Trước hết, về măng-sét Báo Nhân Dân.
Ðại hội lần thứ hai của Ðảng (từ ngày 11 đến 19-2-1951) quyết định xuất bản tờ báo lấy tên là Nhân Dân, cơ quan Trung ương của Ðảng. Như vậy là từ số 1, báo mang tiêu đề : Nhân Dân, cơ quan Trung ương của Ðảng.
43 năm sau, Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Ðảng ngày 13-7-1994 nêu rõ: Báo Nhân Dân là tiếng nói của Trung ương Ðảng, cũng là tiếng nói của Nhà nước, đồng thời là diễn đàn của nhân dân. Báo Nhân Dân là ngọn cờ chính trị và tư tưởng của Ðảng trên mặt trận báo chí nước ta, chiếc cầu liên lạc hằng ngày của Ðảng, Nhà nước và đông đảo nhân dân.
Hơn hai năm sau, ngày 30 12-1996, Bộ Chính trị ra quyết định: Kể từ ngày 1-10-1997, măng-sét Báo Nhân Dân mang tiêu đề: Nhân Dân, cơ quan Trung ương của Ðảng Cộng sản Việt Nam, Tiếng nói của Ðảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam.
Thật ra, với cái tên Nhân Dân đầy ý nghĩa bật ra từ buổi tối mùa đông rét căm căm tại Bản Khay, ATK Việt Bắc, bên đống lửa cời to giữa gian nhà tranh, Tổng Bí thư Trường-Chinh duyệt đề cương ra báo Ðảng, các nhà lãnh đạo Ðảng ta đã nhấn mạnh: Báo Ðảng trước hết là một tờ báo chính trị, trang bị bằng tư duychính trị của Ðảng, tờ báo phải là ngọn cờ chính trị, tư tưởng của Ðảng trên mặt trận tư tưởng. Tiếng nói của Ðảng gắn liền với tiếng nói của nhân dân. Tiếng nói của Báo Ðảng phải là tiếng nói của mọi nhà, bởi lẽ, Ðảng đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc.
Qua các thời kỳ, các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Ðảng đều luôn luôn quan tâm đến công việc của Báo Nhân Dân, luôn nhắc đến việc tăng cường mối quan hệ giữa Báo Ðảng với các tầng lớp nhân dân.
Nhớ lời đồng chí Nguyễn Văn Linh: Tờ báo không chỉ là diễn đàn của Ðảng và Chính phủ, của một số cán bộ viết báo, mà còn phải là diễn đàn của mọi tầng lớp nhân dân. Muốn làm được điều đó thì ngoài trình độ văn chương, điều lớn nhất là phải có tấm lòng trong trắng, tha thiết hăng say để qua các bài báo của mình, "Dân hiểu Ðảng, Ðảng hiểu dân" (Bài viết cho Báo Nhân Dân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21-6-1987).
Thăm Báo Nhân Dân ngày 11-3-1991, dịp Báo Nhân Dân tròn 40 tuổi, đồng chí Nguyễn Văn Linh nhấn mạnh: Tính nhân dân của tờ báo Ðảng cần được nâng cao hơn. Cần tìm cách thu hút trí tuệ của toàn xã hội, có thêm nhiều cộng tác viên bao gồm những người lao động bình thường. Cổ vũ những nhân tố mới, đấu tranh với những quan điểm và hành động sai trái... Chúng ta luôn lắng nghe nhiều ý kiến khác nhau, khuyến khích sự tranh luận để tìm tòi chân lý, đồng thời có nhiệm vụ định hướng sự suy nghĩ đúng đắn cho người đọc, phân biệt rõ đúng sai, không để diễn ra tình trạng hỗn loạn, mất phương hướng trên mặt trận tư tưởng... Sức hấp dẫn và bổ ích của tờ báo trước hết là ở chỗ đề cập trúng những vấn đề mà người đọc quan tâm, đưa ra những lời giải chính xác đối với những vấn đề đặt ra trong toàn xã hội và cuộc sống hằng ngày của nhân dân.
Báo Đảng lên vùng cao.
Phải chăng quyết định của lãnh đạo đặt hẳn tiêu đề như hôm nay là điều hằng ngày nhắn nhủ người làm Báo Ðảng luôn phấn đấu để ngang tầm nhiệm vụ, nhất là về bảo đảm tính nhân dân của Báo Ðảng? Nhớ lần gặp anh Tố Hữu trong những năm tháng cuối đời, anh còn nhắn nhủ: Cậu xem Báo Nhân Dân có "quan phương" quá không? Báo đến với bạn đọc như thế nào? Một vấn đề luôn nóng hổi.
Xin đề cập vấn đề văn phong của báo, điều mà Bác Hồ, và những cây bút bậc thầy Trường-Chinh, Phạm Văn Ðồng thường nhắc nhủ. Trong bài: "Mấy mẩu chuyện nhỏ về một nhà báo lớn" (Tập Hồi ký Nhớ một thời làm báo xuất bản năm 1996), anh Hoàng Tùng viết về đồng chí Trường-Chinh, nhà báo tiêu biểu về sự sắc bén chính trị, lý luận, tính chiến đấu, văn phong chính luận. Bài báo còn nói đến điều mà cũng như Bác Hồ, anh Trường-Chinh rất quan tâm ngôn ngữ của báo, bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt. Mong muốn của đồng chí là chúng ta phải làm nhiều để xây dựng một văn phong giản dị, trong sáng, mẫu mực của Báo Ðảng.
Ðồng chí Phạm Văn Ðồng từng chủ trì cuộc hội thảo ở Báo Nhân Dân về giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Tại cuộc thăm Báo Nhân Dân ngày 5-3-1991, đồng chí nhắc lại: Báo Nhân Dân không những phải có quan điểm đúng đắn mà còn phải có nghiệp vụ giỏi, có văn phong trong sáng, để lại cho người đọc sự hấp dẫn và những suy nghĩ cần thiết trong cuộc sống. Các đồng chí lãnh đạo Ðảng luôn nhắc phải coi trọng việc kiểm tra để bảo đảm tính chính xác của Báo Ðảng, không chỉ về nội dung vấn đề nêu lên, về tư liệu, số liệu mà trong từng câu, từng chữ.
Một sự thật là ngay trong thời gian gần đây, nhiều bạn đọc đã phàn nàn về một số sai sót trong văn phong Báo Nhân Dân, đặc biệt về tên người, tên địa phương, về số liệu, tư liệu, về dịch âm tiếng nước ngoài, về chính tả, câu chữ và cả về sự nhàm chán trong các đầu đề bài, tin. Có người hỏi: Liệu văn phong Báo Nhân Dân có được coi là mẫu mực không? Có người cho rằng phải chăng Báo Nhân Dân chưa thật coi trọng vấn đề tưởng như nhỏ nhặt trong văn phong, và nếu vậy là không coi trọng bạn đọc.
Thăm Báo Nhân Dân dịp Xuân Mậu Tý, đồng chí Trương Tấn Sang, thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã biểu dương Báo Nhân Dân có nhiều cố gắng tiếp tục thực hiện đúng đắn chức năng, tôn chỉ, mục đích, giữ vững định hướng chính trị, giữ được sự chững chạc đúng đắn, được các cấp ủy đảng, chính quyền tin cậy. Ðồng thời, đồng chí cũng nhắc Báo Ðảng phấn đấu để thành ngọn cờ chính trị, tư tưởng của Ðảng trên mặt trận báo chí. Và Tổng Biên tập Ðinh Thế Huynh đã nhấn mạnh tới đề án đổi mới, nâng cao chất lượng các ấn phẩm Báo Nhân Dân, chất lượng chính trị, chất lượng văn hóa, chất lượng nghiệp vụ.
Ðể kết thúc xin nhắc lại một ý lớn trong bài phát biểu của anh Hoàng Tùng dịp kỷ niệm 50 năm Báo Nhân Dân ra số đầu (11-3-2001) : Báo Nhân Dân do Trung ương Ðảng lãnh đạo, mọi hoạt động phải tuân theo sự chỉ đạo của Trung ương. Song nó đã là người thừa hành chủ động, sáng tạo Nghị quyết của Trung ương đến toàn Ðảng, toàn dân bằng ngôn ngữ của báo. Ði sát thực tiễn và quần chúng, nó lại phản ánh tới cơ quan lãnh đạo nhiều điều nhân dân quan tâm, thực tiễn khẳng định hoặc không chấp nhận. Cũng xin nhắc lại bài thơ anh Huy Cận tặng Báo Ðảng ngày 9-3-1996:
Ngày ngày mang tiếng nói
Của Ðảng đến với đời
Không hoa hòe hoa sói
Tiếng gọi dồn nơi nơi.
Giấy cũng chừng ấy giấy
Lời cô, tiết kiệm lời
Mà chữ giàu sức đẩy
Như nhịp chèo ra khơi.
Báo Ðảng ấy con thuyền
Chở ta đi vời vợi
Cặp những bờ bến mới
Theo dòng xưa mạch bền.
