Hai mũi nhọn trong phát triển y tế ở TP Hồ Chí Minh

Theo Ban Quản lý Đầu tư xây dựng các công trình thuộc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, trong tuần cuối tháng 4-2016, dù là dịp lễ nhưng các ngành chức năng vẫn giao ban ngay tại công trường Dự án BV Nhi Đồng thành phố. Phần thô khối công trình chính đã hoàn thành; các hạng mục phụ như khu lây nhiễm, bể xử lý nước ngầm, đường nội bộ… đang gấp rút thi công để đến cuối năm 2016 sẽ đưa BV với quy mô 1.000 giường bệnh vào hoạt động, giảm tải cho các BV nhi trong nội thành. Công trường xây dựng BV Ung Bướu cơ sở 2 (quận 9, khởi công tháng 1-2016) cũng đang được đẩy nhanh tiến độ để sớm đưa vào hoạt động, giúp giảm tải cho BV Ung Bướu thành phố hiện rất khó khăn, vì cả khu vực phía nam chỉ có một BV chuyên khoa này… Ngoài ra, hàng loạt dự án xây dựng các BV: Đa khoa khu vực Hóc Môn; Đa khoa khu vực Củ Chi; Đa khoa khu vực Thủ Đức; Chấn thương Chỉnh hình; Trung tâm Xét nghiệm Y khoa cũng đang khởi động ở các công đoạn khác nhau… Thực tế, ngành y tế thành phố đã có nhiều biện pháp quyết liệt để xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ khám, chữa bệnh nhưng do quy định, do luật… nên nhiều dự án vẫn chưa được phê duyệt hay chưa thể có mặt bằng “sạch” để làm. Thế nhưng TP Hồ Chí Minh với số dân khoảng tám triệu người (chưa kể hai triệu lao động nhập cư và hàng nghìn người bệnh phía nam dồn về mỗi ngày) nên tổng số lượt người bệnh đến các cơ sở y tế khám bệnh ước đạt 30 triệu lượt/năm, số người bệnh điều trị nội trú đạt bình quân 1,3 triệu lượt/năm. Cùng với đó, có đến 69% dân số TP Hồ Chí Minh có thẻ BHYT nên việc xảy ra quá tải tại các BV lớn là dễ hiểu.

Vậy nên song song với việc đầu tư công, xây mới BV, Sở Y tế đã thành lập Trung tâm Cấp cứu 115 và các trạm cấp cứu vệ tinh đặt tại các cửa ngõ và khu vực trung tâm nhằm đáp ứng công tác vận chuyển cấp cứu cho người dân trên địa bàn. Mới đây, Trung tâm Cấp cứu 115 TP Hồ Chí Minh triển khai Trạm vệ tinh cấp cứu 115 tại Bệnh viện đa khoa Xuyên Á (xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi). Đây là trạm vệ tinh cấp cứu thứ ba của Trung tâm Cấp cứu 115 và cũng là mô hình đầu tiên ở Việt Nam thực hiện việc hợp tác công tư theo chủ trương “đẩy mạnh xã hội hóa và kết hợp công tư trong hoạt động khám chữa bệnh” theo Nghị quyết 93/NQ-CP của Chính phủ. Trạm Vệ tinh Cấp cứu 115 tại Bệnh viện đa khoa Xuyên Á ra đời trong bối cảnh tỷ lệ tai nạn giao thông tăng cao, cùng với các bệnh lý cấp tính liên quan đến tim mạch, thần kinh, tiết niệu cũng ngày một xuất hiện một cách đại trà… dẫn đến hệ thống Cấp cứu 115 của ngành y tế đang chịu nhiều áp lực. Việc tổ chức các trạm vệ tinh cấp cứu nhằm “tận dụng thời gian vàng trong cấp cứu” để cứu người bệnh.

Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh Nguyễn Tấn Bỉnh chia sẻ, bên cạnh xây mới, trong thời gian tới sẽ thành lập khoa sản, nhi tại các BV tuyến quận, huyện để tất cả các BV quận, huyện đều có khoa sản, nhi. Ngoài ra, thành lập khoa vệ tinh của các BV tuyến thành phố, như: BV Chấn thương chỉnh hình triển khai khoa vệ tinh tại BV An Bình (100 giường); BV Nhi Đồng 1 triển khai khoa vệ tinh tại BV quận Tân Phú (70 giường); BV quận Bình Tân (150 giường); BV Ung Bướu xây dựng khoa vệ tinh tại BV quận 2 với quy mô 150 giường cho khoa nội ung bướu; BV Nhi Đồng 2 đã triển khai khoa vệ tinh tại BV quận 2 (50 giường)... Sau khi triển khai mô hình khoa vệ tinh, số người bệnh tin tưởng đến các BV quận, huyện để khám và điều trị tăng từ 30% đến 40% so với trước đây; số người bệnh chuyển viện các chuyên khoa này đã giảm đáng kể.

Theo tính toán, mỗi năm, thành phố tăng dân số cơ học thêm 200 nghìn người, trong khi đó, chưa đến một BV được “chính thức khởi công” do vướng nhiều thủ tục cho nên ngành y đang phải chịu nhiều áp lực. Một chuyên gia y tế nhận xét, dù cho hiện nay, toàn ngành y tế thành phố có 8.306 bác sĩ, 18.161 điều dưỡng và 318 trạm y tế phường, xã đều có bác sĩ nhưng số lượng người bệnh các tỉnh đến phường, xã để điều trị còn ít. Thế nên việc dồn ứ về tuyến cao hơn đã tạo áp lực dư luận và áp lực công việc cho người thầy thuốc… Qua thống kê số liệu, trung bình một BV trực thuộc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khám và chữa bệnh hơn 1.500 người bệnh thì 31 BV sẽ đón tiếp hơn 46.500 người bệnh trong khi số giường bệnh của 31 BV là 19.905 giường. Vì vậy trong khi chờ có thêm nhiều giường bệnh và cũng là tiết kiệm chi phí di chuyển đến TP Hồ Chí Minh để khám của người bệnh, sáu BV hạt nhân trên địa bàn triển khai thành lập BV vệ tinh tại các tỉnh. Theo đó BV Nhân dân Gia Định thành lập vệ tinh tại BV Lâm Đồng và Trung tâm Y tế - Liên doanh Việt - Nga; BV Từ Dũ thành lập vệ tinh tại BV Phụ sản Tiền Giang, BV Sản nhi Cà Mau, BV Lâm Đồng; BV Ung bướu thành lập vệ tinh tại BV Khánh Hòa, BV Ung bướu Cần Thơ; BV Nhi đồng 1 thành lập vệ tinh tại BV Long An, BV Sản nhi Cà Mau và BV Nhi đồng Cần Thơ; BV Nhi đồng 2 thành lập vệ tinh tại BV Nhi đồng Đồng Nai, BV Ninh Thuận; BV Chấn thương chỉnh hình thành lập vệ tinh tại BV các tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa, Kiên Giang... Nhờ vậy mà số lượt người bệnh được các BV tỉnh tiếp nhận điều trị tăng cao và giảm 70% số ca chuyển viện đối với những kỹ thuật chuyên môn đã được chuyển giao từ BV hạt nhân.

PGS, TS Nguyễn Tấn Bỉnh cho rằng phát triển y tế cơ sở (để giảm tải) và y tế chuyên sâu (để ngang tầm, nâng tầm trong khu vực) là hai mũi nhọn mà y tế TP Hồ Chí Minh đang tập trung phát huy trong thời gian tới. Ngành y tế sẽ không phát triển toàn bộ các chuyên ngành, mà tập trung vào các chuyên ngành đã phát triển hiện nay tương đương hoặc có khả năng phát triển tương đương với các nước trong thời gian sớm để tạo động lực phát triển như: tim mạch; sản phụ khoa - thụ tinh ống nghiệm; nhi khoa - ghép tạng nhi, hồi sức sơ sinh; truyền máu huyết học; chấn thương chỉnh hình - phẫu thuật cột sống, khớp; phẫu thuật thần kinh sọ não; ung bướu - điều trị đa mô thức… bởi hiện các kỹ thuật này đang được thực hiện tương đương các nước trong khu vực và có nhiều học viên từ các nước trong khu vực đến học. Những BV đang triển khai các kỹ thuật đó sẽ được đầu tư thêm cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại để phát triển hơn nữa, xứng tầm với các nước trong khu vực.

Hy vọng rằng trong khi quyết liệt đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở vật chất, cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp như trên sẽ nâng cao năng lực khám, chữa bệnh, tạo điều kiện cho mọi tầng lớp người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế có chất lượng với chi phí hợp lý, khẳng định vị trí của thành phố có chất lượng sống tốt và là một trong những trung tâm y tế của khu vực sau năm 2020.