Dung Quất, thành phố không trực thuộc xã

Định danh khu công nghiệp

Mới đây sản phẩm xăng máy bay Jet A1 đã được xuất bán lô sản phầm đầu tiên trên 4.500 tấn cho công ty BP Singapore Pte. Ltd thuộc Tập đoàn BP. Đây là sự khẳng định chất lượng sản phẩm và là thương hiệu của Nhà máy lọc dầu dung Quất đối với các hãng hàng không quốc tế. Những sản phẩm xăng dầu của nhà máy này nhiều năm nay đạt chất lượng đúng tiêu chuẩn đã và đang xuất bán trên thị trường trong nước và thế giới. Đó cũng là lý giải việc Công ty công nghiệp nặng Doosan Vina-Hàn Quốc chọn Dung Quất là nơi đầu tư phát triển các nhà máy sản xuất công nghiệp nặng. Công ty đã không ngừng mở rộng sản xuất nhiều sản phẩm theo đơn đặt hàng của các nước trên thế giới với doanh thu năm sau cao hơn năm trước.

Nhà máy đóng tàu Dung Quất sau vụ buông lỏng công tác quản lý, sản xuất thua lỗ của Tập đoàn Vinashin, nay đã bàn giao cho Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam, đang củng cố về quản lý và tổ chức lại sản xuất một cách quyết liệt, hiệu quả. Dự án Nhà máy thép Quảng Liên đang khởi động mạnh trong việc xây dựng các hạng mục công trình, đã đóng trên hàng nghìn cọc bê-tông móng trụ nơi đặt nhà máy chính. Hiện chủ đầu tư đang trình xin Chính phủ tăng vốn đầu tư và nâng công suất lên từ 5-7 triệu tấn sản phẩm/năm. Nhiều tuyến đường mới được mở ra dọc, ngang trên khu đông Bình Sơn cũng đã thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy may, nhà hàng, khách sạn, tạo ra không gian, kiến trúc mới cho Dung Quất. Chủ khách sạn Hoàng Long cho biết: Dung Quất thật sự đang chuyển mình đã thu hút được nhiều nhà đầu tư vào đây làm ăn có hiệu quả. Trên khu công nghiêp Sài Gòn - Dung Quất hiện đã lấp đầy diện tích, chúng tôi có muốn xin mở rộng nhà hàng và lập những dự án đầu tư mới cũng rất khó khăn. Còn khu du lịch sinh thái Thiên Đàng, Khe Hai - Bình Thạnh nối dài bờ biển xanh hàng chục cây số đang thu hút nhiều du khách gần, xa thường xuyên đến hưởng không khí trong lành và thưởng thức những món ăn đặc sản từ biển rất thú vị…

Dân từng bước thoát nghèo

Trên tuyến đường Võ Văn Kiệt dài chừng 37 km nối từ Bình Nguyên đi Dung Quất với những hàng dương trồng trong dải phân cách lên xanh. Người dân nơi đây đã đầu tư mở đại lý, nhà hàng, quán ăn, quán giải khát đã tạo nên cảnh quan, không gian kiến trúc mới cho những làng chài khá sầm uất. Đến thăm bãi biển An Cường, xã Bình Hải, cách đây tròn 45 năm - nơi diễn ra trận đánh Vạn Tường oanh liệt năm 1965 đã làm cho quân đội Mỹ khiếp sợ, bây giờ Nhà nước đã xây dựng phù điêu để ghi dấu chiến công. Nơi đây cũng đã trở thành một làng chài bình yên và lớp lớp con em trai tráng ở miền biển này đã và đang là những ngư phủ can trường đêm ngày khai thác hải sản dài ngày trên biển và góp phần bảo vệ lãnh hải thiêng liêng của Tổ quốc. Còn ở vùng cánh đồng Đưng có chiến hào thép Lộc Tự, xã Bình Hòa - nơi trong ngày 18-8-1965 chẳng lúc nào ngưng tiếng súng, nơi ta và địch giành giật từng tấc đất, từng quả đồi, giờ là cánh đồng bốn mùa xanh tốt, năng suất cây trồng tăng cao đáng kể. Những chiếc xe tăng, xe phun lửa mà quân đội Mỹ từng khoe khoang về hỏa lực mạnh, bị quân ta dùng bộc phá hoặc bắn cháy giờ trở thành điểm tham quan cho khách trong nước lẫn nước ngoài.

Để tạo điều kiện cho người dân Vạn Tường, địa danh gắn liền với trận chiến thắng năm xưa, cũng là tên khu đô thị mới hôm nay, chính quyền đã cho xây dựng nhiều công trình hạ tầng như giao thông, thủy lợi, trường học… tạo điều kiện cho người dân. Đặc biệt từ khi có Khu kinh tế Dung Quất, Đảng ủy, chính quyền các xã khu Đông huyện Bình Sơn đã tận dụng ưu thế này để phát triển kinh tế, nhất là việc phát triển kinh doanh dịch vụ. Ông Võ Văn Phấn, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Hải, huyện Bình Sơn cho biết: Hồi trước cả xã có vài chục hộ kinh doanh với quy mô nhỏ, bây giờ toàn xã có đến 150 hộ kinh doanh. Nay nhiều hộ làm nông cũng có việc làm ở khu kinh tế Dung Quất. Cái nghèo đói triền miên của người dân ở những làng chài vùng trời đông này bây giờ đã vĩnh viễn thuộc về quá khứ…

Thành phố đang bừng sáng

Đứng ở khu trung tâm đô thị Vạn Tường hôm nay, sẽ bất ngờ bởi hàng chục con đường nhựa phẳng băng đan xen, chạy xuyên các cánh rừng phi lao, bạch đàn đến các khu nhà ở của công nhân cao tầng và Trường cao đẳng dạy nghề Dung Quất. Nhiều công trình mới đang mọc lên khang trang tạo vóc dáng, kiến trúc không gian hiện đại cho thành phố Vạn Tường. Một khu đô thị hoàn toàn mới rất "hoành tráng" được đầu tư xây dựng khoảng 10 năm trở lại đây với những khu biệt thự với hàng trăm ngôi nhà xinh xắn của Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Thiên Tân. Các khu nhà ở cao tầng của Nhà máy lọc dầu Dung Quất phục vụ cho khoảng 600 hộ gia đình, kỹ sư, công nhân đang làm việc tại NMLD; khu nhà ở của cán bộ, kỹ sư Công ty công nghiệp nặng Doosan Vina; trụ sở Ban quản lý KKT Dung Quất; Đài truyền hình Dung Quất; Khu trung tâm văn hóa - thể thao Dung Quất; Bệnh viện đa khoa Vạn Tường... Năm 2009 vừa qua, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã công bố Quyết định "Phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng điều chỉnh và thiết kế thành phố mới Vạn Tường". Theo đó, tổng diện tích đô thị Vạn Tường 3.828 ha, thuộc 5 xã Bình Hải, Bình Hòa, Bình Phú, Bình Phước và Bình Trị (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi). Đây là sức lan tỏa, cuốn hút mạnh các nhà đầu tư và tập trung nhiều nguồn vốn để phát triển nhanh khu đô thị Vạn Tường trở thành một trong những trung tâm đô thị - công nghiệp - dịch vụ của vùng kinh tế trọng điểm miền trung; là trung tâm dịch vụ, tài chính thương mại và du lịch vùng phía đông bắc tỉnh Quảng Ngãi; là đô thị kết hợp các khu sinh thái bảo tồn thiên nhiên; là khu dân cư, chuyên gia phục vụ Khu kinh tế Dung Quất.

Để xây dựng Vạn Tường trở thành thành phố hiện đại, mới đây nhóm kiến trúc sư Nhật Bản thuộc Tập đoàn Nikkei Sekkei Civil Engineering liên danh tư vấn với Đại học Kiến trúc Hà Nội đã trình bày phương án điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất Khu đô thị mới Vạn Tường. Nhóm kiến trúc sư đã phác thảo phương châm quy hoạch là xây dựng một thành phố sống có tình yêu gắn bó, có thể đáp ứng những biến đổi của cơ cấu xã hội, đáp ứng được nhu cầu của các nhà đầu tư tại Khu kinh tế Dung Quất. Cuộc sống tương lai của con người nơi thành phố mới Vạn Tường “không còn trực thuộc xã” sẽ được hài hòa với môi trường tự nhiên, cảnh quan chung quanh và phát triển bền vững.

Khu kinh tế Dung Quất đã được quy hoạch mới lên 45 nghìn ha và hình thành tổ hợp công nghiệp nặng Dung Quất II, đẩy nhanh tiến độ xây dựng đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh, phát triển nhanh cụm cảng nước sâu vịnh Mỹ Hàn và thu hút các dự án lớn đầu tư vào khu vực này, tạo cho Dung Quất bừng sáng đang trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh Quảng Ngãi.