Nhạc sĩ Tôn Thất Lập sinh ngày 25/2/1942 tại Huế. Ông còn có bút danh khác là: Trần Nhật Nam, Lê Nguyên.
Nhạc sĩ Tôn Thất Lập hoạt động âm nhạc trong phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe”. Khi ấy, những ca khúc như “Hát cho dân tôi nghe”, “Xuống đường”, hợp xướng “Lúa reo trên khắp đồng bằng”... của ông đã được cất cao trên các nẻo đường tranh đấu của học sinh, sinh viên các đô thị miền nam.
Sau đó, ông được cử đi tu nghiệp sáng tác tại Nhạc viện Hà Nội và khi tốt nghiệp về làm công tác văn hóa của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam. Ông sang Pháp năm 1974. Tại Paris, nhạc sĩ Tôn Thất Lập đã được Hội Sinh viên sáng tác hải ngoại xuất bản tuyển tập “Những cánh chim từ vùng lửa đỏ”.
Sau giải phóng miền nam, ông về nước, công tác tại Sở Văn hóa-Thông tin Thành phố Hồ Chí Minh. Nhiều ca khúc của ông đã được đông đảo quần chúng mến mộ như “Tình ca mùa xuân”, “Tình ca tuổi trẻ”, “Trị An âm vang mùa xuân”, “Oẳn tù tì”, “Cô bé dễ thương”, “Tình yêu mãi mãi”... Ngoài ra, ông còn viết nhiều nhạc múa, nhạc phim.
Ông là Phó Tổng Thư ký Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh khóa 3,4; Phó Chủ tịch Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh khóa 5, Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh khóa 6.
Ông còn là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam các khóa III, IV, V, VI và VII; Phó Tổng Thư ký khóa VI, Phó Chủ tịch khóa VII; Tổng Biên tập Tạp chí Âm nhạc Việt Nam (Hội Nhạc sĩ Việt Nam).
Ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt II (2007).
Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tổ chức chương trình “Tôn Thất Lập – Vang mãi những bài ca” vào ngày 5/8 tại Nhà hát Thành phố.