Xuất khẩu sụt giảm
Tổng cục Hải quan cho biết, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ 4 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt 3,9 tỷ USD, giảm 30,6% so cùng kỳ năm 2022; trong đó, kim ngạch xuất khẩu nhóm đồ gỗ chỉ đạt 2,6 tỷ USD, giảm 38% so cùng kỳ. Ở chiều ngược lại giá trị nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ cũng giảm mạnh chỉ đạt 633,69 triệu USD, giảm 33,6% so cùng kỳ năm trước.
So 4 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm trong 4 tháng đầu năm 2023 sang các thị trường chính đều giảm mạnh: Mỹ đạt 2,02 tỷ USD, giảm 37,9%; Nhật Bản 556,2 triệu USD, giảm 1,5%; Hàn Quốc đạt 273,5 triệu USD, giảm 22,2%; Trung Quốc đạt 481,2 triệu USD, giảm 12,8%; Anh đạt 60,33 triệu USD, giảm 38%; Australia đạt 35,7 triệu USD, giảm 39,7%...
Tương tự, đối với thị trường EU cũng đã giảm tới 60%, các đơn hàng mới hiện rất ít, mặc dù đang là “mùa bán hàng” của thị trường này.
Theo Chủ tịch Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam (VIFOREST), sức mua trên toàn cầu giảm mạnh khiến kinh tế thế giới đối mặt với những khó khăn, thách thức, dẫn đến số các đơn hàng của ngành gỗ giảm. Đây là thực tế rất khó khăn đối với ngành gỗ. Hiện tại, những doanh nghiệp có đơn hàng thì chủ yếu là những đơn hàng nhỏ và chỉ nhận được các đơn hàng tới tháng 6/2023.
Hằng năm, đến thời điểm này, các doanh nghiệp đã có đơn hàng đồ gỗ ngoài trời và đang chuẩn bị nguyên liệu cho các tháng tiếp theo xuất đi châu Âu để vào mùa hè nhà nhập khẩu bán ra, nhưng đến nay doanh nghiệp vẫn chưa có đơn hàng.
Trong cơ cấu thị trường xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, đặc biệt là nhóm hàng đồ nội thất bằng gỗ sang Mỹ cũng đã giảm rất mạnh, do chỉ số nhu cầu nhà ở của nước này có thời điểm đã giảm gần 50% so cùng kỳ năm trước, làm cho nhu cầu nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ tới thị trường này giảm theo.
Trước các diễn biến không mấy khả quan của ngành gỗ xuất khẩu, VIFOREST đã đề xuất các cơ quan có trách nhiệm, đồng hành cùng doanh nghiệp tập trung tháo gỡ khó khăn, tìm kiếm thị trường và các cơ hội đầu tư, mở rộng các mặt hàng gỗ có tính cạnh tranh cao hơn. Trước mắt tập trung vào vào ba thị trường chính Bắc Mỹ, châu Âu và thị trường Đông Bắc Á.
Tìm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị tháo gỡ khó khăn cho các ngành gỗ và thủy sản ngày 13/4/2023, ngày 22/5, Bộ Ngoại giao đã tổ chức cuộc họp giao ban với các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài nhằm đánh giá những thách thức, cơ hội, tác động của các chính sách, quy định mới của các thị trường tới ngành gỗ và lâm sản, trao đổi về các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng thị trường.
Tham dự cuộc họp có đại diện các Bộ: Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; lãnh đạo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Ban Nghiên cứu và phát triển kinh tế tư nhân, các hiệp hội, doanh nghiệp chủ chốt trong lĩnh vực gỗ và lâm sản.
Tại cuộc họp, Chủ tịch VIFOREST Đỗ Xuân Lập đề nghị cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cung cấp thông tin về các yêu cầu cũng như thay đổi về chính sách thương mại của những thị trường chính (Mỹ, EU và Đông Bắc Á).
 |
Sản xuất đồ gỗ xuất khẩu tại Công ty cổ phần gỗ Minh Dương (Bình Dương). |
Đối với vấn đề phòng vệ thương mại. Hiện ngành gỗ đang đối diện với hai vụ việc phòng vệ thương mại liên quan tới mặt hàng gỗ dán và tủ bếp do Mỹ khởi xướng điều tra, vụ việc đã kéo dài, doanh nghiệp mong muốn Chính phủ, các cơ quan ngoại giao trao đổi với Bộ Thương Mại Mỹ đề nghị giải quyết vụ việc đúng tiến trình, thời gian đã ấn định.
Đối với vụ việc điều tra mặt hàng gỗ dán đã gia hạn ra quyết định tới lần thứ 7 và kéo dài đã ba năm, tác động nghiêm trọng tới các doanh nghiệp gỗ dán Việt Nam, doanh nghiệp sản xuất ra không bán được hàng, các nhà nhập khẩu Mỹ chuyển dịch sang các thị trường khác mua hàng.
Cùng với đó, các doanh nghiệp ngành gỗ cần có các thông tin cảnh báo sớm, các thông tin thị trường để định hướng cho các doanh nghiệp nhằm giảm thiểu các tranh chấp thương mại xảy ra. Đồng thời, hỗ trợ về mặt truyền thông cho các doanh nghiệp, hướng tới mặt hàng có thế mạnh, doanh nghiệp có thế mạnh sản xuất ở các thị trường chủ lực.
Về phía Hiệp hội, sẽ gửi thông tin đầy đủ về các doanh nghiệp có năng lực để tham tán thương mại ở các nước, quảng bá và truyền thông.
Để có thể hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp gỗ, các cơ quan đại diện và các bộ, ngành đề nghị, trước mắt các doanh nghiệp cần đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm, nghiên cứu để đáp ứng đúng nhu cầu của từng thị trường, xây dựng quan hệ sâu với khách hàng, đầu tư xây dựng thương hiệu; tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp để bảo đảm quy mô và tính ổn định của chuỗi cung ứng; có chiến lược bài bản, chuyên nghiệp trong quảng bá, phát triển thị trường.
Về dài hạn, cần tập trung đầu tư, đổi mới về công nghệ để đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao của các thị trường, chuẩn bị kỹ hồ sơ pháp lý để hạn chế các rủi ro về tranh chấp, phòng vệ thương mại, bảo đảm nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, mã số vùng trồng hợp pháp...
Các cơ quan đại diện khẳng định sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ các doanh nghiệp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và mở rộng, phát triển thị trường.
Bên cạnh đó, các cơ quan đại diện tiếp tục nỗ lực hỗ trợ ngành gỗ mở rộng, đa dạng hóa thị trường, nhất là các thị trường tiềm năng và còn dư địa như: Ấn Độ, Đông Âu, Trung Đông; phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp nâng cao hiệu quả phòng ngừa, giải quyết thỏa đáng các tranh chấp và phòng vệ thương mại, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp Việt Nam...
