Khẩn trương xem xét, giải quyết các thủ tục để kịp thời cấp đất ở, gỡ "nút thắt" trong xóa nhà tạm cho người Đan Lai ở Nghệ An

NDO - Đồng chí Lê Hồng Vinh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An vừa có chỉ đạo, yêu cầu khẩn trương cấp đất ở, hỗ trợ người Đan Lai tại huyện Con Cuông xóa nhà tạm, dột nát, bảo đảm tiến độ hoàn thành trước 31/7.
0:00 / 0:00
0:00
Bản Khe Búng và bản Cò Phạt có tổng số 243 hộ thì có đến 235 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 96,7%.
Bản Khe Búng và bản Cò Phạt có tổng số 243 hộ thì có đến 235 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 96,7%.

Không thể hỗ trợ xây nhà mới vì đất ở chưa hợp pháp

Đến nay, số lượng nhà cần hỗ trợ so với tổng nhu cầu của huyện Con Cuông đạt 44,83%, thấp hơn mức bình quân toàn tỉnh Nghệ An đến ngày 6/3/2025 (58%).

Một trong những khó khăn nhất hiện nay là địa bàn huyện còn có 2 bản là Khe Búng và Cò Phạt, xã Môn Sơn chưa được đưa vào danh sách để phê duyệt làm nhà ở cho người nghèo, người có khó khăn về nhà ở giai đoạn 2023-2025.

Lý do là đất ở của 2 bản này đang nằm trong diện tích thuộc Vườn Quốc gia Pù Mát quản lý, chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Theo Ban Chỉ đạo Chương trình vận động, hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà cho người có công, người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở huyện Con Cuông, bà con tộc người Đan Lai đã sinh sống từ lâu trong vùng lõi Vườn Quốc gia Pù Mát, đất của các hộ gia đình được tách từ thửa đất gốc của bố mẹ ở từ trước khi có quyết định giao phần đất này cho Vườn Quốc gia Pù Mát quản lý vào năm 1995.

Đất của các hộ sử dụng làm nhà ở nằm trong tổng thể đất của Vườn Quốc gia Pù Mát. Tuy nhiên, người dân ở tập trung thành làng, bản nằm tách biệt với phần diện tích có rừng của Vườn Quốc gia đang quản lý.

Khẩn trương xem xét, giải quyết các thủ tục để kịp thời cấp đất ở, gỡ "nút thắt" trong xóa nhà tạm cho người Đan Lai ở Nghệ An ảnh 1

Một đoạn trên đường vào bản Khe Búng và bản Cò Phạt.

Bản Khe Búng và bản Cò Phạt của xã biên giới Môn Sơn có tổng số 243 hộ, trong đó có 235 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 96,7%.

Qua khảo sát cả 2 bản có 72 hộ có nhu cầu hỗ trợ làm mới và sửa chữa, nhưng không thể thực hiện vì đất ở chưa hợp pháp. Do đó, Ban Chỉ đạo huyện Con Cuông đề nghị Ban Chỉ đạo tỉnh chỉ đạo thực hiện các quy trình để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho các hộ dân làm cơ sở hỗ trợ làm nhà.

Khẩn trương xem xét, giải quyết các thủ tục

Theo đó, đưa phần đất của 2 bản này ra khỏi quy hoạch của Vườn Quốc gia Pù Mát theo Quyết định số 2288/QĐ-UBND ngày 7/8/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An về Phê duyệt phương án Quản lý rừng bền vững giai đoạn 2022-2030 của Vườn Quốc gia Pù Mát.

Khẩn trương xem xét, giải quyết các thủ tục để kịp thời cấp đất ở, gỡ "nút thắt" trong xóa nhà tạm cho người Đan Lai ở Nghệ An ảnh 2

Một góc bản Cò Phạt.

Cụ thể là bàn giao về chính quyền địa phương quản lý, sử dụng hơn 401ha đất ở và đất sản xuất nông nghiệp của cộng đồng người Đan Lai sinh sống tại 2 bản Cò Phạt và bản Búng, xã Môn Sơn để chính quyền địa phương thực hiện quy trình quản lý Nhà nước về đất đai.

Huyện Con Cuông cũng đề nghị Ban Chỉ đạo tỉnh nghiên cứu, xem xét tăng mức hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà cho các hộ tộc người Đan Lai ở khu vực này.

Hiện nay, quy định mỗi hộ làm nhà mới được hỗ trợ 60 triệu đồng, còn sửa chữa được hỗ trợ 30 triệu đồng. Tuy nhiên, Ban Chỉ đạo huyện Con Cuông cho biết, kinh phí vận chuyển vật liệu vào hai bản này quá lớn và người dân không có tiền đối ứng.

Khẩn trương xem xét, giải quyết các thủ tục để kịp thời cấp đất ở, gỡ "nút thắt" trong xóa nhà tạm cho người Đan Lai ở Nghệ An ảnh 3

Dù đã có chuyển biến tích cực, nhưng cơ sở hạ tầng bản Khe Búng và bản Cò Phạt còn rất thiếu thốn.

Sau chuyến kiểm tra thực tế và làm việc với Ban Chỉ đạo Chương trình vận động, hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công, người nghèo, người có khó khăn về nhà ở trên địa bàn huyện Con Cuông và Tân Kỳ vào ngày 11/3, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo tỉnh Nghệ An đã có kết luận, chỉ đạo.

Đối với vướng mắc đất ở tại 2 bản Khe Búng và Cò Phạt, xã Môn Sơn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An giao Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xem xét, giải quyết các thủ tục để kịp thời cấp đất ở cho người dân làm nhà, bảo đảm tiến độ hoàn thành chung của cả tỉnh.

Ủy ban nhân dân huyện Con Cuông phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Môi trường để giải quyết vấn đề pháp lý về đất ở cho các hộ dân.

Khẩn trương xem xét, giải quyết các thủ tục để kịp thời cấp đất ở, gỡ "nút thắt" trong xóa nhà tạm cho người Đan Lai ở Nghệ An ảnh 4

Cán bộ quân y Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An thăm khám sức khỏe cho bà con người Đan Lai ở bản Cò Phạt.

Về khó khăn trong việc vận chuyển vật liệu. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp địa phương và các đơn vị liên quan khảo sát, có giải pháp kịp thời để khắc phục khó khăn về việc vận chuyển vật liệu, bảo đảm việc xây dựng nhà cho các hộ dân hoàn thành kịp tiến độ chung của cả tỉnh.

Bên cạnh đó, Ban Chỉ đạo huyện, xã và thôn, bản vận động, huy động mọi lực lượng (quân đội, công an, đoàn thể, nhân dân...) tham gia hỗ trợ vận chuyển vật liệu, thi công để sớm hoàn thành kế hoạch được giao.

Người Đan Lai sinh sống chủ yếu tại bản Búng và bản Cò Phạt (Vùng lõi của Vườn quốc gia Pù Mát), thuộc xã biên giới Môn Sơn, cách trung tâm huyện Con Cuông khoảng 40km.

Trước đây, do điều kiện cách biệt về địa lý (đi lại chủ yếu là đi bộ theo lối mòn và thuyền ba lá dọc theo khe suối), điều kiện lịch sử và các tập tục lạc hậu, cuộc sống tộc người Đan Lai dựa vào rừng, chủ yếu là săn bắn, hái lượm và phát rừng làm rẫy, cho nên thiếu đói quanh năm. Đáng chú ý, nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết khiến tộc người này từng đối diện nguy cơ suy thoái giống nòi…