Gỡ vướng quy hoạch bô-xít để phát triển Đắk Nông

Theo báo cáo của tỉnh Đắk Nông tại buổi làm việc, hiện nay quy định về thu hồi khoáng sản bô-xít đang gặp vướng mắc đối với hầu hết công trình, dự án trên địa bàn toàn tỉnh. Thực trạng này đang khiến các dự án tái định cư, đầu tư công… trong khu vực quy hoạch mỏ phải tạm dừng. Việc tận thu, vận chuyển quặng bô-xít tại hầu hết các dự án theo quy định không hiệu quả do chi phí cao. Trong khi đó, với đặc thù địa hình, việc đào đắp tận thu quặng bô-xít sẽ phát sinh thêm nhiều chi phí.

Ngoài ra, địa phương cũng đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc khai thác vật liệu xây dựng thông thường (cát, đá, sỏi, đất san lấp) trong vùng quy hoạch mỏ bô-xít. Toàn tỉnh hiện có hơn 80 mỏ đang vướng những khó khăn nêu trên. Theo quy hoạch, tỉnh có tổng diện tích đất lâm nghiệp gần 293 nghìn ha, chiếm khoảng 47% tổng diện tích tự nhiên nên địa phương gặp nhiều khó khăn trong sử dụng đất, triển khai các dự án ổn định, tái định cư, định canh cho dân di cư không theo quy hoạch.

Hiện Đắk Nông đang gặp khó khăn, vướng mắc trong các vấn đề liên quan đánh giá tổng thể tình trạng sạt lở bờ sông Krông Nô; kinh phí số hóa cơ sở dữ liệu địa chính; kinh phí cho dự án đo đạc, cấp đất từ các nông lâm trường… nên tỉnh kiến nghị Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường quan tâm chỉ đạo hỗ trợ, sớm tháo gỡ để phát triển địa phương.

Đắk Nông là địa phương có trữ lượng bô-xít lớn với hơn 1,3 tỷ tấn quặng tinh. Đây được coi là động lực, lợi thế cạnh tranh để Đắk Nông phát triển. Tuy nhiên, nếu không khai thác nhanh, bền vững thì đây lại là rào cản đối với địa phương.

Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười, hiện có 6/8 huyện của tỉnh vướng quy hoạch mỏ bô-xít trong quá trình triển khai các dự án đầu tư công, các dự án thuộc 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia…

Toàn tỉnh hiện có hơn 1.000 công trình, dự án đầu tư công vướng quy hoạch bô-xít. Việc quy hoạch, cấp phép các mỏ đất làm vật liệu xây dựng thông thường rất khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu do chồng lấn quy hoạch mỏ bô-xít, vướng quy định về tận thu quặng bô-xít khi triển khai dự án.

Đắk Nông kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ tháo gỡ các khó khăn liên quan mỏ bô-xít; đồng thời sớm có các chính sách, cơ chế phù hợp để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng cho khai thác quặng bô-xít phục vụ các dự án đã triển khai hoặc đã quy hoạch trong giai đoạn từ nay đến năm 2030. Địa phương kiến nghị Bộ điều chỉnh báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án để sử dụng quỹ đất đã khai thác hết quặng bô-xít hiệu quả hơn…

Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, Đắk Nông là tỉnh giàu tiềm năng để phát triển, nhất là trữ lượng bô-xít dồi dào, đất đai màu mỡ, khí hậu mát mẻ, ôn hòa… Bộ trưởng giao cho các đơn vị trực thuộc Bộ phối hợp Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông khảo sát, tổng hợp và báo cáo, đề xuất các nội dung liên quan các khó khăn, vướng mắc trong quy hoạch mỏ bô-xít với quá trình thực hiện các công trình, dự án đầu tư công để trình cấp có thẩm quyền xử lý phù hợp.

Đối với việc sử dụng đất sau khai thác bô-xít tại Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ, Bộ trưởng cho rằng, vấn đề này cần trao đổi kỹ lưỡng và ưu tiên sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai. Diện tích đã khai thác xong bô-xít, đủ điều kiện đóng cửa mỏ thì phải đóng ngay, bàn giao cho địa phương. Trong quá trình thu hồi đất để phục vụ khai thác quặng bô-xít, bên cạnh việc tái định cư cho dân, địa phương cần chú trọng vấn đề đất sản xuất, bảo đảm ổn định đời sống người dân và phát triển hài hòa, bền vững…