Lan tỏa tình yêu rối nước

Mới đây, các thành viên của nhóm Sunbox (tạm dịch: Chiếc hộp mặt trời) vừa thực hiện dự án mới mang tên "Rối nước ơi, mình cùng chơi". Dự án ghi dấu nhiều nỗ lực của các bạn trẻ trên hành trình khơi gợi, lan tỏa tình yêu dành cho rối nước; góp phần bảo tồn, phát huy giá trị loại hình nghệ thuật truyền thống của cha ông.

Các em nhỏ tìm hiểu sản phẩm của Dự án "Rối nước ơi, mình cùng chơi".
Các em nhỏ tìm hiểu sản phẩm của Dự án "Rối nước ơi, mình cùng chơi".

Trọng tâm của dự án là cuốn sách tranh "Một phường rối nước" (NXB Hà Nội) ra mắt giữa tháng 10-2019. Sách dành cho lứa tuổi 3+, chủ yếu do hai tác giả Lương Linh, Thiên Lộc thực hiện. Lương Linh là một trong những người đầu tiên sáng lập nhóm. Anh được biết đến là một tác giả và họa sĩ minh họa sách thiếu nhi từng cộng tác với nhiều NXB trong nước. Còn Thiên Lộc đã có thâm niên trong lĩnh vực sáng tác sách thiếu nhi với các đầu sách được xuất bản và dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. Sự kết hợp của hai tác giả đã làm nên sức hấp dẫn đặc biệt cho "Một phường rối nước". Với độ dày 44 trang, cuốn sách gây ấn tượng bởi những nét vẽ, câu chuyện sinh động, đầy màu sắc về thế giới rối nước. Ở đó, các em nhỏ được tiếp cận những thông tin đầu tiên gần gũi nhất, dễ hiểu nhất về thế nào là một phường rối nước, những nhân vật chú Tễu, lão nông câu cá, em bé bắt vịt…; các tích trò cấy cầy, tát nước, đua thuyền, múa bát tiên...

Ðây có thể xem là cuốn sách tranh đầu tiên về rối nước dành riêng cho lứa tuổi thiếu nhi. Những câu thơ nhẹ nhàng lồng ghép hình thức tập đếm và minh họa đáng yêu giúp các em kết hợp học mà chơi, chơi mà học. Cùng với cuốn sách, dự án còn có bộ trò chơi trí nhớ dành cho lứa tuổi 6+ mang tên "Rối nước ơi" do tác giả Lương Linh thực hiện. Bộ trò chơi gồm 36 thẻ, giúp trẻ rèn luyện trí nhớ, khả năng nhận diện, phân biệt hình ảnh bằng cách tìm những cặp đôi nhân vật rối nước giống nhau ghép lại, qua đó biến nhân vật rối nước trở thành những người bạn thân thuộc. Ðây là những sản phẩm đầu tiên nằm trong chương trình dài hơi về rối nước dự kiến được nhóm thực hiện trong ba năm tới. Theo đó, Sunbox sẽ còn tiếp tục ra mắt thêm bốn cuốn sách tranh về rối nước trong tổng bộ năm tập, tiếp cận lứa tuổi lớn hơn bằng cách cho các em được hóa thân thành những nhân vật rối để tham gia vào những cuộc phiêu lưu, trải nghiệm kỳ thú trong thế giới rối nước.

Nguyễn Toàn, một thành viên của Sunbox chia sẻ, phần lớn các thành viên trong nhóm đều đang sống và làm việc tại TP Hồ Chí Minh. Ðể có được những sản phẩm này, nhóm bạn trẻ đã phải dành ra hai năm để chuẩn bị và lên lịch trình tìm hiểu về nghệ thuật rối nước của cha ông. Có những chuyến đi kéo dài cả tháng trời bởi họ phải tìm đến các làng rối truyền thống ở khu vực phía bắc hay nhà hát múa rối trung ương, địa phương; gặp gỡ nghệ nhân và trò chuyện với họ để có được thông tin cần thiết. Nhóm tác giả muốn bảo đảm từng hình ảnh, tạo hình, phục trang nhân vật, không gian diễn rối khi xuất hiện trong dự án phải chính xác, không được sai lệch so với truyền thống. Cố vấn chuyên môn, họa sĩ Ngô Quỳnh Giao, nguyên Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam khẳng định: "Rối nước là tinh thần và tâm hồn của người nông dân, của dân tộc. Ðể cho các em nhỏ xem và có thời gian để hiểu biết sẽ hun đúc tình cảm của các em với quê hương đất nước".

Ðược những người trẻ thuộc thế hệ 8X, 9X thành lập từ năm 2015, Sunbox ghi dấu với nhiều dự án cộng đồng mang đến những giá trị tích cực như Gian hàng 2K, Rạp phim 300K… Năm 2017, nhóm được vinh danh tại Giải thưởng thường niên Wechoice Award ở hạng mục "Nhóm có hoạt động tích cực đến cộng đồng xã hội". Trong đó, Sunbox dành nhiều quan tâm cho trẻ em và nghệ thuật rối nước. Dự án "Rối nước ơi, mình cùng chơi" vừa ra mắt thuộc chương trình "Tủ sách siêu nhân" được khởi động từ năm 2016 với mục tiêu giúp các em nhỏ ở vùng sâu, vùng xa có cơ hội tiếp cận những quyển sách đúng độ tuổi, từ đó hình thành tình yêu và thói quen đọc sách. Doanh thu từ xuất bản sách về rối nước lần này được nhóm phân bổ 50% cho tái xuất bản và 50% cho các chương trình hỗ trợ trẻ em, như dự án dạy nghề cho những em nhỏ có năng khiếu gặp hoàn cảnh khó khăn hay đưa sách về các thư viện vùng cao.

Trước đó, mùa hè năm 2018, với dự án "Kể chuyện trên mặt nước", các thành viên của nhóm đã dành ra mười ngày để đi qua bảy điểm thuộc các buôn làng đất đỏ miền tây, mang đến cho trẻ em nơi đây những câu chuyện cổ tích sinh động, tổ chức diễn rối, hướng dẫn các em làm rối để hiểu và yêu hơn nghệ thuật dân gian đặc biệt này. Dù mỗi người trong nhóm đều có công việc, gia đình riêng, nhưng họ vẫn cố gắng sắp xếp thời gian, công sức để gắn kết với nhau, biến ý tưởng thành hành động tích cực cho cộng đồng. Ðó là cách Sunbox nhân lên những tình cảm ấm áp, những việc làm ý nghĩa trong xã hội.