Làm rõ hơn các vấn đề về hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất

Tọa đàm nhằm làm rõ sự phù hợp của nội dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) với chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XIII) về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”. Đồng thời, cung cấp những thông tin quý báu cho đại biểu Quốc hội và đóng góp thiết thực vào quá trình xây dựng dự án Luật Đất đại (sửa đổi).

Phát biểu tại Tọa đàm, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết: Mục đích sửa đổi Luật Đất đai là nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 18 và một số Nghị quyết quan trọng khác của Đảng có liên quan đến đất đai. Sửa đổi Luật cũng đề ra chủ trương mới, tư duy mới trong quản lý đất đai, nhất là trong thể chế hóa công tác quản lý đất đai phù hợp với thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Có nhiều nội dung cần thể chế hóa trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này, trong đó có bốn nhóm nội dung then chốt là:

Một là, liên quan quy hoạch quản lý đất đai. Đây là công cụ để Nhà nước với tư cách là cơ quan đại diện cho người dân, cho sở hữu toàn dân, thực hiện quy hoạch đất đai góp phần phân bổ tài nguyên quốc gia cho các lĩnh vực phát triển kinh tế; bảo đảm hài hòa tài nguyên đất đai cho các đối tượng sử dụng; bảo đảm phân bổ hài hòa giữa các lĩnh vực kinh tế với bảo đảm an ninh quốc phòng, văn hóa, môi trường…

Quy hoạch sử dụng đất có ba cấp (quốc gia, tỉnh, huyện). Thông qua quy hoạch đất đai này, tiếp tục khẳng định vai trò của nhân dân, khẳng định sự tham gia của người dân, thể hiện tính dân chủ. Những vấn đề liên quan thu hồi đất, quản lý đất đai phải dựa vào quy hoạch sử dụng đất đai.

Hai là, liên quan đến định giá đất đai, tài chính đất đai. Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) có một số nội dung quan trọng như: Sẽ thay đổi lại toàn bộ phương pháp định giá đất đai. Hiện chúng ta có rất nhiều bảng giá, khung giá, giá đất cụ thể, nhưng thực tế tính chính xác chưa cao. Lần này, bỏ đi khung giá đất và xác định bảng giá đất hàng năm, đặc biệt phải đổi mới phương pháp định giá để phù hợp giá thị trường...

Ba là, liên quan đến quan điểm khi phát triển kinh tế có chuyển dịch đất đai từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp. Đây là một trong những vấn đề gây bức xúc, khi có tới 60% đến 70% các khiếu nại, tố cáo liên quan.

Chúng ta cần thay đổi khái niệm “giải phóng mặt bằng”, mà hình dung đó là quá trình chuyển dịch kinh tế đi đôi chuyển dịch sử dụng đất, có sự tham gia của người nông dân vào quá trình này. Do đó, phải xem xét để các chính sách đền bù, bồi thường, tái định cư, bảo đảm sinh kế, thu nhập của người dân phải bằng, tốt hơn so với trước khi có dự án. Nói cách khác, trong những chính sách và từng dự án phát triển phải tính ngay đến an sinh xã hội, bảo đảm công bằng, chia sẻ các lợi ích mang lại từ quá trình phát triển đó.

Bốn là, hiện đại hóa quản lý, tinh gọn bộ máy, phân cấp triệt để, thực hiện tốt việc cung cấp dịch vụ công phục vụ nhân dân. Đó là quá trình chuyển đổi số thông qua xây dựng cơ sở dữ liệu về đất đai toàn diện, tích hợp, đa mục tiêu, trong đó có dữ liệu về giá đất. Mọi dịch vụ cung cấp cho người dân phải được thông qua hệ thống này. Nhờ chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính, minh bạch sẽ giúp người dân được quyền biết, giám sát thông tin theo quy định của pháp luật…

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã tập trung trao đổi, thảo luận về một số vấn đề được thể hiện trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) theo chủ trương, đường lối tại Nghị quyết số 18 như: việc giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất; thu hồi đất để phát triển kinh tế- xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng cần thể hiện rõ mục đích, điều kiện, tiêu chí cụ thể để thu hồi đất…