn đề còn đang biến động, diễn biến phức tạp, nhất là vấn đề liên quan kinh tế-xã hội, thì chúng ta phải để ra một dư địa để hoàn chỉnh, tổng kết, nhân rộng, luật hóa; thực hiện việc xây dựng pháp luật với tinh thần khoa học và thực tiễn, khẩn trương, không chậm trễ.

Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển ảnh 7

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng yêu cầu quá trình làm, các cơ quan cần ưu tiên dành nguồn lực xứng đáng cho công việc này; phải xây dựng cơ sở dữ liệu liên quan chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, xây dựng trợ lý ảo cho người dân. Thủ tướng cho biết đã giao một số, bộ, ngành như: Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước khẩn trương xây dựng một số dự thảo Nghị quyết, văn bản pháp luật.

Tích cực tháo gỡ thể chế, hoàn thiện khung khổ pháp luật, tạo nguồn lực cho phát triển ảnh 8

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung, phát huy trí tuệ, công sức, tinh thần trách nhiệm cao trong quá trình trao đổi, thảo luận; bảo đảm chất lượng của các dự án Luật được trình Chính phủ xem xét tại phiên họp này.

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, thể chế là "điểm nghẽn của điểm nghẽn", nhưng cũng là "đột phá của đột phá", cho nên đầu tư cho thể chế là đầu tư hiệu quả nhất trong bối cảnh hiện nay; đầu tư cho thể chế là đầu tư cho phát triển; nhấn mạnh cần tiếp tục đổi mới tư duy, cách tiếp cận với tinh thần thực tiễn, xây dựng, hoàn thiện pháp luật phù hợp thực tế diễn biến rất nhanh; bảo đảm tính khả thi cao, vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách trước mắt, nhưng cũng bền vững, ổn định tương đối với tư duy "nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn", để giải phóng sức sản xuất, huy động mọi nguồn lực của Nhà nước, trong nhân dân, trong xã hội cho sự phát triển.

Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, dành thời gian, công sức, trí tuệ cho công tác này; ưu tiên nguồn lực, cơ sở vật chất, tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), quan tâm bảo đảm chính sách phù hợp với cán bộ làm công tác xây dựng thể chế, pháp luật; đồng thời tham gia góp ý, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật do các bộ, ngành, cơ quan khác chủ trì xây dựng.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tư pháp chủ trì cùng các cơ quan tiếp tục rà soát, đặc biệt là khuyến khích các địa phương rà soát, tổng hợp, đề xuất xử lý các khó khăn, vướng mắc trong các quy định pháp luật hiện hành; trong năm nay tập trung sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định để huy động tối đa nguồn lực cho tăng trưởng. Quá trình xây dựng, hoàn thiện pháp luật phải bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước, các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Nhằm nâng cao chất lượng, tiết kiệm thời gian, bảo đảm tiến độ xây dựng, Thủ tướng yêu cầu quá trình xây dựng, hoàn thiện pháp luật phải bảo đảm làm rõ: Những nội dung lược bỏ; những nội dung kế thừa; những nội dung sửa đổi, hoàn thiện? Những nội dung mới bổ sung; cắt giảm thủ tục hành chính đã đạt chỉ tiêu ít nhất 30% chưa? Những nội dung phân cấp, phân quyền, những vướng mắc cần tháo gỡ; những vấn đề còn ý kiến khác nhau thì hướng xử lý thế nào, thẩm quyền thuộc về ai? Thủ tướng khẳng định cần dứt khoát bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, Thủ tướng cũng cho rằng, luật quy định theo hướng khung, mang tính nguyên tắc, tiêu chuẩn, tiêu chí, chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội; còn những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết nhằm bảo đảm tính ổn định của luật và bảo đảm tính chủ động của Chính phủ trong quản lý, điều hành.

Thủ tướng chỉ đạo đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa trong điều kiện có thể, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi theo tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; quản lý theo đầu ra, phát huy tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo của các cấp, giảm tập trung công việc lên cấp trên, các cơ quan Trung ương; tổ chức thực hiện, phân công “5 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm.

Về một số nhiệm vụ cụ thể, trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, địa phương tiếp tục tổ chức tốt triển khai thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 vừa qua. Đối với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Thủ tướng giao Bộ Tư pháp sớm trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật này.

Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc các bộ, cơ quan liên quan và các địa phương trong việc xây dựng, triển khai thi hành các luật, nghị quyết đã được Quốc hội thông qua; kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng phụ trách những vấn đề vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện.

Thủ tướng cũng chỉ đạo các cơ quan khẩn trương hoàn thiện, trình Quốc hội các luật, nghị quyết tại các phiên họp sắp tới bảo đảm tiến độ, chất lượng, trong đó tại phiên họp lần thứ 9, Quốc hội khóa XV dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội khoảng 30 dự án luật, nghị quyết.