Trước tình hình đó, ngày 17/9, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai nhiệm vụ phòng chống dịch bệnh động vật những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022.
Dịch bệnh động vật trên cạn và thủy sản diễn biến phức tạp
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Cục trưởng Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Nguyễn Văn Long cho biết, từ tháng 2 năm 2019, dịch tả lợn châu Phi đã xảy ra và đến nay vẫn tiếp tục diễn ra trên phạm vi cả nước. Sau đó, từ tháng 10 năm 2020 đến nay, bệnh viêm da nổi cục trên đàn trâu bò đã xâm nhiễm vào Việt Nam và lây lan trên 51 tỉnh, thành phố. Đặc biệt từ tháng 6 năm 2021 đến nay, bệnh cúm da cầm do chủng H5N8 cũng lần đầu tiên xâm nhiễm và lây lan ra 10 tỉnh thành phố.
Theo ông Long, trong thời gian tới, để tránh tình trạng dịch chồng dịch (dịch bệnh động vật và dịch bệnh Covid-19), đề nghị các địa phương quan tâm tổ chức triển khai đồng bộ các giải pháp phòng chống dịch bệnh động vật trên cạn.
Bên cạnh đó, tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp tại các tỉnh trọng điểm nuôi tôm, cá tra ở phía nam. Nhiều địa phương đã và đang thực hiện giãn cách xã hội, một số hoạt động sản xuất, lưu thông (con giống, chế phẩm xử lý môi trường, thức ăn thủy sản), tiêu thụ động vật, sản phẩm động vật thủy sản…, cũng gặp khó khăn; hoạt động chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn phòng, chống dịch bệnh thủy sản tại thực địa, hoạt động giám sát chủ động dịch bệnh bị ảnh hưởng.
Báo cáo tham luận tại hội nghị, đại diện lãnh đạo ngành nông nghiệp các tỉnh, thành đều nhận định, dịch Covid-19 gây ra nhiều khó khăn cho việc triển khai phòng chống dịch bệnh những tháng cuối năm. Bên cạnh đó, quy mô chăn nuôi nhỏ lẻ, ý thức phòng, chống dịch của một bộ phận người chăn nuôi còn hạn chế cũng gây ra nhiều khó khăn cho phòng chống dịch.
Các địa phương cũng nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm triển khai phòng chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm, thủy sản những tháng còn lại năm 2021. Đồng thời, các tỉnh đề xuất, kiến nghị việc điều chỉnh khung pháp lý cho phù hợp, chính sách hỗ trợ trong phòng chống dịch như: cơ chế, quy định chung về định mức thuê lao động xử lý ổ dịch, chế độ trực chống dịch và các hoạt động có liên quan; hướng dẫn cụ thể các giải pháp phòng, chống dịch bệnh trên nhuyễn thể…
Tại hội nghị, ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, lĩnh vực chăn nuôi và thủy sản chiếm tỷ trọng rất lớn, đạt 49,45% trong ngành nông nghiệp.
Trong hơn 8 tháng của năm 2021, số gia cầm cả nước đạt hơn 515 triệu con, 26,67 triệu con lợn, đàn bò tăng 1,8% so với cùng kỳ năm 2020, đàn trâu giảm 2,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng sản lượng thịt hơi xuất chuồng ước đạt khoảng trên 4,5 triệu tấn, sản lượng trứng gia cầm đạt 11,4 tỷ quả, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2020; thủy sản đạt xấp xỉ 5,7 triệu tấn cả khai thác và nuôi trồng.
Để có được kết quả này, vai trò rất của ngành thú y là rất quan trọng. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, nhận định: Trong bối cảnh dịch bệnh động vật trên cạn và thủy sản diễn biến phức tạp, nhưng ngành thú y đã chủ động phòng ngừa, lường trước những tình huống xảy ra.
Tuy nhiên theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, thiệt hại do dịch bệnh gây ra khá lớn, đã có khoảng 94 nghìn con lợn bị tiêu hủy do dịch tả châu Phi trong 8 tháng năm 2021. Nếu tổng kết cả năm có lẽ con số tiêu hủy lên tới hơn 100 nghìn con lợn và 30 nghìn con trâu bò bị tiêu hủy. Từ đầu năm đến nay, cũng có đến hơn 400 nghìn con gà phải tiêu hủy. Về thủy sản, có hàng nghìn ha tôm nhiễm bệnh; bệnh dại làm chết 40 người và khoảng 500.000 người bị nghi chó dại cắn buộc phải đi điều trị dự phòng, gây tổn thất về kinh tế khoảng 600 tỷ đồng.
Tổng thiệt hại do dịch bệnh gây ra ước tính hơn 1.500 tỷ đồng, chưa kể ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn thực phẩm và sản lượng, tăng trưởng xuất khẩu.
Tăng cường biện pháp phòng chống dịch bệnh
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, làn sóng thứ 4 về Covid-19 ảnh hưởng rất nghiêm trọng khiến chi phí sản xuất tăng cao, trong khi sản phẩm đầu ra lại xuống thấp.
Để phát triển chăn nuôi và thủy sản thì thú y là biện pháp hàng đầu. Với vai trò quan trọng trong ngành, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong nhiều năm đã chuẩn bị văn bản mang tính khung pháp lý đối với lĩnh vực thú y.
Tại hội nghị, Phó Cục trưởng Thú y, Nguyễn Văn Long đề nghị các cơ quan thú y, thủy sản của địa phương, các tổ chức, cá nhân có liên quan chủ động sử dụng các hình thức phù hợp (qua điện thoại, mạng xã hội...) để hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ thiết thực cho người nuôi trồng thủy sản, các doanh nghiệp, không để gián đoạn chuỗi cung ứng vật tư đầu vào phục vụ sản xuất và phòng chống dịch.
Các cơ quan thú y, thủy sản của địa phương, các tổ chức, cá nhân có liên quan, căn cứ tình hình thực tế dịch bệnh Covid-19 trên địa bàn, tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm các kế hoạch phòng chống dịch bệnh thủy sản năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và kế hoạch của các địa phương.
Đại diện lãnh đạo Cục Thú y cũng đề xuất, kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ xem xét, sớm phê duyệt Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh viêm da nổi cục trên trâu, bò, giai đoạn 2022 - 2030; Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại, giai đoạn 2022 – 2030; cho phép xây dựng dự thảo Nghị định riêng biệt về cơ chế, chính sách hỗ trợ phòng, chống dịch bệnh động vật, hiện nay đang được thực hiện theo Nghị định số 02/2017/NĐ-CP nhưng việc sửa đổi, bổ sung nghị định này gặp nhiều khó khăn, phức tạp vì liên quan đến nhiều lĩnh vực.
“Phòng dịch tốt thì không phải chống dịch; một đồng phòng dịch hiệu quả thì không mất hàng triệu đồng chống dịch và nhất là sự mất mát về tinh thần, sức khỏe và tính mạng của người dân. Điều đó hoàn toàn đúng cho phòng, chống dịch bệnh động vật, nhất là các bệnh gây tổn thất lớn về kinh tế, bệnh truyền lây giữa động vật và người”, Phó Cục trưởng Thú y nhấn mạnh.
