Nâng cao năng lực của đại biểu Quốc hội, hướng tới Quốc hội tranh luận

Chuyển từ tham luận sang tranh luận

Nhấn mạnh việc sửa đổi Nội quy kỳ họp vào thời điểm này là kịp thời, đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) cho rằng, nếu Quốc hội có hình thức hoạt động chủ yếu và quan trọng nhất là kỳ họp, thì thảo luận là phương thức hoạt động trọng tâm nhất của kỳ họp.

Nêu rõ hoạt động thảo luận của Quốc hội hiện nay còn phần nhiều là tham luận, đại biểu nhấn mạnh đổi mới căn bản nhất trong phương thức hoạt động của Quốc hội chính là đổi mới phương thức thảo luận của các đại biểu Quốc hội.

Từ đó, đại biểu đề nghị phải định nghĩa 2 hình thức thảo luận, đó là thảo luận ở Tổ và Đoàn. “Đây là bước sàng lọc vấn đề để hướng đến khi thảo luận toàn thể tại hội trường chỉ tập trung vào những vấn đề quan trọng, có ý kiến khác nhau”, đại biểu Lê Thanh Vân nhấn mạnh.

Theo đại biểu, khi làm được điều này sẽ giúp tăng tính minh bạch, rạch ròi cho những vấn đề đã thống nhất khi thảo luận ở Đoàn, Tổ, để khi thảo luận tại hội trường sẽ hướng đến phân tích những vấn đề lớn hơn, phức tạp hơn để tiệm cận đến quyết định chính xác của Quốc hội hơn.

Ngoài ra, đại biểu cũng cho rằng, việc đổi mới phương thức thảo luận sẽ nâng cao trình độ, khả năng tranh biện, hùng biện của đại biểu Quốc hội, từ đó làm cho chất lượng quyết định của Quốc hội chắc chắn hơn.

Đại biểu đề nghị cần thay đổi phương thức thảo luận tại tổ, chuyển đổi mạnh mẽ từ tham luận sang tương tác, biện luận trực tiếp để ra vấn đề chứ không phải là tham luận thuần túy.

Cụ thể, cần có thay đổi trong thủ tục tiến hành thảo luận tại Tổ, thủ tục thảo luận tại các phiên họp toàn thể, đi liền với đó là quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của chủ tọa phiên họp, bảo đảm phiên họp diễn ra với hiệu quả cao, đạt được kết quả thực chất.

Đại biểu Dương Văn Phước (Quảng Nam) phát biểu. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Đồng tình với ý kiến cho rằng các đại biểu Quốc hội đang nặng về tham luận hơn tranh luận, đại biểu Dương Văn Phước (Quảng Nam) nêu rõ, để hướng đến những thay đổi tích cực trong thảo luận cần có lộ trình, các văn bản quy định của pháp luật phải có hướng dẫn cụ thể để bảo đảm làm tốt được việc tổ chức thảo luận.

Phát biểu tranh luận tại phiên họp, đại biểu cho rằng, cần có thay đổi trong khâu tổ chức, theo đó, để hướng tới Quốc hội tranh luận, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về công tác nhân sự từ khâu ứng cử đại biểu Quốc hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác đào tạo, tổ chức, để hoạt động của Quốc hội đạt được những kỳ vọng lớn đã đặt ra.

Mở rộng đối tượng chất vấn tại Kỳ họp Quốc hội

Góp ý về nội dung chất vấn của dự thảo Nội quy kỳ họp, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (Bình Dương) cho rằng, để nâng cao hiệu quả của phiên chất vấn, nhất là đối với việc thực hiện thí điểm các chính sách đặc thù của Quốc hội thực hiện các công trình trọng điểm quốc gia và các vấn đề mang tính quan trọng, chiến lược khác do Quốc hội quyết định, Quốc hội cần xem xét, sửa đổi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015.

Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương phát biểu. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Mục tiêu của sửa đổi này nhằm mở rộng chủ thể được chất vấn là các cơ quan, tổ chức có liên quan và chính quyền địa phương nơi trực tiếp thực hiện hoặc chịu tác động trực tiếp việc thực hiện nghị quyết, chính sách đó, giúp cho đại biểu Quốc hội lắng nghe đa chiều, có đầy đủ thông tin, căn cứ để quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

Để lựa chọn tốt nhóm nội dung chất vấn, vấn đề chất vấn, tránh trùng lặp với nội dung thảo luận kinh tế-xã hội tại phiên họp toàn thể của Quốc hội, đại biểu kiến nghị Nội quy kỳ họp cần quy định một số nguyên tắc lựa chọn vấn đề chất vấn, như số lượng vấn đề chất vấn phải phù hợp với thời lượng dành cho 1 chức danh được chất vấn, các vấn đề lựa chọn chất vấn có mối quan hệ trực tiếp với nhau, những vấn đề bức xúc nhất hiện tại hoặc tồn đọng lâu dài không được giải quyết, những vấn đề cử tri đặc biệt quan tâm.

Đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) phát biểu. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Cũng liên quan đến nội dung chất vấn tại phiên họp toàn thể, đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) cho rằng, dự thảo đã chỉnh sửa quy định linh hoạt hơn theo hướng việc tranh luận không giới hạn, chỉ có đại biểu đặt câu hỏi mới có quyền tranh luận, nhưng để bảo đảm công bằng thì đại biểu nào đặt câu hỏi thì có quyền ưu tiên được tranh luận trước, đồng thời quy định thêm các đại biểu không được phép lạm dụng quyền tranh luận của mình để hỏi các vấn đề khác.

Đại biểu cũng đề nghị dự thảo cần làm rõ sự khác nhau trong hoạt động tranh luận tại phiên thảo luận toàn thể với tranh luận tại phiên chất vấn; tiếp tục rà soát, sử dụng phù hợp các cụm từ như “thảo luận”, “tranh luận”, “chất vấn lại” trong dự thảo.