Khu kinh tế mở Chu Lai - điểm đến của các nhà đầu tư

Thành tựu bước đầu

Với nỗ lực quyết liệt của Ðảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Quảng Nam; nhất là được sự quan tâm sâu sắc của Bộ Chính trị, các bộ, ngành ở Trung ương; chỉ trong thời gian tương đối ngắn, KKTM Chu Lai đã có những bước đi ban đầu đúng hướng và vững chắc. Ðúng hướng ở chỗ: Cùng lúc, KKTM Chu Lai đã có đến năm ưu điểm và thuận lợi.

Thứ nhất, được hưởng cơ chế vượt trội, thể hiện bằng chủ trương lớn của Ðảng về KKTM Chu Lai, được thể chế hóa bằng các quyết định, chính sách của Chính phủ.

Thứ hai, trong thực tế, KKTM Chu Lai bước đầu đã có cơ sở hạ tầng tương đối khá. Có thể thẩm định ngay được điều này, nếu nhìn vào Sân bay Chu Lai, Cảng biển Kỳ Hà đang hoạt động, khu vực phi thuế quan và hàng chục hạng mục lớn được quy hoạch.

Thứ ba, dù ra đời không phải sớm như một số khu kinh tế khác, nhưng với cơ chế ưu đãi đầu tư tương đối đặc biệt của Quảng Nam, cả cách làm việc năng động của bộ máy hành chính Quảng Nam, trực tiếp là Ban Quản lý KKTM Chu Lai, địa danh này đang có sức hút lớn đối với các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước.

Thứ tư, việc hình thành và phát triển KKTM Chu Lai đã hợp lòng dân, được nhân dân đồng tình, đồng thuận, mở ra những thuận lợi cơ bản trong quá trình quy hoạch, giải tỏa, đền bù, thúc đẩy tiến độ xây dựng ở KKTM Chu Lai.

Thứ năm, KKTM Chu Lai đã và đang nhận được sự giúp đỡ cụ thể (cả về cơ chế ưu đãi và khả năng đầu tư) của các bộ, ngành liên quan; cả sự ủng hộ của những địa phương liền kề.

Từ ưu thế ấy, Quảng Nam và KKTM Chu Lai đã biết chuyển hóa nhanh vào cuộc sống, tạo ra được nội lực ban đầu thật sự nổi bật, tiếp sức cho những bước phát triển tích cực tiếp theo.

Ðến nay, KKTM Chu Lai đã cơ bản làm xong quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết các phân khu chức năng; giải quyết cơ bản việc tái định cư cho nhân dân vùng có các dự án đầu tư. Thông qua năm khu dân cư mới, được xây dựng đồng bộ, có tổng diện tích gần 200 ha. Công tác bồi thường, giải tỏa mặt bằng làm khá nhanh. Gần 600/2.118 hộ dân phải di dời đã ổn định nơi ăn, ở trên vùng đất mới. Khoảng 200 tỷ đồng đã được đầu tư cho vấn đề "an dân".

Sau khi quy hoạch xong khu Phi thuế quan, Cảng hàng không Chu Lai đã chính thức hoạt động từ tháng 3-2005. Hơn 500 tỷ đồng đã được đầu tư chiều sâu, nhằm nâng cấp cơ sở hạ tầng KKTM Chu Lai. Ðồng thời, việc nâng cấp Cảng Kỳ Hà từ mức chỉ đón được tàu sức chở 6 nghìn 6 trăm tấn lên 20 nghìn tấn; xác định và đầu tư đồng bộ cho hàng chục dự án lớn, như các khu công nghiệp, khu đô thị, hệ thống cầu cảng liên hoàn, các khu dân cư, các trục giao thông nội vùng... cũng đã hoàn tất xong hồ sơ, bước vào giai đoạn triển khai trên thực tế.

Ðể xúc tiến đầu tư một số cuộc hội thảo và xúc tiến đầu tư về KKTM Chu Lai đã được tổ chức ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Ðà Nẵng, Tam Kỳ; cả ở Trung Quốc, Thái-lan, Singapore, Pháp, Mỹ... Ðến ngày 22-7-2005, đã có 116 dự án đăng ký đầu tư vào KKTM Chu Lai, với tổng vốn gần 1 tỷ 400 triệu USD. Trong đó, 58 dự án chọn xong địa điểm, nhận giấy phép đầu tư. Có 17 dự án đầu tư của nước ngoài.

Khi cùng ông Vũ Ngọc Hoàng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam đi tìm hiểu về sự phát triển của KKTM Chu Lai, chúng tôi còn biết thêm: 33 dự án tại đây thật sự đi vào hoạt động và hoạt động có hiệu quả. Riêng Nhà máy sản xuất - lắp ráp ô-tô Trường Hải, nửa đầu năm nay đã cho xuất xưởng hơn năm nghìn sản phẩm. Nhà máy thức ăn nuôi tôm đang trả mức lương gần một triệu đồng cho công nhân hằng tháng. Cảng Kỳ Hà đang tiếp nhận thêm công nhân. Ðều là những tín hiệu bước đầu, đáng mừng. Một số dự án lớn đang xây dựng.

Từ đầu năm 2005 đến nay, nhịp độ đầu tư vào KKTM Chu Lai tăng lên rõ nét. Nhiều dự án lớn được khởi công. Ðiển hình như Dự án Khu biệt thự cao cấp của Tập đoàn Foch Investissemen (Pháp), trị giá 50 triệu USD. Dự án Sản xuất và lắp ráp ô-tô tải nặng, xe ô-tô chuyên dụng của Tổng công ty Than Việt Nam... Ba dự án lớn khác là Dự án Trung tâm Sửa chữa và Bảo dưỡng máy bay hạng nặng của Tập đoàn AAAWA (đa quốc gia), Dự án Nhà máy sản xuất Kính xây dựng của Tập đoàn Farum (Trung Quốc) và Dự án Nhà máy Nhiệt điện đang xúc tiến hoàn tất những thủ tục cuối cùng, để nhanh chóng triển khai...

Những vướng mắc cần gỡ

Trong thực tiễn, khi triển khai những hoạt động, vẫn vướng vào một số hạn chế rất đáng lưu tâm và chính điều đó đang kìm hãm sự phát triển của KKTM Chu Lai. Ðó là, tính chất "vượt trội" đang nhạt dần, khi mà cùng lúc đã có những khu kinh tế khác cũng được hưởng một số cơ chế tương tự.

Vài điểm mạnh tối ưu của các khu khung pháp lý kinh tế hiện hành vẫn chưa được vận dụng đầy đủ, đồng bộ. Chẳng hạn: bên cạnh ưu thế của Ban Quản lý KKTM Chu Lai là được tiếp nhận sự ủy quyền của các ngành Kế hoạch và Ðầu tư, Xây dựng, Thương mại và UBND tỉnh Quảng Nam, để hình thành lối hành xử "một cửa, tại chỗ" giải quyết trực tiếp các thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, cấp giấy phép đầu tư, ưu đãi đầu tư tại KKTM Chu Lai; thì việc cấp giấy phép đầu tư vẫn phải dừng lại ở "ngưỡng" cho phép phê duyệt là 40 triệu USD.

Khi gặp một số ngành phức hợp, công nghệ mới thường phải xin ý kiến thẩm định lại của nhiều bộ, ngành. Có lẽ đã đến lúc căn cứ vào năng lực triển khai của khu kinh tế mở này, cần có sự nghiên cứu và ban hành một cơ chế riêng cho KKTM Chu Lai. Mặt khác, để bảo đảm cho sự vượt trội và giải được bài toán tăng tốc cho KKTM Chu Lai, hằng năm nên bổ sung thêm nguồn vốn ODA cho khu kinh tế này. Cũng có thể cho KKTM Chu Lai huy động trái phiếu theo từng dự án lớn, khả thi (hoặc theo chu kỳ, có cân đối với các khu kinh tế khác trong khu vực). Lực đẩy của KKTM Chu Lai chắc sẽ mạnh hơn nhiều nếu có được một số dự án "mũi nhọn", có tầm chiến lược quốc gia, tác động tương hỗ đến nhiều ngành kinh tế khác trong khu vực miền trung, Tây Nguyên.

Với Quảng Nam, phải xây dựng cho được quy chế phân công trách nhiệm, phối hợp thực hiện nhiệm vụ đầu tư tại KKTM Chu Lai giữa Ban Quản lý KKTM Chu Lai và UBND các huyện Núi Thành, thị xã Tam Kỳ, một số sở liên quan. Cảng phải tranh thủ cao nhất sự giúp đỡ của các bộ, ngành, các cơ quan Trung ương.

Theo ông Phan Ðức Nhạn, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Quản lý KKTM Chu Lai, khu kinh tế mở này trước hết là của Quảng Nam, nhưng đồng thời còn là một vấn đề kinh tế và phát triển của vùng và của đất nước. Cho nên, chúng tôi luôn mong muốn các bộ, ngành T.Ư quan tâm nhiều thêm, "xáp mạnh vô", để giúp KKTM Chu Lai trở thành động lực thật sự cho cả khu vực còn nhiều khó khăn này...

Chỉ hai năm đầu, KKTM Chu Lai đã đạt được nhiều thành công rất đáng trân trọng. Nhưng, chưa tương xứng với lòng mong đợi của Ðảng, của đồng bào, đồng chí cả nước, vì nó chưa phát huy hết tiềm năng và những ý tưởng kinh tế lớn. Tương lai của KKTM Chu Lai tràn đầy hứa hẹn. Từ hôm nay, đã và đang dự báo những thành tựu mới, đa dạng, vững chắc, có hiệu quả kinh tế-xã hội cao hơn...

TRẦN DANH LÂN,  NGUYỄN THANH LỘC

----------------------------------------------------------

Các nhà đầu tư nói gì?

Ông Fbancois Gontier - Nhà tài chính Pháp, Chủ tịch tập đoàn FOCHINVESTTISSEMENTS, Chủ tịch tập đoàn E.E.M đồng thời là chủ sở hữu dây chuyền khách sạn VICTORIA:

Tại Việt Nam, tên gọi Victoria đồng nghĩa với du lịch cao cấp. Điều này khiến chúng tôi rất hãnh diện. Victoria là một tổ chức toàn diện trong mọi lĩnh vực du lịch cao cấp và khi đầu tư ở một nơi nào đó, chúng tôi đều bảo đảm: vốn đầu tư, sự phát triển (bao gồm xây dựng và hoàn thành) sau đó là kinh doanh và quản lý... Tính chuyên nghiệp và chuyên môn cao của Victoria rất cần thiết cho hoạt động du lịch cao cấp nhưng điều này chưa đủ.

Vẫn còn hai điều kiện không phụ thuộc vào Victoria khi chọn bờ biển Tam Hải - Chu Lai để đầu tư, đấy là cảnh quan đẹp và sự thông thoáng của chính quyền sở tại. Cảnh quan đẹp là tài sản lớn của đất nước Việt Nam nhưng chưa được đánh giá đúng mức. Khi giúp chúng tôi những thông tin giá trị để đầu tư dự án lớn tại Việt Nam, chính quyền Quảng Nam và KKTM đã thể hiện sự sáng suốt và thiện chí của họ nhằm đánh thức cảnh quan dẹp mà họ có trong tay.

Ông Chua Kok Leong- (Dự án Mapei, sản xuất phụ gia bê-tông):

Thật thú vị và đáng ngạc nhiên khi chỉ cần một tuần, còn bây giờ là một ngày để có giấy phép đầu tư vào KKTM Chu Lai Tôi đã tám lần đến Chu Lai và lần nào cũng gặp ở đây một sự thay đổi.

Nếu như tháng 7 năm 2004, khi đến Chu Lai, tôi có ấn tượng về vị trí tuyệt vời của KKTM mà tôi được biết là đầu tiên ở Việt Nam thì lần thứ ahi, trong chuyến thăm giữa tháng 10 năm 2004, tôi nhìn thấy ở đây các công trình đang được xây dựng nhanh chóng và nhất là thông tin về sân bay Chu Lai sắp đi vào hoạt động...Lần thứ ba quay lại Chu Lai từ Singapore, tôi rất thích thú khi nhìn thấy chuyến bay khai trương từ thành phố Hồ Chí Minh đáp xuống sân bay Chu Lai ngày 22-3-2005. Cùng với sân bay đã đưa vào sử dụng, nhiều nhà máy đang được xây dựng gần khu vực mà chúng tôi được cấp đất để đầu tư chứng tỏ quyết tâm cao và nỗ lực của chính quyền tỉnh Quảng Nam ở KKTM Chu Lai...

Ông Huỳnh Thượng Đắt - Giám đốc công ty Đất Quảng:

Tôi rời quê hương vào TP Hồ Chí Minh lập nghiệp. Ký ức tôi về quê hương là các cồn cát trắng nhấp nhô mà lũ trẻ chúng tôi mỗi buổi trưa tan học, đứa nào cũng phải bẻ một nhành cây hay lá chuối để lót chân đứng nghỉ khi vượt cát trở về nhà. Tôi đặt tên cho doanh nghiệp của mình là "Đất Quảng" vì luôn canh cánh bên lòng từng nhịp thở, từng đổi thay rất nhỏ của quê hương.

Vùng cát hoang mà trước đây mỗi ngày, tôi cùng những người dân quê vẫn nghe tiếng nổ nhói lòng của bom mìn sót lại trong chiến tranh giờ đã hình thành KKTM Chu Lai của Vùng kinh ~ tế trọng điểm miền Trung. Khi nghĩ về tương lai của KKTM, những người con từng được đi đó đi đây như tôi luôn tự hao và liên tưởng đến một Thẩm Quyến của Quảng Châu (Trung Quốc) đang hiện hữu trên đất Chu Lai - Núi Thành quê tôi...

Ông Michel Le Bihan - Khu Du Lịch Ledomain de Tam Hải:

Chỉ sau lần gặp gỡ đầu tiên với các quan chức KKTM Chu Lai, chúng tôi biết rằng họ là những con người chân thành và tận tâm. Khi chọn được nơi có bãi biển đẹp ở Tam Hải để xây khu nghỉ mát với 12 villa, chúng tôi chỉ cần một người làm việc với tất cả cơ quan quản lý Việt Nam trong quá trình xin giấy phép đầu tư.

Mối quan hệ giữa chúng tôi với BQL KKTM Chu Lai luôn luôn được củng cố. Khi cần giải quyết bất cứ vấn đề gì, chúng tôi có thể liên lạc ngay với các quan chức KKTM và họ rất nhiệt tình giúp đỡ. KKTM Chu Lai cùng những quan chức, nhân viên quản lý ở đây sẽ giúp KKTM thành công và góp phần vào sự phát triển của Việt Nam...