Giáo sư Hoàng Châu Ký - "cây đại thụ" của nghệ thuật sân khấu tuồng Việt Nam

NDO - Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện nay, Giáo sư Hoàng Châu Ký đã để lại khoảng hơn 50 tác phẩm và bài viết bao gồm các lĩnh vực của nghệ thuật tuồng: từ sáng tác, chỉnh lý, đạo diễn, nghiên cứu lý luận và các chuyên luận chuyên sâu về nghệ thuật tuồng. Trong đó, có các vở tuồng nổi tiếng như: Ông Ích Khiêm, Nguyễn Huệ, Trưng Nữ Vương, Nguyễn Duy Hiệu, Trần Quý Cáp; cải biên, chỉnh lý nhiều vở tuồng cổ như: Nghêu-Sò-Ốc-Hến, Ngọn lửa Hồng Sơn, Sơn Hậu...
0:00 / 0:00
0:00
Hình ảnh Giáo sư Hoàng Châu Ký trong phim tài liệu chiếu tại tọa đàm.
Hình ảnh Giáo sư Hoàng Châu Ký trong phim tài liệu chiếu tại tọa đàm.

Chiều 26/9, tại Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh, Sở Văn hóa, Thể thao thành phố Đà Nẵng và Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật thành phố Đà Nẵng tổ chức tọa đàm khoa học "Giáo sư Hoàng Châu Ký với nghệ thuật sân khấu tuồng Việt Nam".

Chương trình nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm Ngày Sân khấu Việt Nam và vinh danh Giáo sư Hoàng Châu Ký; nhằm ghi nhận những đóng góp của Giáo sư đối với sự nghiệp bảo tồn và phát huy nghệ thuật sân khấu Việt Nam.

Giáo sư Hoàng Châu Ký - "cây đại thụ" của nghệ thuật sân khấu tuồng Việt Nam ảnh 1

Tọa đàm Giáo sư Hoàng Châu Ký với nghệ thuật sân khấu tuồng Việt Nam.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng Trần Chí Cường khẳng định: Nói đến Nghệ thuật tuồng xứ Quảng, chúng ta phải nói đến Giáo sư Hoàng Châu Ký với những đóng góp đồ sộ và tình yêu lớn lao mà ông dành cho nghệ thuật tuồng. Việc tổ chức tọa đàm thể hiện sự tri ân, vinh danh Giáo sư Hoàng Châu Ký - “người truyền giáo hát Bội”, “ngọn lửa Hồng Sơn đất Quảng”, người vừa được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học-nghệ thuật.

Thời gian qua, với sự quan tâm của chính quyền thành phố Đà Nẵng và sự đồng lòng, chung sức, tận tâm, yêu nghề của các thế hệ nghệ sĩ, nghệ nhân, nhà nghiên cứu đã giúp nghệ thuật tuồng tại thành phố Đà Nẵng lan tỏa, mang một sức sống mới.

Nhiều lớp truyền dạy nghệ thuật tuồng, nhiều hoạt động được tổ chức. Đặc biệt, tại Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh, các chương trình biểu diễn phục vụ khách du lịch đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ của đông đảo người dân và du khách.

“Để tiếp tục nguồn mạch này, thời gian tới, đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao cùng đồng hành với các nghệ sĩ, nghệ nhân thực hiện hiệu quả các chương trình, kế hoạch bảo vệ và phát huy bền vững giá trị di sản nghệ thuật Tuồng, để những giá trị này cùng góp phần nuôi dưỡng tâm hồn người Đà Nẵng”, ông Trần Chí Cường, nhấn mạnh.

Giáo sư Hoàng Châu Ký - "cây đại thụ" của nghệ thuật sân khấu tuồng Việt Nam ảnh 2

Hình ảnh Giáo sư Hoàng Châu Ký với các nghệ sĩ tuồng xứ Quảng.

Tại chương trình, các nhà nghiên cứu, nhà quản lý nghệ thuật, tác giả, đạo diễn, diễn viên và khán giả yêu nghệ thuật sân khấu tuồng Việt Nam đã thảo luận các vấn đề trọng tâm gồm: Bối cảnh thời đại và xã hội tác động đến phong cách, xu hướng sáng tác của Giáo sư Hoàng Châu Ký với nghệ thuật tuồng; Giá trị của các công trình nghiên cứu lý luận của Giáo sư Hoàng Châu Ký với công tác nghiên cứu lý luận, phê bình sân khấu tuồng và nghệ thuật sân khấu và những đóng góp của Giáo sư với sự nghiệp giáo dục nghệ thuật sân khấu Việt Nam.

Các tham luận trình bày tại hội thảo đều góp phần làm rõ thêm sự nghiệp của Giáo sư Hoàng Châu Ký và di sản đồ sộ về nghệ thuật tuồng Việt Nam mà ông đã dày công nghiên cứu, soạn thảo và để lại. Từ đó, đề xuất những định hướng, giải pháp thỏa đáng trong công tác bảo tồn, phát huy những giá trị của nghệ thuật bác học này trong bối cảnh hội nhập sâu rộng như hiện nay.

“Giáo sư Hoàng Châu Ký suốt đời đau đáu với nghệ thuật sân khấu dân tộc và luôn lo lắng “Không còn đủ quỹ thời gian” để cùng mọi người tiếp tục sự nghiệp. Nhưng thời gian còn đó với chúng ta, với các đồng nghiệp trẻ tuổi. Tôi tin chắc rằng, dù công việc nghiên cứu, thực nghiệm gặp nhiều khó khăn nhưng sẽ thu được kết quả. Kết quả dù rất nhỏ cũng cần được nâng niu, trân trọng để sân khấu kịch hát của chúng ta sẽ đạt được thành tựu rực rỡ, đóng góp vào vườn hoa văn hóa nghệ thuật đầy hương sắc của thế giới. Tôi tin vậy, bởi văn hóa vừa là nền tảng, vừa là động lực và mục tiêu để phát triển kinh tế-xã hội”, đạo diễn Hoàng Hoài Nam - con trai Giáo sư Hoàng Châu Ký, xúc động nói về cha mình.

Giáo sư Hoàng Châu Ký - "cây đại thụ" của nghệ thuật sân khấu tuồng Việt Nam ảnh 3

Đạo diễn Hoàng Hoài Nam, con trai Giáo sư Hoàng Châu Ký.

Giáo sư Hoàng Châu Ký (1921-2008), sinh ra tại Hội An (tỉnh Quảng Nam). Ông tham gia cách mạng từ năm 16 tuổi và trải qua nhiều chức vụ.

Từ năm 1951, ông chuyển sang hoạt động sân khấu tuồng, làm Tổng Thư ký Hội Nghệ sĩ sân khấu, Hiệu trưởng Trường nghệ thuật Ca kịch dân tộc Việt Nam, Viện trưởng Viện nghiên cứu sân khấu Việt Nam...

Năm 1952, ông được giao nhiệm vụ thành lập Đoàn tuồng liên khu V. Đoàn đã quy tụ nhiều nghệ sĩ tài hoa như: Đội Tảo (Nguyễn Nho Túy), Phó Sơn, Sáu Lai, Ngô Thị Liễu...

Ông được phong học hàm Giáo sư năm 1984. Năm 2001, ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học-nghệ thuật.

Năm 2022, ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học-nghệ thuật với cụm tác phẩm “Sách: Tuồng cổ; kịch bản sân khấu Thanh gươm chủ chiến; kịch bản sân khấu Trần Quý Cáp".