Năm 1944, Phong Nhã đã may mắn đến với tổ chức Thanh niên cứu quốc và bài hát đầu tay Nhanh bước nhanh nhi đồng được sáng tác ở thời điểm tiền khởi nghĩa. Sau Cách mạng Tháng Tám ông phụ trách công tác thiếu nhi ở Hà Nội. Kháng chiến toàn quốc bùng nổ, Phong Nhã lên Việt Bắc đảm nhiệm công tác thiếu nhi ở Trung ương Ðoàn.
Năm 1954, sau khi tiếp quản Thủ đô ông chuyển về Báo Thiếu niên Tiền phong và là tổng biên tập đầu tiên của tờ báo này. Từ môi trường luôn có cơ hội tiếp cận tuổi thơ, tài năng của ông bộc lộ rõ trong lĩnh vực sáng tác ca khúc về đề tài thiếu nhi. Nhiều bài hát của Phong Nhã đã trở thành những dấu son sáng tác trong lĩnh vực âm nhạc cho thiếu nhi trong nhiều thập kỷ qua.
Kế tiếp Nhanh bước nhanh nhi đồng là bài hát Măng mọc thẳng, được gợi ý từ biểu tượng của tổ chức thiếu niên, nhi đồng với chiếc huy hiệu hình tròn có hình măng mọc thẳng, ở một góc phía trên là một ngôi sao vàng năm cánh.
Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng (1946) được ghi nhận là bài hát xuất sắc nhất của Phong Nhã, và là một trong những bài hát hay nhất của ca khúc Việt Nam đề cập tình cảm của thiếu niên, nhi đồng đối với vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc.
Ðề tài về Bác Hồ còn tỏa sáng trong Bác chúng em đã về (1946), Bác sống đời đời (1969). Một trong những đỉnh cao của thể loại chính ca thiếu nhi trong sáng tác của Phong Nhã là Cùng nhau ta đi lên (1950) đã được chọn làm bài hát chính thức của Ðội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.
Ngay sau khi hòa bình lập lại ở miền bắc (1954), chi đội thiếu nhi tại Ấu Trĩ Viên (nay là Cung văn hóa thiếu nhi Hà Nội) mang tên Kim Ðồng, đã đề nghị Phong Nhã sáng tác một bài hát ca ngợi gương chiến đấu dũng cảm của người thiếu niên liệt sĩ Nông Văn Dền (tức Kim Ðồng) để làm đội ca...
Thế là ca khúc Kim Ðồng ra đời. Từ bài chính ca của chi đội, bài hát này nhanh chóng được truyền miệng trong thiếu niên, nhi đồng cả nước và trở thành bài hát truyền thống của thế hệ trẻ. Phát huy thành công này Phong Nhã tiếp tục sáng tác và đã có cả chùm ca khúc cho thiếu niên, thanh niên ngợi ca những tấm gương của anh hùng liệt sĩ: Dương Văn Nội (1947), Lê Văn Tám (1956), Anh còn sống mãi (1964) - viết về Nguyễn Văn Trỗi. Dù tuổi đã cao nhưng nhạc sĩ Phong Nhã vẫn dồi dào sức sáng tạo; gần đây ông có Hát với Thăng Long Hà Nội (2000), Mê bóng tròn (2002)...
Ðiểm nổi bật ở ca khúc thiếu nhi của Phong Nhã là cách cảm nhận, cách nghĩ, cách diễn đạt rất đồng điệu với tuổi thơ qua ngôn ngữ nghệ thuật dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thuộc... Chính nét đặc trưng đó đã tạo nên sức sống lâu bền cho nhiều ca khúc của ông trong lòng nhiều thế hệ thiếu nhi ở Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua.
GS, NSND Trọng Bằng từng nhận xét: "Phong Nhã đã có những sáng tác rất sớm về thiếu nhi và Bác Hồ. Ông đã dành trọn đời mình chuyên tâm sáng tác ở mảng đề tài này". Ðiều đó cho thấy cái tâm và cái tầm của Phong Nhã luôn hướng về tương lai của đất nước... Ghi nhận sự đóng góp của Phong Nhã cho âm nhạc thiếu nhi Ðảng, Nhà nước ta đã tặng ông Giải thưởng Nhà nước về văn học và nghệ thuật (2001)...
Gặp ông tại nhà riêng, tôi hỏi: Là người khơi nguồn cho sự nở rộ của dòng ca khúc thiếu nhi - Nhạc sĩ có nhận xét chung gì về những sáng tác khá đa dạng của nhiều thế hệ nhạc sĩ nước ta ở mảng đề tài này?
Nhạc sĩ lão thành Phong Nhã vui vẻ tâm sự: "Tôi rất mong các nhạc sĩ trẻ vốn được học hành bài bản đến với thiếu nhi nhiều hơn, phấn đấu làm sao ta có được những bài hát thật sự hấp dẫn với tuổi thơ - sánh ngang với những sáng tác âm nhạc cho thiếu nhi trên thế giới"...
