Nghề bồi bàn và ý tưởng giản tiện công việc
Năm 2000, Đức đã ghi dấu ấn cho quãng đời học sinh của mình: Cùng lúc thi đậu vào ba trường đại học tại TP Hồ Chí Minh. Hoàn tất một học kỳ tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên TP Hồ Chí Minh, Đức quyết định đi du học.
Bước vào thế giới tự lập của RMIT, Đức nung nấu: Phải tiếp tục tạo ra những thành công lớn hơn những gì đã học được! Gia đình của Đức kinh tế vững vàng. Nhưng ngay từ những ngày đầu đặt chân đến Australia, Đức bắt đầu không nhận tiền chu cấp từ gia đình. Tranh thủ hai ngày nghỉ thứ bảy và chủ nhật mỗi tuần, Đức đi làm bồi bàn. Chàng du học sinh quần quật làm lụng để kiếm được 700-800 đôla Australia mỗi tháng, vừa đủ cho một cuộc sống tiết kiệm.
"Đi làm rồi, em mới hiểu nghề bồi bàn cực nhọc đến thế nào. Sau mỗi ca làm việc, người mệt nhoài..." - Đức bộc lộ. Nhưng cũng chính trong hoàn cảnh vất vả ấy đã nhen nhóm trong Đức ý nghĩ phải làm cái gì đó để giảm gánh nặng cho nghề: Những chàng bồi bàn sẽ không phải mất nhiều thời gian và mỏi tay ghi chép các phiếu đặt món của thực khách. Việc quản lý nhà hàng sẽ được tự động hóa, gọn nhẹ và chuẩn xác...
Thế là mỗi đêm đến, sau khi hoàn tất bài vở, Đức bắt đầu phác thảo kế hoạch viết một phần mềm quản lý nhà hàng. Đức đặt tên cho sản phẩm tương lai một cách đầy trìu mến: "Smart waiter" - chàng bồi bàn thông minh. "Hình ảnh người bồi bàn là tâm điểm của sản phẩm em muốn tạo ra, vì nó đã gắn với một phần đời của em khi sống xa gia đình" - Đức nói.
Dshop - mạng thương mại điện tử "từ chối" Internet
Đầu năm 2004, Đức mang bản kế hoạch chi tiết về TP Hồ Chí Minh với ý định sẽ hoàn thiện trong quá trình thực tập tại Công ty phần mềm Pythis. Dịp này, Nguyễn Ngọc Điển - một lập trình viên của Công ty Pythis - từ Hà Nội vào công tác tại TP Hồ Chí Minh; vừa nghe Đức kể về ý tưởng "Smart waiter" liền hưởng ứng. Song càng bắt tay vào làm, Đức càng nhận ra rằng "Chàng bồi bàn thông minh" không phù hợp với hoàn cảnh Việt Nam. "Dù nó được thai nghén từ những ngày tháng đổ mồ hôi nhọc nhằn, nhưng em nhận ra smart waiter chưa thực sự là tình yêu của mình. Bởi nó chưa gắn được những khát vọng của em muốn đóng góp cho đất nước".
Đức bàn lại với Điển, và quyết định chuyển hướng. "Vậy thì làm cái gì?" - Điển chất vấn. Đức liền trình bày ý tưởng về dshop... dshop trong ý tưởng của Đức thực chất là sự sáng tạo một mô hình máy fax thế hệ mới tích hợp được các tính năng như giao diện web, truy cập không dây, tích hợp dữ liệu và fax. Khi đặt dshop tại nơi nào đó, những người sử dụng có thể truy cập không dây vào nó để mua sắm, với tốc độ lên đến 54Mbps. Chọn xong hàng, người mua chỉ việc nhấp chuột nhẹ nhàng và đơn đặt hàng sẽ tự động truyền đến các máy fax của những nhà phân phối. Hàng hoá sẽ được mang đến phục vụ tận nơi.
Ý tưởng về dshop bắt nguồn từ những bữa cơm trưa. Mỗi tuần, Đức và những đồng nghiệp phải ăn hoài một số món ở một quán cơm gần Công ty. Muốn ăn khác hơn thì phải đi xa, ai cũng ngại... Bóp trán suy nghĩ, đầu tiên Đức nghĩ nên chế ra chiếc máy đặt cơm trưa và đặt nó ở các cao ốc văn phòng, những khu tập trung công sở để mọi người ngồi tại Công ty của mình, nhưng có thể tha hồ chọn quán ăn, món ăn ở các nơi mà mình thích, qua mạng Internet. Nhưng với tình trạng hay nghẽn mạch Internet tại Việt Nam, để đặt được một bữa cơm trưa có khi đã... chiều. Phải khắc phục tình trạng phụ thuộc vào mạng Internet đang ì ạch, Đức nghĩ cách.
Giải pháp dùng mạng cục bộ (LAN) thay thế được Đức chọn lựa. Và đây cũng là điểm sáng tạo chính khi hình thành dshop: Truy cập không dây, không phụ thuộc vào Internet, nhưng tốc độ đạt đến 54Mbps. Đã thế thì không dừng lại ở chiếc máy đặt cơm trưa nữa, Đức mở rộng dịch vụ của dshop thành chiếc "máy mua sắm" tất cả những hàng hoá có bán trên thị trường... Lần thứ hai nghe Đức say sưa trình bày một ý tưởng mới lạ, Điển lại hào hứng ủng hộ.
Đầu hè 2004, Đức gặp khó khăn khi phải đối mặt với một khối lượng công việc quá lớn mà thời gian lại eo hẹp. Điển hết thời hạn công tác đã trở về Hà Nội. Suy nghĩ nhiều ngày, cuối cùng Đức đi đến quyết định táo bạo là gọi điện mời Điển vào TP Hồ Chí Minh cùng làm dshop và cam kết sẵn sàng trả lương cho Điển nếu Công ty không trả.
Chẳng cần mất nhiều thời gian để quyết định, Điển liền khăn gói vào Sài Gòn. "Em không nghĩ sẽ nhận lương từ Đức, mà chỉ đơn giản vì đã trót hứng thú với dshop và cũng muốn được thử thách. Dù em làm như vậy hơi mạo hiểm" - Điển kể. Cũng may, Điển được Công ty ủng hộ bằng cách cho chuyển vùng công tác.
Mỗi ngày sau khi xong việc Công ty, đôi bạn trẻ lại cần mẫn, vắt óc làm việc từ 7 giờ tối đến 11 - 12 giờ khuya, dựng lên hình hài dshop.
Về nguyên lý, dshop hoàn toàn khả thi, nhưng những khó khăn về giải pháp kỹ thuật liên tục nảy sinh khiến nhiều lúc Đức tưởng như bế tắc. Nhiều tháng liền, Điển phải liên lạc với những người quen ở Hà Nội để tham khảo cách giải quyết. Đức tìm đến những bạn bè dạy ở ĐH Khoa học Tự nhiên TP Hồ Chí Minh nhờ hỏi về các giải pháp tháo gỡ. Chín lần thay đổi giao diện, và nhiều lần các chàng trai trẻ len qua những ngách hẹp đầy khó khăn về kỹ thuật, cuối cùng dshop cũng được hoàn chỉnh.
Một dự án thương mại điện tử cho Việt Nam
Sau khi hoàn thiện, dshop đã chạy thử nghiệm thành công tại Công ty thuốc thú y Trung ương 2. Lúc này, nhóm dshop đã tăng lên sáu người, có thêm Văn Đức Phương Hồng, Phạm Anh Vũ, Nguyễn Phan Thuỳ Dương...
Thành viên gia nhập sau cùng là Nguyễn Minh Trí - một du học sinh Việt Nam hiện đang theo học thạc sĩ quản trị kinh doanh và làm việc cho Tập đoàn phát triển phần mềm viễn thông Serena Inc. tại bang Oregon (Mỹ). Trí là một sinh viên xuất sắc, liền hai năm 2003-2004 nhận "Giải thưởng Tổng thống Mỹ" dành cho những sinh viên có các đề án tác động lớn đến cộng đồng.
Trong nhiều tháng, hai người bạn học thời phổ thông Nguyễn Chí Đức và Nguyễn Minh Trí thường xuyên trao đổi qua mạng. Bằng kiến thức đã học và thông tin thu thập từ Internet, hai chàng trai đã xây dựng một bảng phân tích và đánh giá dshop, với nhận định: dshop được mong đợi là giải pháp hiệu quả, khả thi vì tốc độ truy cập cực nhanh, ít tốn kém cho cơ sở hạ tầng và chấm dứt tình trạng trì trệ trong việc triển khai ngành thương mại điện tử tại Việt Nam.
Từ Việt Nam, qua mạng Internet, Đức đã giới thiệu về dshop với ba Công ty ShiftWise, TripWire, Marketing & Communications và hai nhà tư vấn đầu tư mạo hiểm tại Mỹ. Robert C.McCarthy-Giám đốc tài chính của Tripwire, tại Oregon-đánh giá: "Dshop có tiềm năng lớn trong thị trường và một kế hoạch triển khai khả thi". Nhà đầu tư mạo hiểm Jim McCreight thì hứa hẹn: "Các bạn hãy tìm đến các quỹ đầu tư mạo hiểm, nhất là trong thời điểm đồng USD đang yếu, các nhà đầu tư thường tìm kiếm cơ hội đầu tư ra nước ngoài. Hãy liên lạc với tôi, tôi sẽ cho các bạn thêm thông tin".
Không dừng lại, nhờ quan hệ sẵn có, Trí đã vận động được 10 thương nhân có uy tín tại Mỹ đồng ý đứng vào ban cố vấn của dự án dshop. Trong khi đó, Đức lại tiếp tục công việc tham khảo ý kiến các chuyên gia tại Việt Nam.
PGS-TS Đoàn Thị Hồng Vân - Phó Trưởng khoa Thương mại-Du lịch, Trường ĐH Kinh tế TP Hồ Chí Minh-đánh giá: "Tôi thực sự tin tưởng sản phẩm (dshop) sẽ mở ra một cánh cửa mới, phá vỡ sự bế tắc trong vấn đề thương mại điện tử tại Việt Nam". Đó cũng là khát vọng lớn nhất của Đức-triển khai thành công dshop, góp phần thúc đẩy ngành thương mại điện tử tại Việt Nam phát triển.
