Những sai phạm trong việc chuyển nhượng, sử dụng đất sai mục đích tại Trung tâm Bowling Cần Thơ

Sáng 30-5, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Cần Thơ thực hiện lệnh bắt tạm giam ba tháng đối với bị can Phạm Quốc Thạnh, Giám đốc Công ty TNHH Tân Thạnh về tội vi phạm các quy định về sử dụng đất, cụ thể là chuyển nhượng đất tại Trung tâm Bowling Cần Thơ trái pháp luật gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Cùng thời gian trên, Thường trực Thành ủy Cần Thơ triển khai quyết định khai trừ đảng với ông Trần Cương, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Cần Thơ vì trong thời gian ông này làm giám đốc đã để xảy ra những tiêu cực trong quản lý đất đai, vi phạm các nguyên tắc về quản lý tài chính. Việc thuê, chuyển nhượng Trung tâm Bowling có nhiều sai phạm.

Khu đất có diện tích hơn 2.800 m² tại số 210 đường Trần Phú, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ được Công ty TNHH Chong Ho (Hàn Quốc) thuê của UBND tỉnh Cần Thơ để đầu tư xây dựng Trung tâm giải trí Bowling. Do làm ăn không hiệu quả, thua lỗ kéo dài, nợ tiền thuê đất, nợ thuế, cho nên vào thời điểm đầu năm 2004, Công ty Chong Ho có ý định sang bán lại tài sản trên đất cho người khác.

Với lý do đặt tiền cọc trước (gần như cùng thời điểm này, Sở Thể dục - Thể thao Cần Thơ và Trung tâm Viễn thông Điện lực miền nam cùng đặt vấn đề thuê lại Trung tâm Bowling Cần Thơ), Công ty TNHH Tân Thạnh đã tiến hành mua lại toàn bộ tài sản trên đất Trung tâm giải trí Bowling của Công ty Chong Ho với số tiền khoảng 7 tỷ đồng. Trong quá trình lập thủ tục mua bán, chuyển nhượng Trung tâm Bowling, được sự "tư vấn" của ông Nguyễn Văn Dược, Giám  đốc  Sở Kế hoạch và Đầu tư  và  ông Trần Cương, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Công ty TNHH Tân Thạnh có đủ các giấy tờ, quyết định cần thiết do ông Phạm Phước Như, Phó Chủ tịch thường trực UBND thành phố Cần Thơ ký.

Theo đề nghị của Sở Tài nguyên và Môi trường, ngày 15-9-2004, UBND thành phố Cần Thơ có chủ trương cho Công ty TNHH Tân Thạnh chuyển nhượng Trung tâm Bowling Cần Thơ từ Công ty Chong Ho và được tiếp tục thuê đất; ngày 11-11-2004, UBND thành phố Cần Thơ quyết định về việc thu hồi quyền sử dụng đất của Công ty Chong Ho và cho Công ty TNHH Tân Thạnh thuê; ngày 19-11-2004, Công ty TNHH Tân Thạnh ký hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên và Môi trường; ngày 23-11-2004, Công ty TNHH Tân Thạnh được UBND thành phố Cần Thơ cấp giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất với thời hạn thuê đất là 50 năm. Ngay sau đó, Công ty TNHH Tân Thạnh chuyển nhượng đất Trung tâm Bowling Cần Thơ cho Trung tâm Viễn thông Điện lực miền nam (thuộc Công ty Thông tin Viễn thông Điện lực) với số tiền 13 tỷ đồng, thu lãi hơn 8 tỷ đồng.

Ngân sách nhà nước bị bòn rút

Việc chuyển nhượng Trung tâm Bowling Cần Thơ từ Công ty Chong Ho sang Công ty TNHH Tân Thạnh, rồi từ Công ty TNHH Tân Thạnh sang Trung tâm Viễn thông Điện lực miền nam với đầy đủ các thủ tục, văn bản, quyết định cần thiết. Thế nhưng xem xét kỹ thì những gian lận trong mua bán bất động sản dần lộ ra qua những thủ đoạn che đậy khá tinh vi. Cùng với những sai phạm tại Sở Tài nguyên và Môi trường do ông Trần Cương làm giám đốc, những vi phạm các quy định về sử dụng đất, chuyển quyền sử dụng đất trái pháp luật của Công ty TNHH Tân Thạnh được phát hiện.

Vấn đề rộ lên khi ông Phạm Quốc Thạnh, Giám đốc Công ty TNHH Tân Thạnh có văn bản gửi các cơ quan báo chí bày tỏ bức xúc trước việc Cục Thuế Cần Thơ thông báo với Cơ quan cảnh sát điều tra về hành vi trốn thuế của Công ty Tân Thạnh. Ông Phạm Quốc Thạnh trình bày, lúc mua tài sản trên đất Trung tâm Bowling của Công ty Chong Ho với giá khoảng 7 tỷ đồng, nhưng trong bảng kê tài sản trên đất để bán cho Công ty Viễn thông Điện lực chỉ ghi với giá 3,6 tỷ đồng, bởi vậy các cơ quan pháp luật cho rằng Công ty TNHH Tân Thạnh vi phạm pháp luật, có dấu hiệu trốn thuế. Đây là một nghi vấn có cơ sở, bởi vì không thể có chuyện một giám đốc Công ty TNHH dễ dàng bỏ tiền túi ra mua một tài sản mà chỉ sau vài tháng phải chịu lỗ hơn 3 tỷ đồng.

Thế nhưng, mấu chốt vấn đề mà dư luận quan tâm là những lắt léo trong thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại Trung tâm Bowling Cần Thơ, thay vì chuyển nhượng trực tiếp cho các chủ đầu tư có năng lực thật sự về vốn và kinh doanh đúng mục đích quy hoạch, thì Sở Kế hoạch và Đầu tư và  Sở Tài nguyên và Môi trường TP Cần Thơ lại tạo ra những khâu trung gian, lòng vòng dẫn đến chuyển nhượng sai mục đích sử dụng đất và làm thất thoát của Nhà nước hơn 9 tỷ đồng. Cần nhận rõ Công ty TNHH Tân Thạnh với động cơ chuyển nhượng, mua bán Trung tâm Bowling để kiếm lời bằng thủ tục hợp thức hóa quyền thuê đất 50 năm, chứ không nhằm đầu tư kinh doanh.

Công ty TNHH Tân Thạnh cùng một lúc dựa vào cơ quan nhà nước vừa làm thủ tục chuyển Trung tâm Bowling của Công ty Chong Ho về cho mình, vừa tiến hành những hợp đồng "dọn sẵn" để nhượng khu đất này cho Trung tâm Viễn thông Điện lực miền nam, nhờ đó thu được số tiền tương đương với số tiền thuê đất 50 năm mà lẽ ra thuộc tài sản của Nhà nước. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường... đều hiểu rõ Công ty TNHH Tân Thạnh hợp thức hóa quyền sử dụng đất Trung tâm Bowling là để bán lại cho người khác thu tiền chênh lệch, chứ không đầu tư kinh doanh.   

Diện tích đất xây dựng Trung tâm Bowling tại số 210 đường Trần Phú, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ đã quy hoạch sử dụng vào mục đích xây dựng công trình thể dục - thể thao. Khi Trung tâm Bowling trên bờ phá sản, Sở Thể dục - Thể thao Cần Thơ nhiều lần đặt vấn đề mua lại tài sản Trung tâm Bowling của Công ty Chong Ho với hai ý định: thành lập công ty cổ phần khai thác các dịch vụ thể thao tại khu đất hoa sen sân vận động Cần Thơ và  xây dựng Văn phòng sở (bởi lẽ lâu nay Sở Thể dục - Thể thao Cần Thơ phải đi ở nhờ). Thế nhưng, đất thuộc quy hoạch phát triển TDTT lại không được trao lại cho ngành chuyên môn, trong khi Công ty Tân Thạnh lại được một số cơ quan chức năng của thành phố Cần Thơ ủng hộ, được hưởng những "ưu đãi" bất thường, để rồi từ chuyển quyền sử dụng đất được thuê đến sử dụng đất sai mục đích.

Các cơ quan chức năng về kế hoạch - đầu tư, quản lý đất đai của thành phố Cần Thơ đã không làm tròn chức năng tham mưu và đề xuất với lãnh đạo UBND thành phố về việc chuyển nhượng đất Trung tâm Bowling, cần phải được xem xét trách nhiệm bởi những vi phạm nêu trên. Trước tiên, phải kể tới vai trò của ông Nguyễn Văn Dược, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư gần như là người đứng ra dàn xếp cho Công ty TNHH Tân Thạnh chuyển nhượng khu đất Trung tâm Bowling về Trung tâm Viễn thông Điện lực miền nam, trước khi khu đất này được UBND thành phố Cần Thơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Công ty TNHH Tân  Thạnh chưa thực hiện xong nghĩa vụ tài chính theo quy định pháp luật đối với khu đất được thuê 50 năm, mới trả tiền thuê một năm đã bán luôn "cái chưa phải là của mình" để thu về hơn 9 tỷ đồng. Vậy mà, Giám đốc Công ty TNHH Tân Thạnh vẫn ngang nhiên nói rằng: "Trong quá trình làm thủ tục chuyển nhượng khu đất Trung tâm Bowling, nếu tôi làm sai luật thì các cơ quan hữu quan đã ngăn chặn lại, hướng dẫn và giúp đỡ cho công ty chúng tôi làm đúng luật, chứ đâu có kiểu đợi mọi cái đổ bể rồi mới nói".

Trả lời Cơ quan điều tra về việc chuyển nhượng quyền sử dụng khu đất Trung tâm Bowling, ông Nguyễn Văn Dược, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỏ ra khá nắm chắc nguyên tắc, "Khi Tân Thạnh chuyển nhượng quyền sử dụng đất của mình phải thực hiện xong nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước theo quy định của pháp luật. Sở Kế hoạch và Đầu tư không có ý kiến về các văn bản và hợp đồng cụ thể của Công ty TNHH Tân Thạnh vì vấn đề này thuộc thẩm quyền của cơ quan khác". Sở Tài nguyên và Môi trường lại khẳng định: "Việc Công ty TNHH Tân Thạnh làm hợp đồng kinh tế với Công ty Thông tin Viễn thông Điện lực chuyển nhượng tài sản trên đất kèm chuyển quyền thuê đất Trung tâm Bowling Cần Thơ (hợp đồng kinh tế 30-6-2004)  trong khi công ty chưa được Nhà nước cho thuê đất là không đúng quy định (ngày 23-11-2004 mới có Giấy quyền sử dụng đất).

Sau khi được thuê đất, Công ty TNHH Tân Thạnh chuyển nhượng ngay tức thì tài sản trên đất kèm chuyển quyền thuê đất Trung tâm Bowling với thời hạn 50 năm, trong khi Công ty Tân Thạnh chỉ mới trả tiền thuê đất hằng năm là không đúng quy định". Thời gian chuyển nhượng Trung  tâm Bowling từ Công ty Chong Ho sang Trung tâm Viễn thông Điện lực miền nam qua trung gian Công ty môi giới Tân Thạnh khoảng sáu tháng, vậy mà  Trung tâm Viễn thông Điện lực miền nam ngoài tiền nộp tiền thuê đất hằng năm là 158.891.200 đồng (Công ty TNHH Tân Thạnh chỉ có 51.891.040 đồng/năm) cao gấp ba lần, lại phải nộp thêm cho trung gian Tân Thạnh tiền chuyển nhượng thuê đất 9,3 tỷ đồng, tương đương với số tiền thuê đất 59 năm (cùng một miếng đất mà cùng lúc phải thuê "hai chủ", với số tiền thuê đất nhân đôi) mà không chút do dự và lấn cấn. 

Những khuất tất chung quanh việc chuyển nhượng, sử dụng đất sai mục đích tại Trung tâm Bowling Cần Thơ đang được cơ quan điều tra làm rõ.