Mặt khác, cần đẩy nhanh kế hoạch phát triển nhà ở, nhà ở xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có cơ hội tiếp cận nhà ở, cải thiện cuộc sống.
Bài 1: Nguy cơ cháy, nổ luôn rình rập
Bài 2: Vì đâu nên nỗi?
Bài 3: Lập lại kỷ cương, xử lý nghiêm sai phạm
Ngay sau khi xảy ra vụ cháy chung cư mi-ni tại phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân (Hà Nội), Bộ Xây dựng đã cử đoàn công tác đến kiểm tra hiện trường.
Xử lý tổ chức, cá nhân liên quan đến sai phạm
Theo Vụ trưởng Khoa học công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng) Vũ Ngọc Anh, giấy phép xây dựng cấp cho chủ đầu tư xây dựng công trình là nhà ở riêng lẻ gồm sáu tầng, tầng lửng và tum thang, nhưng thực tế ngôi nhà cao 10 tầng với 45 căn hộ.
Ngôi nhà chỉ có một cầu thang ở giữa để làm thang bộ kiêm lối thoát nạn, trong khi theo yêu cầu tại QCVN 06:2022/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình, thì cầu thang thoát nạn trong trường hợp này phải kín, được đặt trong buồng thang để khi cháy thì khói không thể vào được, bảo đảm an toàn cho người…
Công trình có nhiều vi phạm trật tự xây dựng, tiềm ẩn nguy cơ cháy do chủ đầu tư không tuân thủ pháp luật về xây dựng và phòng cháy, chữa cháy.
Ngày 15/9/2023, Bộ Xây dựng cũng đã có Công văn số 4157/BXD-QLN gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường thực hiện các quy định của pháp luật về xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ, công trình có thiết kế nhiều tầng, nhiều căn hộ ở (còn gọi là chung cư mi-ni).
Bộ Xây dựng khẳng định, pháp luật về xây dựng, nhà ở đã tạo hành lang pháp lý để điều chỉnh đầy đủ các hoạt động có liên quan trong lĩnh vực xây dựng công trình nói chung, xây dựng nhà ở riêng lẻ nói riêng, trong đó có loại hình nhà ở riêng lẻ thiết kế nhiều tầng, nhiều hộ ở tại khu vực đô thị từ việc cấp giấy phép xây dựng, bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy, thi công, quản lý chất lượng,... cũng như việc xử lý các hành vi vi phạm có liên quan.
Tuy nhiên, trong thời gian qua ở một số địa phương tại khu vực đô thị hoặc các khu dân cư gần các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế... xuất hiện tình trạng lợi dụng sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng, các hộ gia đình, cá nhân đã thực hiện xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ ở hoặc xây dựng nhà ngăn phòng cho thuê để ở, không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng, phòng cháy, chữa cháy…
Để xảy ra các vi phạm trật tự xây dựng tại công trình để xảy ra cháy thuộc trách nhiệm của chính quyền các cấp.
Với tinh thần này, ngày 15/9, Bí thư Thành ủy Hà Nội đã ký Quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với ba tổ chức đảng: Ban Thường vụ Quận ủy Thanh Xuân, Đảng ủy Công an quận Thanh Xuân, Đảng ủy phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, nhiệm kỳ 2015-2020 và 2020-2025, nhằm làm rõ trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện liên quan đến công tác phòng cháy, chữa cháy. Kiểm tra, xem xét, xử lý theo quy định đối với các tổ chức đảng, đảng viên có liên quan để xảy ra vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng tại nhà số 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ.
Theo Công an Thành phố Hồ Chí Minh, trên địa bàn thành phố hiện đang tồn tại 25 công trình, hạng mục công trình nhà chung cư chưa tiến hành nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy, nhưng chủ đầu tư đã đưa vào hoạt động.
Theo Công an Thành phố Hồ Chí Minh, trên địa bàn thành phố hiện đang tồn tại 25 công trình, hạng mục công trình nhà chung cư chưa tiến hành nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy, nhưng chủ đầu tư đã đưa vào hoạt động. Để xử lý vấn đề này, Công an quận, huyện sẽ tiến hành các hình thức kiểm tra, xử lý.
Trong đó, thực hiện xử phạt vi phạm hành chính, tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động với phần nhà hoặc toàn bộ nhà vi phạm quy định pháp luật về phòng cháy, chữa cháy, chưa nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy đã đi vào hoạt động; đồng thời, liên hệ phối hợp chính quyền địa phương đưa ra những biện pháp cưỡng chế đối với những chung cư nêu trên.
Đối với những chủ đầu tư cố tình vi phạm, Công an các đơn vị, địa phương đã củng cố hồ sơ, khi có dấu hiệu của tội phạm sẽ chuyển cơ quan Cảnh sát Điều tra để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
 |
| Một góc TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Thành Đạt |
Kiểm soát chặt các công trình xây dựng
Để hạn chế thấp nhất nguy cơ cháy, nổ tại các công trình nhà ở, những ngày qua cả hệ thống chính trị của thành phố Hà Nội đã tích cực vào cuộc. Lực lượng chức năng đang trực tiếp kiểm tra, hướng dẫn các chủ cơ sở kinh doanh nhà trọ, chung cư mi-ni, chủ căn hộ khắc phục hạn chế về phòng chống cháy, nổ. Nhiều cơ sở đã chủ động lắp đặt thêm thang thoát hiểm, phá chuồng cọp để mở lối thoát nạn và mua sắm thêm thang dây, mặt nạ chống khí độc…
Ngay tại cuộc họp trực tuyến tổ chức ngày 15/9 để triển khai Công điện số 796/CĐ-TTg ngày 13/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, cần thay đổi nhận thức cấp ủy, chính quyền các cấp, kể cả thành phố đến quận, huyện, phường, xã về phòng cháy, chữa cháy. Cần phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị và nhất là của người dân. Lực lượng chức năng phải vận động, hướng dẫn người dân thực hiện các giải pháp cụ thể khắc phục những hạn chế, bảo đảm an toàn phòng chống cháy, nổ.
Cần thay đổi nhận thức cấp ủy, chính quyền các cấp, kể cả thành phố đến quận, huyện, phường, xã về phòng cháy, chữa cháy. Cần phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị và nhất là của người dân. Lực lượng chức năng phải vận động, hướng dẫn người dân thực hiện các giải pháp cụ thể khắc phục những hạn chế, bảo đảm an toàn phòng chống cháy, nổ.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh
Nhằm chấn chỉnh, xử lý công tác vi phạm an toàn phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Công an thành phố triển khai tổng rà soát, kiểm tra phòng cháy, chữa cháy đối với nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê, nhà ở nhiều căn hộ. Trung tướng Lê Hồng Nam, Giám đốc Công an Thành phố Hồ Chí Minh cho biết:
Cơ quan chức năng sẽ tập hợp những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý nhà nước đối với từng lĩnh vực liên quan đến công tác phòng cháy, chữa cháy để tham mưu, đề xuất các giải pháp khắc phục. Các đơn vị thực hiện việc kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm về việc chấp hành các quy định về phòng cháy, chữa cháy. Không để xây dựng sai phép, sử dụng sai công năng và sai công suất cho thuê theo thiết kế và tiêu chuẩn xây dựng;…
Về lâu dài, cơ quan chức năng các cấp cần siết chặt việc cấp phép xây dựng đối với các công trình cao tầng trong khu dân cư, tránh tình trạng biến tướng, thay đổi công năng trong quá trình thi công, sử dụng. Ủy ban nhân dân các cấp chỉ đạo lực lượng thanh tra xây dựng, trật tự đô thị kiểm soát chặt chẽ các công trình xây dựng, từ khi khởi công đến khi hoàn thiện công trình. Kiên quyết xử lý nghiêm các công trình vi phạm trật tự xây dựng.
Đặc biệt, các thành phố cần tăng cường thanh tra, kiểm tra công vụ, nhất là gắn trách nhiệm người đứng đầu nếu để công trình vi phạm mà không được phát hiện, xử lý kịp thời và xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân vi phạm. Bên cạnh đó, chính quyền các thành phố tiếp tục chỉ đạo các đơn vị đẩy nhanh tiến độ xử lý các dự án sử dụng đất chậm triển khai, gây lãng phí; thực hiện kế hoạch phát triển nhà ở, nhà ở xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có cơ hội tiếp cận nhà ở, cải thiện cuộc sống.
Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Đính, để tránh lặp lại những vụ việc đau lòng như vụ cháy chung cư mi-ni ở phố Khương Hạ, cần có thêm các quy định yêu cầu cao hơn, chặt chẽ hơn về việc đầu tư, xây dựng. Tuyệt đối không phê duyệt, cấp phép xây dựng chung cư mi-ni có vị trí sâu trong ngõ, khó tiếp cận.
Người dân trước khi quyết định mua nhà tại chung cư mi-ni phải xem xét kỹ lưỡng hồ sơ pháp lý, như giấy phép xây dựng, công trình có xây dựng đúng theo bản vẽ thiết kế, đúng số tầng và mật độ xây dựng như trên bản vẽ đã cấp, giấy tờ phê duyệt an toàn phòng cháy, chữa cháy do cơ quan Công an thẩm định và cấp phép để bảo đảm quyền lợi của mình.
Công an Thành phố Hồ Chí Minh chú trọng tuyên truyền, phổ biến các kiến thức, kỹ năng phòng cháy, chữa cháy cho người dân. Theo Thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó Trưởng phòng Tham mưu Công an Thành phố Hồ Chí Minh, để phòng chống cháy, nổ, người dân cần lưu ý, chọn nhà thuê được trang bị hệ thống phòng cháy, chữa cháy bảo đảm theo quy định.
Những vấn đề đặt ra là cần tự trang bị các phương tiện phòng chống cháy, nổ để xử lý ban đầu các sự cố về hỏa hoạn trước khi các lực lượng chuyên nghiệp đến hỗ trợ; có ý thức tìm hiểu, trau dồi các kỹ năng phòng cháy, chữa cháy bằng cách thường xuyên tổ chức, tham gia các buổi tập huấn, hướng dẫn cách xử lý sự cố, cách sử dụng bình chữa cháy do địa phương tổ chức.
Bên cạnh thường xuyên kiểm tra nguồn lửa, nguồn nhiệt khi sinh hoạt, đun nấu; đối với các lối thoát hiểm, người dân cần nghiên cứu, tận dụng bố trí lối thoát nạn qua mái nhà, qua ban-công, hoặc trang bị dụng cụ phá dỡ phù hợp đặc thù nơi mình ở để phá dỡ, mở lối thoát nạn khẩn cấp khi có cháy.
