Nâng cao chất lượng công trình nhờ giám sát ở cơ sở

Đã từng có thời gian, các Ban thanh tra nhân dân (TTND), Ban giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCCĐ) hầu như chỉ tồn tại trên danh nghĩa. Tuy nhiên, những năm gần đây, khi Hà Nội đẩy mạnh xây dựng hạ tầng cơ sở để phát triển đô thị, xây dựng nông thôn mới, công tác thanh tra, giám sát ở cơ sở đã có nhiều thay đổi.
Giám sát việc xây dựng nhà văn hóa ở thôn Đoài, xã Kim Nỗ, huyện Đông Anh.
Giám sát việc xây dựng nhà văn hóa ở thôn Đoài, xã Kim Nỗ, huyện Đông Anh.

Nhiều Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ "đội mưa, đội nắng" theo sát công trình, giúp các công trình xây dựng ở cơ sở bảo đảm tiến độ, chất lượng; nhiều sai sót được khắc phục kịp thời.

Thôn Đoài, xã Kim Nỗ (huyện Đông Anh) là địa bàn triển khai nhiều công trình hạ tầng xây dựng nông thôn mới như việc sửa chữa, duy tu kênh tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp; xây dựng tuyến đường nối Vân Nội-Kim Chung đến đường Hoàng Sa; cải tạo, nâng cấp nhà văn hóa thôn Đoài...

Ý thức rõ vai trò của công tác giám sát đối với chất lượng công trình, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) xã Kim Nỗ đã thành lập Ban GSĐTCCĐ để giám sát việc triển khai các dự án của thôn do Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Kim Nỗ Nguyễn Mậu Sỹ làm Trưởng ban.

Ông Nguyễn Mậu Sỹ cho biết: "Ban GSĐTCCĐ đã tham mưu để lựa chọn những thành viên có hiểu biết về xây dựng và có trách nhiệm với công việc, một số thành viên biết đọc bản vẽ thiết kế. Do đó, việc giám sát trở nên thuận lợi hơn". Ban GSĐTCCĐ thôn Đoài đã phân công từng thành viên bám sát dự án trong suốt quá trình triển khai, kịp thời phát hiện, kiến nghị những bất cập xảy ra, thí dụ như việc khắc phục hoàn trả cốt đường khi làm đường, bảo đảm mác bê-tông khi xây dựng công trình... Đến nay, một số công trình đã đi vào khai thác, vận hành trong niềm vui của nhân dân trong thôn.

Thời gian qua, công tác xây dựng cũng diễn ra sôi động tại phường Sơn Lộc (thị xã Sơn Tây). Ông Phạm Đình Chiến có nhiều năm tham gia Ban TTND và Ban GSĐTCCĐ phường Sơn Lộc. Trong quá trình giám sát, ông từng phát hiện đơn vị thi công sử dụng sai mác xi-măng khi xây dựng nhà văn hóa. Kiến nghị của ông được ghi nhận và đơn vị thi công đã phải tháo dỡ sáu trục cột bê-tông để làm lại.

Ngoài việc giám sát xây dựng, ông còn đứng ra giải quyết nhiều vấn đề phức tạp trong thi công, điển hình là khi cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước và đường đi nhánh ngõ 24 phố Chùa Thông. Một số hộ dân do có khúc mắc với nhau nên phản đối không cho tiến hành thi công đúng theo thiết kế. Có lúc một số đối tượng quá khích, quyết liệt ngăn cản, đập phá trang, thiết bị. Ông Chiến và các thành viên Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ đã kiên trì thuyết phục các hộ gia đình đồng ý để tiến hành thi công, bảo đảm chất lượng, tiến độ thi công của công trình.

Các Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ là những người đại diện cho nhân dân trong thực hiện các quyền "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát". Những năm gần đây, tại nội thành, thành phố đẩy mạnh triển khai hoàn thiện hạ tầng để đạt chuẩn đô thị văn minh; còn tại ngoại thành là việc xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu, nông thôn mới nâng cao.

Hàng loạt công trình, dự án ở cơ sở được triển khai. Từ thực tế đó, MTTQ thành phố đã chủ động hướng dẫn MTTQ các cấp thực hiện công tác giám sát, nhằm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; nâng cao quyền kiểm tra, giám sát của nhân dân, phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các tổ chức thành viên.

Năm 2023, MTTQ thành phố Hà Nội đã tổ chức gần 10 lớp tập huấn công tác tuyên truyền, phổ biến với tổng số 1.820 người tham dự; 10 lớp tập huấn công tác TTND, GSĐTCCĐ đối với 30 đơn vị với gần 2.600 người tham dự... Ngoài ra, các cấp quận, huyện cũng tổ chức tập huấn, nâng cao trình độ, nhận thức, ý thức đối với cán bộ tham gia công tác giám sát.

Với việc lựa chọn những người có trách nhiệm, có kiến thức, cho nên công tác giám sát của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ đạt kết quả cao. Trong năm 2023, các Ban GSĐTCCĐ đã giám sát 3.145 công trình, dự án, phát hiện, kiến nghị xử lý 210 vụ vi phạm; 208 công trình, dự án đã được xử lý, khắc phục kịp thời.

Ngoài ra, Ban TTND và Ban GSĐTCCĐ còn phối hợp giám sát trên các lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng 4.047 cuộc, quản lý đất đai 1.026 cuộc, thực hiện dân chủ cơ sở 1.574 cuộc. Trong nhiều trường hợp, các thành viên tham gia hoạt động giám sát đưa ra những kiến nghị để sửa đổi thiết kế phù hợp với nguyện vọng của nhân dân mà vẫn bảo đảm chất lượng công trình.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế. Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ thành phố Nguyễn Sỹ Trường cho biết, cấp ủy đảng, chính quyền một số xã, phường, thị trấn còn thiếu sự quan tâm, chỉ đạo và tạo điều kiện đối với công tác TTND, GSĐTCCĐ; việc xử lý, giải quyết các kiến nghị của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ còn chậm hoặc chưa được giải quyết triệt để, nhất là những kiến nghị về chính sách đền bù giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng.

Ông Nguyễn Sỹ Trường đề nghị thời gian tới, các Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ cần tích cực phối hợp các ban, ngành, đoàn thể để bảo đảm hoạt động hiệu quả; kịp thời nắm bắt tình hình và phản ánh những kiến nghị của địa phương đối với các cơ quan, cấp có thẩm quyền, đề xuất biện pháp giải quyết để giúp MTTQ giám sát các cơ quan có thẩm quyền.