Giữa vùng muối trắng

Trên những đồng muối trắng tinh nối tiếp nhau ở một vùng nằm ven biển Ninh Chử sau gần bốn tháng cơn lũ lịch sử đã đi qua, muối được cào, vun lại thành đống, xếp hàng nhấp nhô, trải dài hàng ki-lô-mét, tạo nên bức tranh “hoa biển” rất độc đáo.

Mặt trời ló dạng, chiếu nắng vàng xuống những ruộng muối trắng, tạo nên luồng ánh sáng lấp lánh, ti ti, rồi dần lan tỏa cả khu sản xuất muối rộng hàng trăm ha ở đây. Trong tiết trời se se lạnh, bà con diêm dân hối hả rủ nhau ra đồng thu hoạch muối. Như đã thống nhất chia công việc cho nhau từ trước, hằng trăm người nhanh chóng tỏa ra từng vuông muối đã kết tinh, người cào muối, người gánh muối, người dùng xe kút-kít đẩy muối dưới ruộng lên bờ bãi… không khí mỗi lúc càng thêm nhộn nhịp. Trong chốc lát, những hạt muối trắng được vun lại thành từng đống cao, tạo nên bức tranh “hoa biển” trông rất đẹp. Trên vuông muối của mình, anh Nguyễn Văn Châu ở xã Tri Hải, hồ hởi: “ Bà con thu hoạch mẻ đầu mà ngon lành thế này, vui lắm. Bù lại sự hồi hộp vì thời tiết không thuận trong mấy tháng qua, cứ nghĩ …”. Ở thời điểm này, các thương lái thua mua muối với giá 400 nghìn đồng/tấn, tùy chất lượng. Giá vẫn chưa cao, nhưng đây là đợt thu hoạch đầu tiên, cho nên bà con cũng khá hài lòng. Nếu bình quân thu hoạch ba lần/tháng (mười ngày/lần), sau khi trừ các khoản chi phí, hàng tháng diêm dân lãi khoảng 15 triệu đồng/ha.

Chạy xe máy dọc theo những ruộng muối, chúng tôi chứng kiến từng tốp diêm dân tất bật với công việc không ngơi tay, nói cười vui vẻ. Anh Hào, ở xã Nhơn Hải cho biết: “ Sáng mồng 8 Tết hàng năm, tôi đến xã Tri Hải và được người quen giới thiệu với các chủ ruộng thuê đi cào muối. Sau khi thu hoạch xong, thì tiếp tục chuyển sang phần việc khác là cải tạo lại ruộng muối như đắp bờ, san ủi, đầm nén mặt bằng nền ruộng và bơm nước biển vào để sản xuất tiếp. Tiền công làm thuê mỗi ngày từ 80 đến 100 nghìn đồng.”

Chủ tịch UBND xã Tri Hải Ngô Minh Tự cho biết “ Toàn xã có 2.500 hộ/10 nghìn khẩu, phần lớn sống bằng nghề biển, trong đó có gần 400 hộ làm muối với hơn 210 ha. Thu hoạch mẻ đầu tiên được sản lượng gần 25 tấn/ha, xem như thắng lợi lớn, cho nên hầu hết bà con diêm dân rất phấn khởi. Làm muối, cũng có niềm vui, nổi buồn riêng. Hàng năm, diêm dân làm muối được tám tháng, bình quân cứ mười ngày thu hoạch một lần, nhưng giá bán cũng khá bấp bênh, có khi rẻ như cho nhưng không ai mua, có khi đắt như… vàng”.

Để hiểu trọn vẹn quy trình làm muối, ngày 14-2 (12-1 Âm lịch), chúng tôi trở lại huyện Ninh Hải. Nhiều ruộng muối thu hoạch vào những ngày trước đó đã được bà con diêm dân hoàn tất việc cải tạo bờ bãi, đầm nén mặt nền và đang bơm nước vào ruộng để sản xuất tiếp tục theo đúng lịch thời vụ. Bên những vuông muối vừa bơm đầy ắp nước biển đang “giang thân” giữa trời, chầm chậm bốc hơi nước dưới tác động của ánh nắng mặt trời để dần kết hạt, chúng tôi thầm hiểu trên mỗi khuôn mặt rám nắng của bà con diêm dân, đang đong đầy niềm hy vọng mới sẽ tiếp tục được bội thu sau mười ngày tới.

Đứng giữa vùng đất bạt ngàn nắng nóng, cảm nhận những trận gió thổi mạnh từ biển lùa theo những đợt sóng gầm gừ dội vào bờ kéo theo những vạt cát biển bay mịt mù, có lúc lấp cả đường đi dọc bờ biển…cứ ngỡ rằng người dân nơi đây luôn chật vật và thiếu thốn bởi những khắc nghiệt mà biển cả dồn dập đưa đến. Nhưng suy nghĩ ấy trong chúng tôi chợt tan biến. Vì ngược lại, chính cái nắng nóng của mặt trời soi rọi, gió biển thổi mạnh dồn dập mỗi ngày đang rất tích cực “giúp” cho hàng trăm ha ruộng muối của diêm dân vừa được bơm đầy ắp nước biển sớm bốc hơi nước lên không trung, để cho phần “mặn” còn lại của biển kết tinh thành những hạt muối trắng, từng ngày mang lại cho bà con đời sống sung túc hơn. Và rồi, tôi chợt nhớ lại câu nói rất dân dã, nhưng khá sâu sắc của ông Mười, một diêm lão ở địa phương: “Về Ninh Hải, quanh năm ta sẽ nhìn thấy nắng rất vàng, biển rất xanh và ánh sáng lấp lánh của những hạt muối bé nhỏ nhưng mặn mòi…vị biển”.