Trình bày dự thảo ngân sách năm 2025 trước Ủy ban Hành chính và Ngân sách của Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới đối mặt thách thức đa chiều, Liên hợp quốc càng đóng vai trò quan trọng. Theo ông Guterres, kế hoạch ngân sách cho năm tới phản ánh những định hướng lớn trong các văn kiện mang tính bước ngoặt được thông qua tại Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai tháng 9 vừa qua. Điều này khẳng định cam kết đưa hợp tác đa phương hiệu quả, công bằng và toàn diện hơn.
Nhìn vào kế hoạch ngân sách năm 2025 có thể thấy sứ mệnh của Liên hợp quốc rất nặng nề, vừa tiếp tục những dự án còn dang dở, vừa triển khai các nhiệm vụ mới đặt ra, trong cả ba trụ cột hoạt động cốt lõi của Liên hợp quốc. Trong đó, 711 triệu USD được đề xuất để duy trì hoạt động của các phái bộ chính trị đặc biệt.
Trong trụ cột hòa bình và an ninh, Quỹ xây dựng hòa bình dự kiến nhận được 50 triệu USD, với hy vọng lấp đầy những “khoảng trống tài trợ” hiện nay. Trụ cột phát triển được đề xuất thêm khoảng 4,5 triệu USD, so với mức năm 2024. Nếu được thông qua, đây sẽ là lần tăng ngân sách thứ sáu liên tiếp cho trụ cột này. Điều này cho thấy, phát triển bền vững duy trì là ưu tiên cốt lõi. Một phần của khoản tăng thêm sẽ dành cho việc tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật để các nước thành viên thực hiện Chương trình nghị sự năm 2030 về phát triển bền vững của Liên hợp quốc và Chương trình nghị sự năm 2063 của Liên minh châu Phi (AU).
Trong trụ cột còn lại là bảo đảm quyền con người, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc (OHCHR) được đề xuất thêm 8 triệu USD để thực hiện nhiệm vụ hiệu quả hơn, nhất là các sáng kiến ở cấp khu vực. Khoảng 3,5 triệu USD cũng được bổ sung cho các nỗ lực giải quyết khủng hoảng nhân đạo ở Dải Gaza. Ông Guterres nhấn mạnh, Cơ quan cứu trợ người tị nạn Palestine của Liên hợp quốc (UNRWA) là “dây cứu sinh” của người dân nơi đây và đóng vai trò quan trọng đối với sự ổn định của khu vực.
Bảo đảm nguồn kinh phí sẵn có cũng là vấn đề được ông Guterres nhắc tới khi trình bày kế hoạch ngân sách. Nếu các nước thành viên chậm đóng góp ngân sách, các cơ quan của Liên hợp quốc sẽ gặp khó khăn trong việc triển khai hoạt động vào năm tới. Theo ông Guterres, năm 2024, tình trạng thiếu ngân sách đã buộc Văn phòng của Liên hợp quốc tại Geneva (Thụy Sĩ) phải áp dụng các biện pháp tiết kiệm chi phí, như tạm thời đóng cửa một số tòa nhà của trụ sở, hạn chế đi lại và chi tiêu của nhân viên.
Các cuộc thảo luận tại Ủy ban Hành chính và Ngân sách về kế hoạch ngân sách năm 2025 dự kiến kéo dài trong vài tuần tới. Sau đó, kế hoạch cùng các khuyến nghị sẽ được trình lên Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua, tại phiên họp toàn thể vào tháng 12 tới. Khi thời gian không còn nhiều, Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79 Philemon Yang hối thúc Ủy ban bảo đảm một kế hoạch ngân sách khả thi cho năm 2025. Nêu bật những thách thức đặt ra với chủ nghĩa đa phương, ông Philemon Yang kêu gọi các bên gạt bỏ bất đồng, giúp duy trì và tăng cường hoạt động của Liên hợp quốc. Đại diện của nhiều quốc gia trong Ủy ban cũng nhấn mạnh, nguồn lực nên được sử dụng một cách hiệu quả và công bằng dựa trên các trụ cột hoạt động chính.
Các hoạt động của Liên hợp quốc sẽ gặp không ít trở ngại nếu thiếu đi sự đóng góp từ các quốc gia thành viên. Nhấn mạnh trăn trở về vấn đề này khi kết thúc phần trình bày về kế hoạch ngân sách năm 2025, người đứng đầu Liên hợp quốc kêu gọi các quốc gia thành viên hoàn thành đầy đủ và đúng hạn nghĩa vụ tài chính, đồng thời nhấn mạnh rằng, đây là nguồn lực quan trọng góp phần để Liên hợp quốc thực hiện và hoàn thành trọng trách thời gian tới.
