Vừa qua, hãng hàng không Vietnam Airlines đã báo cáo Bộ Giao thông vận tải một số vấn đề về khó xin giờ hạ, cất cánh (slot) tại các sân bay nước ngoài, mất slot bay tại London (Anh), hoặc phải bay chờ tại Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.
“Trượt” slot bay tại Vương quốc Anh
Theo đó, đối với Vương quốc Anh, Vietnam Airlines khai thác 2 đường bay từ Hà Nội/Thành phố Hồ Chí Minh đến London từ cuối năm 2011. Thời điểm lịch bay mùa hè năm 2019 (trước dịch Covid-19), Vietnam Airlines khai thác 7 chuyến/tuần trên các đường bay giữa hai nước; các hãng ở Vương quốc Anh không khai thác.
Do ảnh hưởng dịch Covid-19, Vietnam Airlines dừng hoạt động khai thác thường lệ các đường bay này và bắt đầu khai thác trở lại từ 1-2 chuyến/tuần trên đường bay Hà Nội-London Heathrow từ lịch bay mùa hè 2022.
Từ lịch bay mùa hè 2022, Bộ Giao thông vận tải Vương quốc Anh yêu cầu các hãng hàng không phải bảo đảm tỷ lệ khai thác 70% so trước đó để có thể giữ slot lịch sử tại các cảng hàng không. Do ảnh hưởng dịch Covid-19, Vietnam Airlines khó duy trì được tỷ lệ này và đề nghị Cục Hàng không Việt Nam có văn bản gửi Nhà chức trách hàng không Vương quốc Anh đề nghị hỗ trợ việc duy trì slot lịch sử cho Vietnam Airlines tại sân bay London Heathrow.
 |
| Máy bay Vietnam Airlines. |
“Trong năm 2022, Cục Hàng không Việt Nam đã hai lần gửi thư và làm việc với Nhà chức trách hàng không Vương quốc Anh đề nghị hỗ trợ việc duy trì slot lịch sử cho Vietnam Airlines tại sân bay London Heathrow nhưng không được đáp ứng do Tổ chức điều phối của Vương quốc Anh là cơ quan độc lập và Bộ Giao thông vận tải Vương quốc Anh không thể can thiệp vào hoạt động của cơ quan này”, đại diện Cục Hàng không Việt Nam cho biết.
Vietnam Airlines chuyển sang khai thác tại sân bay Heathrow (London)
Như vậy, Vietnam Airlines đã không giữ được slot lịch sử cho lịch bay mùa hè 2023 tại sân bay London Heathrow (7 chuyến/tuần).
Hiện tại (Lịch bay mùa hè 2023), Vietnam Airlines khai thác 3 chuyến/tuần trên đường bay Hà Nội-London Heathrow, 2 chuyến/tuần trên đường bay Thành phố Hồ Chí Minh-London Heathrow với các slot được cấp mới (không ghi nhận lịch sử cho mùa hè 2024).
Bên cạnh đó, lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cũng khẳng định, việc áp dụng nguyên tắc “có đi, có lại” đối với các hãng hàng không Vương quốc Anh trong việc xác nhận slot là không khả thi vì các hãng hàng không Vương quốc Anh không khai thác đến Việt Nam.
Việc áp dụng nguyên tắc “có đi, có lại” đối với các hãng hàng không Vương quốc Anh trong việc xác nhận slot là không khả thi vì các hãng hàng không Vương quốc Anh không khai thác đến Việt Nam.
Lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam
Còn tại thị trường Trung Quốc, năm 2019, thị trường có 14 hãng hàng không của hai nước khai thác, trong đó 11 hãng Trung Quốc và 3 hãng Việt Nam. Do ảnh hưởng dịch, các hãng của hai nước dừng mọi hoạt động khai thác hành khách, chỉ duy trì một số chuyến bay chở hàng hóa.
Đầu tháng 3/2023, Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc (CAAC) thông báo chính sách sử dụng slot với các hãng hàng không. Theo đó, các hãng hàng không nước ngoài phải đáp ứng tỷ lệ sử dụng 80:20 để được xem xét lịch sử và áp dụng các biện pháp miễn trừ về việc sử dụng slot của Lịch bay mùa hè 2023 cho các hãng hàng không nước ngoài trên nguyên tắc “có đi, có lại”.
Lịch bay mùa hè 2023 của Vietnam Airlines đang khai thác 5 đường bay thường lệ từ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh đi Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Châu với tổng tần suất 19 chuyến/tuần.
Đồng thời, hãng cũng đang khai thác theo hình thức thuê chuyến thường lệ từ Cam Ranh, Phú Quốc, Đà Nẵng đến 14 điểm ở Trung Quốc với tổng tần suất 25 chuyến/tuần.
Bên phía Trung Quốc, 7 hãng đang khai thác 10 đường bay từ 9 thành phố của Trung Quốc đến Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh với tổng tần suất 93 chuyến bay khứ hồi/tuần.
 |
| Thành phố Thượng Hải, Trung Quốc. |
Các hãng Việt Nam mới khai thác được khoảng 25% và Trung Quốc khoảng 38% so giai đoạn trước dịch. Hoạt động khai thác đến Trung Quốc được đánh giá hồi phục ở mức thấp và các hãng Việt Nam đang sử dụng các slot lịch sử không gặp khó khăn gì từ phía Trung Quốc.
Tuy nhiên, vấn đề các hãng Việt Nam đang gặp phải là không duy trì được tỷ lệ sử dụng slot tại các sân bay của Trung Quốc trong lịch bay mùa hè 2023 để có thể giữ slot lịch sử cho mùa hè 2024.
Để giải quyết vấn đề này, cần thiết có sự đồng ý của Bộ Giao thông vận tải cũng như Nhà chức trách hàng không hai nước đối với việc bảo lưu slot lịch sử. Cục Hàng không Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ và tạo điều kiện cho các hãng hàng không hai nước trong việc mở rộng hoạt động khai thác, đáp ứng nhu cầu phục hồi du lịch quốc tế đến việt Nam.
Kiến nghị tăng tần suất bay Ấn Độ
Trên cơ sở Hiệp định hàng không và biên bản ghi nhớ (MOU) giữa hai Nhà chức trách hàng không Việt Nam và Ấn Độ vào tháng 1/2023, các hãng hàng không Việt Nam đang khai thác 28 chuyến/tuần từ Hà Nội/Thành phố Hồ Chí Minh đến New Delhi và Mumbai (Vietnam Airlines 14 chuyến/tuần, Vietjet 14 chuyến/tuần).
Theo quy định về tải cung ứng được phép trong MOU, các hãng Việt Nam đã khai thác hết tải cung ứng được phép đến các điểm là thành phố lớn tại Ấn Độ (28 chuyến/tuần), trong khi các hãng Ấn Độ khai thác 14 trên tổng số 28 chuyến được phép.
 |
| Kỳ quan Taj Mahal của Ấn Độ. |
Hiện tại, các hãng hàng không Việt Nam đều có nhu cầu tăng tần suất khai thác trên các đường bay đến 4 điểm thành phố lớn tại Ấn Độ và kiến nghị nâng tần suất khai thác, tiến tới dỡ bỏ hoàn toàn hạn chế về tải cung ứng trên các đường bay đến 4 điểm trên.
Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam nhận định, vấn đề xin xác nhận slot từ phía Ấn Độ không gặp khó khăn gì nhưng các hãng hàng không Việt Nam đã khai thác thác hết tải cung ứng đến 4 điểm thành phố lớn ở Ấn Độ theo quy định trong MOU giữa hai Nhà chức trách hàng không.
Cục đã thông qua các kênh ngoại giao đề nghị Ấn Độ xem xét tăng tần suất trên các đường bay nhưng phía Ấn Độ chưa có phản hồi. Hiện nay, các hãng Ấn Độ chưa khai thác hết tải cung ứng theo quy định có thể là nguyên nhân khiến phía bạn chưa xem xét đề nghị này.
Để đáp ứng nhu cầu khai thác của các hãng hàng không Việt Nam, Cục Hàng không Việt Nam nêu quan điểm tiếp tục đề nghị phía Ấn Độ xem xét nâng tần suất khai thác, tiến tới dỡ bỏ hoàn toàn hạn chế về tải cung ứng trên các đường bay đến 4 điểm thành phố lớn tại Ấn Độ. Nội dung này đã được Cục báo cáo Bộ Giao thông vận tải.
Vietjet mở hai đường bay mới kết nối Phú Quốc với New Delhi, Mumbai
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải về việc khôi phục hoạt động vận tải hàng không quốc tế sau dịch Covid-19, từ cuối năm 2021 đến nay, Cục Hàng không Việt Nam luôn hỗ trợ các hãng hàng không trong việc dần hồi phục trở lại hoàn toàn mạng đường bay quốc tế; tích cực trao đổi với Nhà chức trách hàng không các nước, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ để hỗ trợ cũng như tháo gỡ khó khăn cho hoạt động khai thác của các hãng hàng không Việt Nam.
Bên cạnh đó, Cục cũng tranh thủ các diễn đàn quốc tế để gặp gỡ các nhà chức trách, cơ quan liên quan các quốc gia đối tác để trao đổi thông tin, đề xuất các giải pháp khôi phục và thúc đẩy hoạt động khai thác quốc tế đi/đến Việt Nam.
Cục kiến nghị Bộ Giao thông vận tải cho phép việc giữ slot lịch sử trên cơ sở “có đi có lại” trong trường hợp các hãng hàng không Việt Nam và Trung Quốc không sử dụng hết slot trong lịch bay mùa hè 2023; chỉ đạo các đơn vị đẩy nhanh việc xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 29/2021/TT-BGTVT ngày 30/11/2021 về điều phối slot.
Cục đề xuất Bộ Giao thông vận tải có văn bản gửi Bộ Giao thông vận tải Trung Quốc đề nghị hỗ trợ xác nhận các slot mới tại các sân bay Trung Quốc theo nhu cầu của các hãng hàng không Việt Nam trong lịch bay mùa đông 2023. Thông qua các kênh ngoại giao, tiếp tục đề nghị Ấn Độ tổ chức vòng trao đổi ý kiến liên quan đến việc tăng tần suất khai thác, tiến tới tự do hóa khai thác các thương quyền 3, 4 đến 4 thành phố chính của Ấn Độ và đưa nội dung này vào chương trình làm việc của các đoàn công tác cấp cao của Chính phủ.
