Ông là một trong những tác giả viết cho thiếu nhi được yêu thích nhất, với những tác phẩm như “Mùa săn trên núi”, “Sống giữa bầy voi”, “Giữ lấy bầu mật”, “Sao sao”, “Chú ngựa đồng cỏ”, “Người quản tượng và con voi chiến sĩ”, “Bầy voi đen”, “Con voi xa đàn”, Con culi của tôi”, “Vườn chim”...
Nhà văn Vũ Hùng sinh 1931, quê tại làng Láng, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Ông nhập ngũ năm 1950, từng học tại các Trường Thủy quân Việt Nam, Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn. Ông từng làm Đài trưởng Đài vô tuyến điện của Trung đoàn Quân tình nguyện Việt Nam tại Trung Lào, phóng viên báo Quân đội Nhân dân, biên tập viên Nhà xuất bản Ngoại văn, Nhà xuất bản Văn học, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Bộ Văn hóa. Từ năm 1989, ông định cư tại Pháp và tháng 5/2014 về nước sống những năm cuối đời. Nhà văn nhiều lần định về thăm mộ bố mẹ nhưng chưa đi được vì bệnh tim.
Số lượng tác phẩm của Vũ Hùng viết rất dồi dào, tính từ năm 1960 đến 1989, trong khoảng 30 năm cầm bút, ông viết được 40 tác phẩm, in tại nhiều nhà xuất bản trong nước, hầu hết dành cho thiếu nhi. Nhiều tác phẩm của ông được dịch ra tiếng Pháp, Anh, Nga, Trung Quốc… Cuốn sách đầu tay, “Mùa săn trên núi”, do Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành năm 1960. “Sao Sao” (1982) và “Sống giữa bầy voi” (1986) từng đoạt giải Văn học thiếu nhi.
Những tác phẩm của ông được đúc kết từ chính cuộc sống thực của mình, và đặc biệt, những năm tháng ở Lào, ở Trường Sơn đã cho ông những trang viết về thiên nhiên vô cùng sinh động và tinh tế.
Nhà văn Vũ Hùng có tình cảm đặc biệt đối với muông thú và thiên nhiên, và ông đưa tình cảm này vào các tác phẩm của mình. Muông thú trong tác phẩm của ông có tâm hồn và tính cách riêng, dù là loài nào cũng đều có tình yêu cuộc sống, tình thương đồng loại.
Nhà văn dành tình cảm đặc biệt cho loài voi, và ông cũng có nhiều tác phẩm viết về con vật to lớn này. Thời gian sống ở Lào cho ông cơ hội tìm hiểu và gần gũi với voi. Những chú voi trong các tác phẩm của ông đều thông có tính cách riêng như con người.
Bà Lê Thị Dắt, nguyên Tổng Biên tập Nhà xuất bản Kim Đồng từng nhận xét: “Ở Việt Nam, không ai viết về voi hơn nhà văn Vũ Hùng. Trong chuỗi tác phẩm viết cho độc giả nhí, ông quan tâm nhiều nhất đến loài vật này. Ông có những quan sát rất tinh tế: khi hai con voi đánh nhau, một con đã rũ vòi nhận thua, con kia không bao giờ truy đuổi. Ban đêm, khi bầy voi nằm ngủ, con nhỏ và yếu thường nằm bên trong, những con to khỏe nằm ngoài cùng để bảo vệ cả bầy. Bao trùm lên tất cả là những bài học dạy các em nhỏ biết yêu thiên nhiên, yêu cỏ cây và yêu đất nước”.
Nhà văn từng chia sẻ, quãng thời gian tham gia quân ngũ với những cuộc hành quân đã mang lại cho ông nhiều khám phá về thiên nhiên, đất nước, phong tục tập quán của các dân tộc Việt, Lào chung sống trên dải Trường Sơn. Ông nói: "Qua tác phẩm của mình, tôi muốn độc giả thiếu nhi hiểu về một thời chưa xa lắm, thiên nhiên đất nước ta tươi đẹp, trong lành như thế, muông thú phong phú như thế và con người hiền hòa như thế".
Nhà văn Viết Linh từng nhận xét nhà văn Vũ Hùng là “người trở thành nhà văn không hề được chuẩn bị trước”. Nói về sự phong phú trong các tác phẩm của nhà văn Vũ Hùng, nhà văn Viết Linh cho rằng: “Anh đã đi lại rất nhiều nơi, trên rừng dưới biển. Anh đã sống nhiều năm trên Trường Sơn, cả ở phía Đông lẫn phía Tây, trong những làng săn, giữa những bầy voi, gần gũi với những người đi kiếm trầm hương, với các thợ săn, các quản tượng… Anh đã tích lũy được những hiểu biết phong phú về phong tục của nhiều dân tộc, về tập tính của nhiều loài thú và những cách ứng xử của chúng. Tất cả tạo cho anh một vốn sống dồi dào, cơ sở quan trọng của người viết văn”.
Nhà văn Vũ Hùng tại buổi ra mắt sách ở Nhà xuất bản Kim Đồng năm 2015. |
Năm 2015, Nhà xuất bản Kim Đồng tái bản bộ sách gồm 12 cuốn của nhà văn Vũ Hùng viết cho thiếu nhi. Những tác phẩm của ông cho đến nay vẫn được nhiều độc giả, phụ huynh tìm mua, tìm đọc hoặc giới thiệu trên các diễn đàn đọc sách. Sự trân trọng, yêu quý đối với đối tượng độc giả mà mình viết của nhà văn Vũ Hùng, đã được đáp trả bằng sự yêu mến, trân trọng của nhiều thế hệ độc giả dành cho ông. Và đó cũng là lý do mà các tác phẩm của ông mãi song hành cùng bạn đọc qua nhiều thế hệ.