Ninh Thuận có đường bờ biển dài hơn 105km, vùng lãnh hải rộng 18.000km2 với nhiều tiềm năng về khai thác, nuôi trồng thủy hải sản. Vùng biển Ninh Thuận có đặc trưng riêng biệt, là 1 trong 18 vùng nước trồi của thế giới và là một trong những ngư trường trọng điểm của cả nước.
Giám sát hoạt động nhóm tàu cá “3 không”
Theo thống kê của Chi cục Thủy sản Ninh Thuận, tính đến cuối tháng 8/2024, toàn tỉnh có 2.320 tàu, trong đó, có 884 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên, có 877/884 tàu đang hoạt động đều có lắp thiết bị giám sát hành trình (7 tàu còn lại đang nằm bờ).
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ninh Thuận Nguyễn Khắc Lâm cho biết: Những năm qua, đơn vị phối hợp chặt chẽ với các địa phương tổ chức thống kê, xử lý nhóm tàu “3 không” (không đăng ký, không giấy phép khai thác, không đăng kiểm); đồng thời, tăng cường truy xuất nguồn gốc khai thác thủy hải sản, cho nên hầu hết tàu cá hoạt động đều được kiểm tra chặt chẽ trước khi rời cảng và cập cảng, cho nên địa phương không có trường hợp tàu cá tham gia khai thác hải sản trên biển vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, trả về.
 |
Ngư dân Ninh Thuận khai thác vụ cá nam năm 2024 và được Ban Quản lý khai thác các cảng cấp 131 giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác đạt hơn 1.464 tấn. (Ảnh: NGUYỄN TRUNG) |
Để nâng cao chất lượng công tác quản lý, Ninh Thuận đã triển khai thực hiện Hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT); qua đó, lực lượng chức năng đã hướng dẫn cho 125 lượt tàu cá thực hiện khai báo qua eCDT khi tham gia hoạt động khai thác thủy sản. Cùng với đó, các Ban quản lý khai thác các cảng cá trên địa bàn tỉnh đã thẩm định và cấp 131 giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác với tổng khối lượng hơn 1.464 tấn.
 |
Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Ninh Thuận tăng cường tuần tra, kiểm soát tàu thuyền cập các cảng biển tại Ninh Thuận để tuyên truyền, vận động ngư dân thực hiện tốt việc khai thác thủy sản đúng quy định, góp phần tháo gỡ "thẻ vàng" của EC. (Ảnh:NGUYỄN TRUNG) |
Từ đầu năm 2024 đến nay, Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo lực lượng chức năng triển khai nhiều đợt tuyên truyền, vận động các chủ tàu thực hiện thủ tục cấp đăng ký, đánh dấu tàu cá và cấp, cấp lại giấy phép khai thác thủy sản.
Qua đó, xác định toàn tỉnh còn 1.112 tàu cá chưa được cấp, cấp lại giấy phép khai thác thủy sản. Trong đó, có 978 tàu đã hết hạn giấy phép khai thác; 134 tàu chưa được cấp giấy phép khai thác thủy sản (đa phần là các tàu cá hoạt động khai thác vùng ven bờ và lộng). Hiện, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang phối hợp với chính quyền địa phương xác minh để xóa đăng ký hoạt động đối với các trường hợp tàu đã hư hỏng, mất tích…
Với mục tiêu quản lý chặt các tàu cá “3 không”, tháng 7/2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có Kế hoạch số 97/KH-SNNPTNT về việc triển khai đăng ký, quản lý tàu cá phát sinh chưa đăng ký trên địa bàn tỉnh. Đến nay, các địa phương đã tiếp nhận hồ sơ cấp đăng ký cho 17/417 tàu; dự kiến hoàn thành việc đăng ký cho nhóm tàu này trong năm nay.
Theo lãnh đạo Chi cục Thủy sản Ninh Thuận, toàn tỉnh hiện có 431/2.720 tàu cá chưa thực hiện đánh dấu tàu cá, chủ yếu là các tàu thuộc nhóm tàu cá “3 không” (không đăng ký, không giấy phép khai thác, không đăng kiểm), chủ yếu hoạt động ở vùng lộng.
Trong năm 2024, lực lượng chức năng đã phát hiện 4 trường hợp tàu cá trong tỉnh, ngoài tỉnh vi phạm quy định về thiết bị giám sát hành trình (VMS), đã xử lý phạt vi phạm hành chính 4 trường hợp nêu trên với tổng số tiền 100 triệu đồng.
Cần nâng cấp hạ tầng cho các cảng cá
Theo lãnh đạo Chi cục Thủy sản Ninh Thuận, khó khăn hiện nay là hạ tầng tại các cảng cá đã xuống cấp, không bảo đảm an toàn vệ sinh, ảnh hưởng đến các hoạt động tháo gỡ “thẻ vàng”.
Cùng với đó, lực lượng kiểm tra, kiểm soát tàu cá còn mỏng, chưa đáp ứng được mục tiêu kiểm tra, kiểm soát thường xuyên 100% tàu cá qua cảng, phương tiện tuần tra, kiểm soát trang bị cho lực lượng kiểm ngư hiện không đáp ứng được hoạt động kiểm tra, kiểm soát tại vùng lộng.
Việc khắc phục các tồn tại trong công tác chống khai thác IUU, gặp nhiều khó khăn, do các tàu cá “3 không” chủ yếu là tàu cá nhỏ (dài dưới 12m), cho nên việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đối với các trường hợp vi phạm gặp nhiều khó khăn, do các đối tượng này thuộc diện khó khăn về kinh tế.
Bên cạnh đó, công tác triển khai sử dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc khai thác thủy sản (eCDT) còn có một số khó khăn, như: Phần mềm mới được triển khai đưa vào sử dụng, cho nên ngư dân chưa quen tiếp cận, thao tác trên điện thoại còn lúng túng.
Trong khi đó, trang thiết bị tại các cảng cá còn hạn chế, khiến cho việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác gặp nhiều khó khăn. Có thời điểm, thiết bị kết nối chung (VSS) của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) bị hỏng, khiến cho nhiều tàu cá bị mất tín hiệu VMS khi đang hoạt động trên biển, ảnh hưởng nhiều đến công tác giám sát tàu cá trên biển.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận Trịnh Minh Hoàng cho biết: Tỉnh mới ban hành kế hoạch triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định trên địa bàn, nhằm tăng cường tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC.
Tỉnh đã thành lập tổ kiểm tra các tàu cá mất tín hiệu VMS do Chi cục Thủy sản chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan; thành lập tổ liên ngành VMS theo chỉ đạo của Chính phủ; đồng thời, thành lập đoàn giám sát công tác IUU tại các địa phương để tăng cường kiểm tra, kiểm soát tại các cửa biển, kiên quyết không cho tàu cá tham gia khai thác hải sản khi trên tàu chưa lắp thiết bị giám sát hành trình, chưa đánh dấu tàu cá, chưa được cấp phép, giấy phép khai thác thủy sản…
 |
Cán bộ Ban Quản lý cảng Ninh Chử, xã Tri Hải, huyện Ninh Hải (Ninh Thuận), kiểm tra hồ sơ, nhật ký hoạt động khai thác thủy sản của ngư dân tại địa phương đã hết hạn để cấp lại giấy phép hoạt động, bảo đảm các thủ tục pháp lý cho ngư dân vươn khơi (Ảnh: NGUYỄN TRUNG) |
Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm IUU và công bố rộng rãi hành vi vi phạm để ngư dân được biết, nhất là các trường hợp tàu cá có hoạt động khai thác hải sản nhưng cố tình không lắp đặt hoặc có lắp đặt thiết bị VMS nhưng không duy trì tín hiệu trong thời gian hoạt động trên biển; vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản.
Tổ chức triển khai đúng quy định về công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát sản lượng hải sản bốc dỡ qua cảng, chú trọng công tác truy xuất nguồn gốc hải sản khai thác theo quy định có sự kiểm tra đối chiếu dữ liệu từ nhật ký khai thác, cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase, hệ thống giám sát hành trình tàu cá.
“Để đạt hiệu quả như mong muốn, tỉnh Ninh Thuận mong muốn sớm được Trung ương và các bộ, ngành quan tâm đầu tư nâng cấp hạ tầng cho các cảng cá hiện đại hơn, đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời gian tới”, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận Trịnh Minh Hoàng nói.
