Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất quan tâm đến vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và coi đó là thiết chế quan trọng nhằm thực thi và bảo đảm quyền lực tối cao của Nhân dân. Người đặc biệt coi trọng xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân; nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật. Gần đây, trong bài viết quan trọng “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Chúng ta nhận thức rằng, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa về bản chất khác với nhà nước pháp quyền tư sản là ở chỗ: pháp quyền dưới chế độ tư bản chủ nghĩa về thực chất là công cụ bảo vệ và phục vụ cho lợi ích của giai cấp tư sản, còn pháp quyền dưới chế độ xã hội chủ nghĩa là công cụ thể hiện và thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, bảo đảm và bảo vệ lợi ích của đại đa số nhân dân. Thông qua thực thi pháp luật, Nhà nước bảo đảm các điều kiện để nhân dân là chủ thể của quyền lực chính trị, thực hiện chuyên chính với mọi hành động xâm hại lợi ích của Tổ quốc và nhân dân. Đồng thời, chúng ta xác định: Đại đoàn kết toàn dân tộc là nguồn sức mạnh và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp cách mạng ở Việt Nam; không ngừng thúc đẩy sự bình đẳng và đoàn kết giữa các dân tộc, tôn giáo”.
Xây dựng và bảo vệ Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, của toàn hệ thống chính trị, trong đó Công an nhân dân (CAND) là một trong những lực lượng nòng cốt. Trên cơ sở xác định xây dựng, hoàn thiện pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm; trong thời gian qua, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an tập trung chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương đẩy mạnh nghiên cứu tổng thể, toàn diện các vấn đề lý luận, thực tiễn và yêu cầu hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách hành chính, tư pháp.
 |
Công an giúp dân làm đường nông thôn. (Ảnh: Đoàn Thanh niên Bộ Công an) |
Là lực lượng dự bị tin cậy, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với Nhân dân, đoàn viên thanh niên Công an nhân dân luôn đề cao tinh thần, trách nhiệm trong công việc, xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, tuyệt đối của Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an, đoàn viên thanh niên Công an nhân dân đã luôn nêu cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”, chủ động, tích cực tham gia vào tiến trình xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền với nhiều kết quả tiêu biểu trên các mặt công tác:
- Về nâng cao kiến thức pháp luật và tinh thần “thượng tôn pháp luật”
Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một nội dung quan trọng của công tác giáo dục chính trị của Đoàn. Trong những năm qua, các cấp bộ Đoàn trong Công an nhân dân đã tổ chức đa dạng các hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đoàn viên thanh niên, trong đó trọng tâm là Hiến pháp 2013, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan tới công tác công an như: Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Công an nhân dân, Luật An ninh quốc gia, Luật An ninh mạng, các nghị định của Chính phủ, thông tư của Bộ trưởng Công an trên lĩnh vực bảo đảm an ninh trật tự...
Bên cạnh công tác giáo dục trong nội bộ, thanh niên Công an đã phát huy cao độ vai trò xung kích trong tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong quần chúng nhân dân. Tùy thuộc vào tính chất, đối tượng hướng đến, đoàn viên thanh niên Công an nhân dân đã chủ động lựa chọn nội dung, cách thức diễn đạt gần gũi, tập trung vào những lĩnh vực cụ thể trong đời sống, như quy định của pháp luật về lĩnh vực hình sự; tố tụng hình sự; xử lý vi phạm hành chính; đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; thủ tục hành chính; phòng cháy, chữa cháy; quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự; duy trì các hoạt động tuyên truyền lưu động, tuyên truyền miệng về pháp luật tại các trường phổ thông, địa bàn dân cư; biên tập, xuất bản tờ rơi phổ biến kiến thức pháp luật, kiến thức về tội phạm ma túy, tội phạm mua bán người; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa nguồn tài liệu tra cứu với nhiều công trình, sản phẩm tiêu biểu để cán bộ, chiến sĩ và quần chúng nhân dân đều có thể sử dụng…
Bằng những việc làm thiết thực, tuổi trẻ Công an nhân dân đã trực tiếp góp phần nâng cao trình độ hiểu biết, ý thức tuân thủ pháp luật cho Nhân dân; nâng cao tinh thần cảnh giác của quần chúng nhân trước âm mưu, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch, các loại tội phạm; chủ động tham gia góp ý xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, giúp đỡ lực lượng Công an hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự tại cơ sở.
- Về tham gia cải cách thủ tục hành chính và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên lĩnh vực an ninh trật tự
Cải cách hành chính là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước trong công cuộc đổi mới và phát triển đất nước, là một trong những giải pháp mang tính đột phá trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ và vì sự phát triển của đất nước.
Tuổi trẻ Công an nhân dân đã triển khai hiệu quả phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” gắn với chương trình “Thanh niên Công an nhân dân sáng tạo, khởi nghiệp và hội nhập”, đặc biệt là chủ động, tích cực tham gia cải cách thủ tục hành chính với nhiều sản phẩm hiệu quả cao trong thực tiễn.
Thanh niên Công an nhân dân đã và đang đóng góp ngày càng tích cực trong quá trình chuyển đổi số, triển khai cổng dịch vụ công quốc gia cấp độ 3, cấp độ 4; tham gia bảo đảm an ninh an toàn thông tin góp phần xây dựng, hoàn thiện chính phủ điện tử… Quán triệt chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, đoàn viên thanh niên Công an là lực lượng nòng cốt trong triển khai 2 dự án trọng điểm của Bộ là “Dự án cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư” và “Dự án sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân với tinh thần chủ động khắc phục khó khăn, nhanh chóng tiếp cận, làm chủ thiết bị, khoa học kỹ thuật; thường xuyên bám dân, bám địa bàn, làm việc không quản thời gian để thu thập, “làm sạch” dữ liệu dân cư trên hệ thống và triển khai cấp căn cước công dân đến từng người dân, trong đó có cả trường hợp sinh sống tại khu vực biên giới, hải đảo, người già, người khuyết tật...
Nhiều công trình phần việc thanh niên đã được nghiên cứu triển khai góp phần cải tiến quy trình công tác, “nội địa hóa” trang thiết bị, phần mềm, tiết kiệm số tiền lớn cho ngân sách nhà nước và được Trung ương Đoàn, cấp ủy, chỉ huy các cấp đánh giá cao.
- Về tham gia đấu tranh với các thế lực thù địch, các hành vi vi phạm pháp luật để bảo vệ Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
Dưới sự chỉ đạo của cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong Công an nhân dân, thanh niên Công an đã phát huy cao độ tinh thần xung kích lập công vì an ninh Tổ quốc trên các mặt công tác, chủ động làm tốt công tác nghiệp cơ bản, tham gia đấu tranh, làm thất bại nhiều âm mưu, hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia của các cơ quan đặc biệt nước ngoài, các tổ chức khủng bố, phản động, các thế lực thù địch trong và ngoài nước; bảo vệ tuyệt đối an toàn cho các đồng chí lãnh đạo, các cơ quan của Đảng, chính phủ, các sự kiện chính trị, ngoại giao quan trọng của đất nước; làm tốt công tác bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, an ninh văn hóa-tư tưởng, an ninh xã hội nhất là tại các địa bàn chiến lược Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, địa bàn trọng điểm về an ninh trật tự; tham mưu đấu tranh, xử lý hàng trăm đối tượng lợi dụng mạng xã hội để tiến hành các hành vi vi phạm pháp luật...
 |
Công an giúp dân. (Ảnh: Đoàn Thanh niên Bộ Công an) |
Tuổi trẻ Công an nhân dân luôn nêu cao vai trò xung kích trong đấu tranh, phòng, chống các loại tội phạm về trật tự, an toàn xã hội; điều tra, khám phá nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng trên các lĩnh vực kinh tế, ma túy, môi trường; trực tiếp quản lý, giáo dục, cải tạo và giúp đỡ phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng; cơ động chiến đấu, trấn áp kịp thời mọi hoạt động gây phương hại đến an ninh trật tự; bảo vệ an toàn các phiên tòa xét xử tội phạm hình sự nguy hiểm…
Cùng với cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng, thanh niên Công an nhân dân đã có những đóng góp xứng đáng trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, thực hiện sự chuyên chính của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; bảo vệ sự công bằng, nghiêm minh của luật pháp và cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân.
Trong thời gian tới, trên cơ sở quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và quan điểm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhằm tiếp tục phát huy vai trò của thanh niên Công an nhân dân - lực lượng kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm an ninh trật tự - trong xây dựng và bảo vệ Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp như sau:
Thứ nhất, nâng cao bản lĩnh chính trị, nhận thức của tuổi trẻ Công an nhân dân về xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đổi mới nội dung, hình thức giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chính trị, pháp luật cho đoàn viên thanh niên theo hướng hiện đại, dễ tiếp cận, phù hợp với thị hiếu của người trẻ; khẳng định mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là một tất yếu lịch sử, nó không phải là sản phẩm của xã hội tư bản mà là sản phẩm trí tuệ của loài người. Nhà nước pháp quyền không phải là một kiểu nhà nước, một chế độ nhà nước, mà là cách tổ chức phân công quyền lực nhà nước. Đẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là bảo đảm Nhà nước nước ta thực sự là của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, do Đảng lãnh đạo, thực hiện tốt chức năng quản lý kinh tế và đời sống xã hội. Tăng cường công tác giáo dục truyền thống, giáo dục đạo đức cách mạng, lối sống văn hoá cho thanh niên Công an; nâng cao ý thức trách nhiệm, tinh thần “thượng tôn pháp luật”, tính gương mẫu của thanh niên Công an nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Hai là, quan tâm bồi dưỡng, đào tạo, phát huy thanh niên Công an nhân dân trên các mặt công tác công an góp phần thực hiện yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao trong tình hình mới. Chủ động đánh giá thực trạng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đoàn viên thanh niên và đặc điểm lĩnh vực công tác để nhằm xây dựng kế hoạch, mục tiêu dài hạn trong triển khai công tác đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ trẻ; nâng cao chất lượng toàn diện đội ngũ cán bộ trẻ cả về chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, kỹ năng công tác. Tăng cường khối lượng kiến thức pháp luật trong các hình thức giáo dục, bồi dưỡng dành cho thanh niên Công an, trong đó chú trọng các nội dung liên quan tới luật pháp quốc tế, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.Tham mưu ban hành chính sách đãi ngộ, động viên, khuyến khích cán bộ trẻ có thành tích xuất sắc trong công tác, chiến đấu, nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trên lĩnh vực chuyển đổi số, công nghệ thông tin, lao động sáng tạo. Mở rộng hợp tác quốc tế trong đào tạo, bồi dưỡng; tạo điều kiện để đoàn viên thanh niên học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, rèn luyện kỹ năng, tích luỹ kinh nghiệm làm việc trong môi trường làm việc quốc tế.
Ba là, phát huy hơn nữa vai trò của thanh niên Công an trong công tác chuyên môn, góp phần xây dựng và bảo vệ Nhà nước Việt Nam pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Cấp ủy, thủ trưởng Công an các cấp cần tin tưởng giao nhiệm vụ và đồng hành, hỗ trợ thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ, nhất là những nhiệm vụ mới, nhiệm vụ đòi hỏi sức khỏe, sự năng động, sáng tạo của tuổi trẻ. Định hướng triển khai các công trình, phần việc thanh niên có hàm lượng trí tuệ cao góp phần cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả triển khai quy trình công tác. Duy trì hiệu quả các câu lạc bộ Lý luận trẻ, các nhóm chuyên gia trẻ tích cực nghiên cứu, tham mưu ban hành, sửa đổi, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật trên lĩnh vực an ninh trật tự. Phát huy cao độ vai trò của đoàn viên thanh niên, đặc biệt là đảng viên trẻ trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng; tích cực tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật cho Nhân dân gắn với các hoạt động “ba cùng”, “bốn cùng”, hoạt động tình nguyện chung sức cùng cộng đồng, góp phần nâng cao tinh thần cảnh giác, xây dựng vững chắc thế trận an ninh nhân dân và phát triển phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.
 |
Công an tuyên truyền pháp luật với nhân dân. (Ảnh: Đoàn Thanh niên Bộ Công an) |
Bốn là, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong Công an nhân dân. Cùng với chức năng, nhiệm vụ trong tham mưu, triển khai công tác Đoàn, phong trào thanh niên, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong Công an nhân dân cần phát huy hơn nữa vai trò của mình trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng đơn vị nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng lực lượng Công an nhân dân đến năm 2030 cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, trong đó tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau: (1) Xây dựng môi trường lành mạnh để thanh niên có điều kiện học tập, rèn luyện, phát huy lòng nhiệt huyết, trí tuệ, sức sáng tạo phục vụ công tác chuyên môn. (2) Phối hợp tham mưu triển khai các văn bản quy phạm pháp luật, các chủ trương, nghị quyết, chỉ đạo chiến lược của Đảng, Nhà nước liên quan tới quản lý nhà nước về thanh niên mà trọng tâm là Luật Thanh niên 2020, Chiến lược phát triển thanh niên giai đoạn 2021-2030; tích cực tham gia giám sát và phản biện xã hội, đặc biệt là giám sát các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên trong Công an nhân dân. (3) Tham mưu ban hành quy chế phối hợp giữa Đoàn Thanh niên Bộ Công an và các tỉnh, thành Đoàn trong chỉ đạo công tác Đoàn, phong trào thanh niên của Công an các địa phương; duy trì mối quan hệ chặt chẽ, đoàn kết, gắn bó với tổ chức Đoàn, Hội trên địa bàn dân cư; tiếp tục triển khai hiệu quả công tác hướng dẫn, chỉ đạo, tổ chức, hỗ trợ các hoạt động thanh niên tham gia bảo đảm an ninh trật tự tại địa phương, nhất là địa phương khu vực miền núi phía bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ và các thành phố lớn; tích cực tham gia củng cố hệ thống chính trị cơ sở thông qua tham mưu, giới thiệu đoàn viên là Công an xã chính quy tham gia ban chấp hành, giữ chức vụ phó bí thư đoàn thanh niên xã, phường, thị trấn.
