Nhiệt huyết và hành động
Hơn hai năm làm việc tại Việt Nam, anh Ðan-ny Ða-ven-pót, người Anh đã quá quen với cảnh vật Hà Nội mà dường như chưa bao giờ hết cuốn hút bởi mầu xanh của hồ Gươm hòa trong cảnh quan trầm lắng hấp dẫn nơi đây. Tuy nhiên, điều đập vào mắt anh hay bất kỳ du khách nào khác chính là vấn đề vệ sinh khu vực chung quanh hồ Gươm. Ðâu đó vẫn lác đác rác do chính người dân vô ý thức vứt trên đường. Thậm chí, rác còn nổi lềnh bềnh trên mặt hồ, bỏ mặc những nỗ lực giải quyết vấn đề vệ sinh cho khu vực trung tâm thành phố văn hiến này. Nhưng gần đây, Ðan-ny Ða-ven-pót đã thật sự ngạc nhiên khi xuất hiện một nhóm bạn trẻ tình nguyện "xắn tay áo", bỏ thời gian tâm huyết để tổ chức những buổi đi nhặt rác làm sạch đẹp hồ Gươm. Cũng qua anh, chúng tôi đã có dịp gặp gỡ với nhóm bạn trẻ làm công việc tự nguyện này.
Trò chuyện với Mai Thủy, thành viên chủ chốt của nhóm mới biết nhóm bạn trẻ đang háo hức trở lại hoạt động sau dịp Tết Nguyên đán 2013 như thế nào. Mai Thủy cho biết, chúng tôi đã chuẩn bị cho chiến dịch đầu năm mới từ khá lâu, các thành viên đã lên kế hoạch vào ngày Chủ nhật đầu tiên của tháng 3 để bắt đầu chung tay làm xanh, sạch đẹp hồ Gươm hơn nữa. Các bạn trẻ yêu môi trường đã đặt tên cho nhóm là "Hội nhặt rác hồ Gươm" với mục đích ban đầu chỉ là tuyên truyền, làm mọi người thay đổi văn hóa sống về giữ gìn vệ sinh môi trường nói chung. Nhưng sau gần ba năm hoạt động, các bạn nhận thấy lượng rác thu về có thể tái chế là rất nhiều, chính vì lẽ đó tại sao không sử dụng đồ tái chế để mang đi bán, góp thêm tiền vào quỹ từ thiện của nhóm? Cũng bởi vậy, giờ đây nhóm được mang tên "Hội nhặt rác tái chế", rất đơn giản nhưng cũng đầy ý nghĩa. Sau mỗi buổi thu gom rác hằng tuần, nhóm bạn này sẽ phân chia những loại rác nào có thể tái chế và chuyển về địa điểm tập kết sau đó sắp xếp thời gian trong tuần để hoàn tất công việc chuyển từ rác sang các vật phẩm theo mẫu hoặc do nhóm tự sáng tạo. Số tiền thu được đều được nhóm dùng vào quỹ từ thiện hỗ trợ, giúp đỡ những trẻ em nghèo, những mảnh đời kém may mắn có hoàn cảnh khó khăn. Bước sang năm 2013, kế hoạch của nhóm là tập trung quỹ cho Chương trình "Cơm có thịt cho trẻ Pa Ủ". Mục tiêu đặt ra mỗi tháng phải bán và thu về 240 nghìn đồng, tương đương với tiền ăn một tháng của hai trẻ em trên vùng cao Pa Ủ (Lai Châu).
Trong khi đó, cách hồ Gươm không bao xa, dưới chân cầu Long Biên cổ kính, hằng tuần, vẫn có những lớp học đặc biệt được mở ra bằng những tấm lòng nhân ái và thiện nguyện. Lớp học dành cho bọn trẻ ở xóm nổi sông Hồng. Lũ trẻ nghèo không được học chữ trong khi những đứa may mắn được đi học hầu hết lên lớp bảy cũng phải nghỉ để phụ giúp gia đình. Xóm nghèo này có 24 hộ dân với 80 nhân khẩu thì trong đó chiếm một phần tư là trẻ em. Vì vậy, việc dạy học, dạy chữ cho lũ trẻ thật sự cần thiết. Ðây cũng là câu chuyện của những nhóm bạn dùng sức trẻ và nhiệt huyết để tham gia xây dựng nên lớp học ý nghĩa với trẻ em nghèo. Trò chuyện cùng Vũ Thị Thảo, người phụ trách dự án "Gia sư nhân ái" của Câu lạc bộ tình nguyện Nhân Ái tại Hà Nội được biết: "Mỗi tuần đều đặn hai buổi, chúng em đều phân công nhau đến dạy học vào buổi tối cho các em nhỏ ở đây vì đó là thời gian rảnh rỗi nhất các em có thể dành cho việc học. Tất cả đồ dùng sách vở, dụng cụ học tập được nhóm chuẩn bị với mong muốn để các em tham gia học thuận lợi nhất". Trần Trung Khải, thành viên nhóm tình nguyện "Hope - Hy vọng", một trong những bạn trẻ tích cực tham gia hoạt động trợ giảng cho các lớp học ở bãi giữa sông Hồng cho biết: "Các em nhỏ ở đây ham chơi nhưng cũng rất ham học. Ngoài những giờ dạy trên lớp thì bọn em thường xuyên tổ chức văn nghệ, đánh đàn ghi-ta hát cùng các em vào mỗi dịp lễ, Tết Trung thu... Không khí thật tuyệt vời".
Ở một nơi khác trong lòng nội đô, một nhóm học sinh hằng ngày sau mỗi giờ học đều đạp xe hoặc đi bộ đến các nhà hàng để kêu gọi và quyên góp đồ ăn rồi trực tiếp mang đến giúp đỡ những trẻ em cơ nhỡ tại Làng trẻ Hòa Bình. Nhóm bạn này gồm gần 20 học sinh lớp 11 đến từ các trường cấp ba trong TP Hà Nội với tình yêu thương con người đáng trân trọng, nhất là khi các em đang ở độ "tuổi ăn, tuổi chơi". Phương Anh, đại diện nhóm "Spotlight- Ðốm sáng" cho biết: "Mới đầu mọi người còn dè chừng nhưng sau này lại nhiệt tình ủng hộ khi biết em và các bạn quyên góp cho các em nhỏ mồ côi". Không chỉ dừng lại ở đó, những cô bé, cậu bé học sinh này còn phối hợp cùng quán cơm năm nghìn đồng để phát đồ ăn miễn phí cho công nhân nghèo hai buổi một tuần với mong muốn được giúp ích nhiều hơn nữa cho cộng đồng và xã hội.
Vượt qua khó khăn vì cộng đồng
Nhiệt huyết hành động vì cộng đồng chưa bao giờ thiếu trong trái tim giới trẻ Việt Nam. Ðiều đáng nói là đôi khi, những hoạt động mà họ đang dấn thân để duy trì, để tạo nên ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng xã hội thì vẫn gặp phải không ít những khó khăn, thách thức mà đôi lúc, tưởng như không thể vượt qua.
"Ôm rơm rặm bụng", "Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng"... đó là câu nói mà thường xuyên "Hội nhặt rác tái chế" gặp phải. Thành viên Mai Thủy chia sẻ: "Ðôi lúc cá nhân các thành viên cũng phải chạnh lòng và rất khó để tránh khỏi cảm giác này. Nhưng ngay lúc đó, chúng tôi liền cùng nhau củng cố lại tinh thần bởi để thay đổi những suy nghĩ, cách nhìn nhận của người chung quanh thì không cách gì khác là phải hành động, hành động thiết thực hơn nữa". Ðó là phương án mà họ, những bạn trẻ yêu môi trường này đã lựa chọn để vượt qua hoài nghi, vượt qua thắc mắc về một công việc mà tưởng chừng như có người đã nói một cách giễu cợt "họa có điên mới làm" như vậy. Trong khi đó, các thành viên của "Nhân ái" và "Hy vọng" từng gặp phải sự phản đối đến từ ngay chính phụ huynh các em học sinh tại bãi nổi nghèo cạnh sông Hồng. Họ nói việc học là không cần thiết đối với con cái họ, bởi miếng cơm manh áo hằng ngày còn chưa xong huống hồ là mơ về tương lai. Nhiều khi các bạn còn bị mắng, bị đuổi. Trong khi đó, các cô bé, cậu bé tuổi teen của nhóm "Ðốm sáng" lại gặp phải "cản trở" đến từ gia đình, những người thân yêu. Phương Anh kể: "Lúc đầu bố mẹ không đồng ý bởi vì bọn em còn phải học, còn phải chuẩn bị cho những lần thi cử quan trọng sắp tới. Thậm chí có bạn còn bị cấm không được đi đâu sau giờ đến lớp vì sợ la cà đi đến các nhà hàng là không tốt".
Mọi ý định xuất phát từ cái tâm đâu phải lúc nào cũng dễ được cảm thông, nhưng bằng niềm say mê và trái tim luôn hết mình vì cộng đồng, các bạn trẻ đã làm hết sức để tiếp tục duy trì hoạt động. Và sự thật là niềm tin yêu và sự chung tay góp sức. Anh bạn người Anh Ðan-ny của tôi từ ngày gặp được "Hội nhặt rác tái chế" cũng đã "xắn áo, xắn quần" để tham gia cùng các bạn trẻ vào mỗi cuối tuần. Anh cho biết: "Những việc làm này đôi khi không còn lạ lẫm trên thế giới nhưng ở Việt Nam thì thật sự đáng quý. Ðiều này sẽ càng được nhân rộng nếu tất cả cùng chung tay với họ cải thiện môi trường theo cách đơn giản nhưng ý nghĩa như vậy". Mai Thủy thì hồ hởi tâm sự: "Càng ngày càng có nhiều người tham gia nhặt rác cùng nhóm. Mình nhớ nhất có một bé trai khoảng mười tuổi, được bố mẹ cho lên hồ Gươm đi bộ thể dục và tập xe đạp. Khi thấy các anh chị nhặt rác, bé đã xin bố mẹ cho con nghỉ tập xe mà đi nhặt rác cùng. Hay mình thường xuyên được nghe những lời cảm ơn từ các cụ ông, cụ bà, những lời ngỏ xin được bắt tay dù đôi bàn tay ấy còn đang nhem nhuốc... Và thật ý nghĩa biết bao khi một số các bạn trẻ có mặt tại hồ Gươm đã từng chứng kiến hành động nhặt rác của Nhóm sau này lại trở thành những tình nguyện viên góp phần duy trì và phát triển hoạt động một cách tích cực".
Còn các "thầy giáo, cô giáo trẻ" không lương, sau bao đêm lọ mọ bước từng bước giữa bãi nổi sông Hồng, bỏ công sức kèm cặp học sinh nghèo, đã thu lại được bằng chính thành tích của các em. Nhiều em khi mang bằng khen học sinh giỏi về, cha mẹ chúng cảm động đến nỗi bật khóc, cảm ơn những bạn trẻ mà trước đây, họ từng mắng và đuổi đi vì nghĩ việc học thật sự không thể đổi thay cuộc sống của bọn trẻ nơi này. Cuối cùng thì những cố gắng không biết mệt mỏi của các bạn tình nguyện viên không chỉ giúp bọn trẻ mà còn giúp cả cha mẹ chúng bắt đầu nghĩ đến tương lai với một cuộc sống trang bị tri thức đầy đủ hơn cho con cái họ. Trong khi đó, nhóm "Ðốm sáng" của các bạn học sinh lớp 11 ngày càng được rất nhiều người tham gia giúp đỡ, bởi giá trị ý nghĩa của hoạt động cộng đồng các bạn đem lại. Bố mẹ của các em cũng dần hiểu về những việc làm của các em bởi ý nghĩa hướng thiện và tấm lòng mà các thành viên nhóm "Ðốm sáng" đã mang lại cho xã hội.
Có thể nói, "văn hóa hành động" của giới trẻ hiện nay đang ngày càng được nhân rộng nhưng nhất thiết cần có sự chung tay hết mình của cộng đồng, của nhiều hơn nữa những trái tim muốn sẻ chia yêu thương. Thách thức và khó khăn dù to lớn đến đâu nhưng với tấm lòng, trái tim đủ nồng cháy tình yêu thương con người thì chắc chắn những người trẻ Việt Nam cũng sẽ vượt qua.
