Khẩn trương thi công đê, kè, đường bờ hữu sông Cầu

Công trường ngổn ngang

Ðề án Xây dựng cấp bách hệ thống chống lũ lụt sông Cầu kết hợp hoàn thiện hạ tầng đô thị hai bên bờ sông Cầu trên địa bàn TP Thái Nguyên (Ðề án) là đề án trọng điểm của tỉnh, bao gồm chín dự án, tổng mức đầu tư khoảng 18 nghìn tỷ đồng, được thực hiện theo hình thức đối tác công tư. Tỉnh Thái Nguyên có trách nhiệm giải phóng mặt bằng, Liên danh Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Lộc - Cienco 8 là nhà đầu tư. Tỉnh sẽ hoàn vốn cho nhà đầu tư bằng một số khu đất trên địa bàn.

Từ đầu năm 2017, nhà đầu tư đồng thời triển khai thi công ba dự án, bao gồm dự án số 1 (xây dựng đê bờ hữu), dự án số 4 (xây kè) và dự án số 5 (làm đường giao thông trên đê bờ hữu). Ba dự án này có tổng mức đầu tư 4.007 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước giải phóng mặt bằng là khoảng 1.018 tỷ đồng, còn lại là vốn nhà đầu tư để xây dựng đê, kè, đường giao thông bờ hữu sông Cầu dài 12 km, rộng từ 15 đến 36 m, tạo cảnh quan hai bên lề đường từ cầu Cao Ngạn đến Núi Ðỏ thuộc TP Thái Nguyên. Tuy nhiên, đến đầu năm 2018 thì ba dự án này tạm dừng thi công. Ðến công trường thi công ba dự án dọc sông Cầu, chúng tôi thấy máy móc, thiết bị thi công nằm bất động, công trường vắng ngắt, các hạng mục công trình thi công dở dang, sắt, thép hoen gỉ phơi mưa, nắng, vật liệu nằm ngổn ngang. Những ngày gần đây, nhà đầu tư thuê một số người dân địa phương, công nhân quét xi-măng nhằm bảo vệ sắt, thép ở những vị trí đổ bê-tông dở dang. Ðiều đáng nói, một số đoạn đê cũ đã bị phá bỏ, đê mới đang thi công thì tạm dừng, trong khi mùa mưa lũ đã đến làm cho nhiều người dân TP Thái Nguyên, nhất là những hộ sát bờ đê bất an, lo lắng an toàn tính mạng, tài sản của mình.

Lý giải vì sao đang thi công các dự án số 1, 4 và 5 thì phải tạm dừng, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo Ðề án Hoàng Ðức Khánh cho biết: "Dự án 1, 4 và 5 bao gồm xây dựng đê, kè và đường nằm trên đê cho nên yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật rất cao. Hồ sơ thiết kế được lập trên cơ sở khảo sát địa chất, tại một số vị trí, trong quá trình thi công đã gặp phải địa chất phức tạp mà khảo sát chưa tính hết, như có những vị trí đóng cọc bê-tông chỉ khoảng 30 m, nhưng trên thực tế phải đóng cọc bê-tông sâu từ 40 đến 45 m mới bảo đảm kỹ thuật. Quy hoạch thủy lợi khu vực thực hiện Ðề án chưa được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN và PTNT) phê duyệt; Bộ NN và PTNT chưa cho ý kiến về quy hoạch phòng, chống lũ lụt và nâng cấp đê từ cấp bốn lên cấp ba. Ðây là ba lý do thời gian qua phải tạm dừng thi công đê, kè, đường bờ hữu sông Cầu". Ngoài ra, việc tạm dừng thi công đê, kè, đường bờ hữu sông Cầu còn có lý do khác, đó là một số hồ sơ của ba dự án chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; hợp đồng BT (xây dựng, chuyển giao) cũng chưa được cấp có thẩm quyền ký với nhà đầu tư.

Người dân bất an

Ði dọc bờ hữu sông Cầu đoạn qua các phường Trưng Vương, Túc Duyên, chúng tôi thấy, một số đoạn đê cũ bị phá bỏ, trong khi đê mới thay thế đang thi công dở dang phải tạm dừng cho nên nhà đầu tư đắp tạm đê bằng đất. Mùa mưa, nước sông Cầu dâng cao bất thường sẽ tràn vào bên trong khu dân cư. Bà Dương Thị Hồng, sống ngay sát đê, vị trí đê cũ đã bị phá bỏ, đê mới chưa hoàn thành (tổ 3, phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên) băn khoăn: "Trước đây, lũ sông Cầu đã từng tràn vào, ngập sâu nhiều khu vực ở phường Túc Duyên, gây thiệt hại nhiều tài sản của người dân. Giờ đây, thấy đê cũ đã bị phá bỏ, đê mới chưa làm xong, nhiều đoạn được đắp tạm bằng đất, nếu lũ dâng cao bất thường thì rất đáng ngại. Khi nước lũ tràn vào, ngập sâu khu dân cư thì không biết điều gì sẽ xảy ra nên tôi rất lo lắng". Ông Lê Ðức Thanh, ở tổ 3, phường Túc Duyên cho chúng tôi biết: "Trước đây lũ tràn vào khu dân cư, gia đình tôi đã phải sơ tán đồ đạc, tài sản, lên sinh sống trên tầng hai. Mấy năm gần đây, do biến đổi khí hậu, mưa lũ rất bất thường, cường độ lũ mạnh cho nên với thực trạng đê như hiện nay khiến chúng tôi không yên tâm".

Phó Giám đốc Thường trực Ban Quản lý thực hiện Ðề án Dương Ðình Dân xác nhận: "Thời gian qua, chúng tôi đã nỗ lực phối hợp nhà đầu tư và các cơ quan chức năng xây dựng và thực hiện phương án chống lũ lụt sông Cầu trên cơ sở khoa học, thực tiễn và đã thẩm định, phê duyệt. Ðồng thời, chúng tôi cũng đã có sự chuẩn bị về nhân lực, đủ số lượng bao cát để ứng phó với lũ lụt bất thường xảy ra cho nên sẽ bảo đảm an toàn đê trong mùa mưa lũ này". Giám đốc Sở Xây dựng Hoàng Ðức Khánh khẳng định: "Chúng tôi đã xây dựng và phê duyệt kịch bản phòng, chống lũ lụt sông Cầu, đồng thời chủ động kiểm soát việc tác động vào đê. Thời gian qua, có việc tác động vào đê và đã có biện pháp kỹ thuật để bù vào cho nên có thể nói là đê bờ hữu sông Cầu hiện nay bảo đảm an toàn".

Ðược biết, các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên đã và đang tích cực phối hợp để Bộ NN và PTNT sớm phê duyệt, cho ý kiến về quy hoạch thủy lợi, quy hoạch phòng, chống lũ lụt, nâng cấp từ đê cấp bốn lên đê cấp ba. Ðồng thời rà soát để hoàn thiện, phê duyệt hồ sơ dự án 1, 4 và 5, ký hợp đồng BT, trên cơ sở đó nhà đầu tư sẽ tiếp tục thi công đê, kè, đường bờ hữu sông Cầu từ quý III-2018. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất đối với việc thực hiện Ðề án nói chung, các dự án 1, 4 và 5 nói riêng là hiện nay tỉnh và TP Thái Nguyên đang thiếu vốn để giải phóng mặt bằng. Không có mặt bằng thì nhà đầu tư không thể triển khai các dự án được. Tỉnh Thái Nguyên cần sớm tháo gỡ các khó khăn để triển khai Ðề án, trong đó khẩn trương thi công đê, kè, đường bờ hữu sông Cầu nhằm bảo đảm an toàn bền vững đê bờ hữu sông Cầu, tạo sự yên tâm cho người dân, góp phần chỉnh trang đô thị Thái Nguyên.