Để Cần Thơ xứng đáng là động lực của vùng Tây Nam Bộ

Phóng viên (PV): Xin đồng chí cho biết, là một đô thị loại 1 trực thuộc Trung ương, TP Cần Thơ đã triển khai những dự án nào để phát triển cơ sở hạ tầng cho thành phố nói riêng và toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) nói chung?

Đồng chí Võ Thị Hồng Ánh: Vấn đề hiện nay của Cần Thơ là phải phát triển nhanh để tạo động lực cho toàn vùng ĐBSCL cùng phát triển. Vai trò đầu tàu đặt ra cho TP Cần Thơ nhiều cơ hội cũng như thách thức đan xen.

Với địa hình đặc trưng có nhiều sông, rạch, nguy cơ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nước biển dâng là những thách thức lớn và là bài toán khó cho TP Cần Thơ trong quá trình phát triển hạ tầng đô thị bảo đảm các yếu tố phát triển bền vững và ứng phó, phục hồi tốt với thiên tai, biến đổi khí hậu trong tương lai. Cùng với nhịp độ phát triển nhanh của đô thị vẫn còn những bất cập về hạ tầng kinh tế kỹ thuật cần phải tập trung giải quyết để bảo đảm cho sự phát triển bền vững. Vào mùa mưa, triều cường dâng cao cộng với nước lũ làm ngập sâu một số con đường trong nội ô quận Ninh Kiều gây tắc nghẽn giao thông trong nhiều giờ liền.

Do đó, hiện nay việc phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật - hạ tầng xã hội phục vụ không chỉ cho thành phố mà còn cho cả vùng, nhất là hạ tầng giao thông là nội dung rất quan trọng.

Những năm qua, Cần Thơ đã triển khai Dự án Nâng cấp đô thị vùng đồng bằng sông Cửu Long -Tiểu dự án TP Cần Thơ sử dụng nguồn vốn tín dụng ưu đãi của Ngân hàng Thế giới (WB) để đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội cho khu vực dân cư thành thị có thu nhập thấp (LIAs) được thực hiện tại bốn quận của thành phố là Ninh Kiều, Cái Răng, Ô Môn và Bình Thủy. Tổng mức đầu tư của dự án là 90,4 triệu USD (1.850 tỷ VNĐ), trong đó vốn ODA là 69,95 triệu USD và vốn đối ứng là 20,45 triệu USD.Các hoạt động của dự án, bao gồm Hợp phần 1: Nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp ba trong các khu thu nhập thấp, cụ thể là nâng cấp hạ tầng cấp một tại 31 khu thu nhập thấp tại 12 phường của bốn quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, gồm các công việc: Nâng nền, mở rộng đường hẻm, xây dựng hệ thống thoát nước, vệ sinh môi trường và điện chiếu sáng công cộng, thu gom rác... Hợp phần 2: Nâng cấp cơ sở hạ tầng hỗ trợ cấp 1 và 2, bao gồm các hạng mục: Cải tạo hồ Bún Xáng, rạch Ngỗng và các rạch phía nam hồ Bún Xáng; Cải tạo rạch Sao, năm tuyến đường phường Lê Bình, quận Cái Răng; Đầu tư hệ thống thoát nước đường Nguyễn Việt Hồng; Đầu tư đường ống phân phối nước sạch cho khu LIA 1; Hỗ trợ thiết bị quản lý nước thải và vệ sinh môi trường... Hợp phần 3: Xây dựng khu tái định cư, các công trình xã hội trong khu tái định cư như trường mẫu giáo, nhà văn hóa, trạm y tế, chợ... Đến nay, Ban QLDA đã trao hợp đồng 11 trong số 13 gói thầu xây lắp của giai đoạn 1. Tiến độ thi công các gói thầu ước tính từ 5% đến 77,9% khối lượng hợp đồng. Các gói thầu được tổ chức thực hiện đúng quy định về hình thức, loại hợp đồng, tiến độ và thời gian thực hiện hợp đồng, chất lượng hợp đồng.

PV: Vậy, thành phố đã có những định hướng gì để nâng tầm Cần Thơ lên thành phố cửa ngõ vùng hạ lưu sông Mê Công thưa đồng chí?

Đồng chí Võ Thị Hồng Ánh: Việc phát triển thành phố Cần Thơ để trở thành cửa ngõ vùng hạ lưu sông Mê Công được thực hiện trên nhiều phương diện.

- Về giao thông: Hiện thành phố đã là điểm giao cửa ngõ của nhiều hệ thống giao thông thủy, bộ, hàng không và trong tương lai theo quy hoạch vùng ĐBSCL sẽ phát triển tuyến đường sắt nối liền với tuyến bắc - nam, qua Cần Thơ xuống đến Cà Mau. Để tiếp tục nâng tầm, thành phố sẽ chú trọng phát triển hệ thống cảng sông, luồng tàu; mở thêm nhiều tuyến bay nối các đô thị lớn trong cả nước và quốc tế; phát triển hệ thống dịch vụ hậu cần cảng (logistic).

- Về giao thương: TP Cần Thơ đã và đang từng bước khẳng định vai trò đầu mối về giao thương, kinh doanh, mua bán, phân phối hàng hóa giữa vùng ĐBSCL với các vùng, miền trong cả nước và quốc tế. Các trung tâm thương mại lớn đã và đang được triển khai; các tổ chức tài chính, doanh nghiệp lớn có văn phòng tại thành phố ngày càng nhiều, góp phần đưa hoạt động giao thương tại thành phố ngày càng nhộn nhịp với quy mô và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn. Hiện nay, Cần Thơ đang đẩy mạnh các chương trình xúc tiến kích cầu với các thành phố kết nghĩa trong nước và nước ngoài như thành phố Năngxơ (Pháp), Ri-vờ-xai (Mỹ), Giê-ônla-nam-đô (Hàn Quốc). Ngày 22-7-2014, đường bay Cần Thơ - Đà Nẵng - Cần Thơ sẽ chính thức khai trương, tiếp đó sẽ kết nối thêm các tuyến bay Cần Thơ - Đà Lạt, Cần Thơ - Cam Ranh.

- Về giao lưu văn hóa: Với vị trí trung tâm địa lý của vùng ĐBSCL, có hạ tầng tương đối đồng bộ, Cần Thơ hiện là điểm đến thu hút phần lớn số lượng khách du lịch trong và ngoài nước muốn tìm hiểu, khám phá về vùng đất, văn hóa, con người vùng ĐBSCL.Với nhiều loại hình hoạt động, giao lưu văn hóa đa dạng, đặc sắc, thành phố đã giới thiệu đến bạn bè thế giới hình ảnh khá rõ nét về vùng ĐBSCL, qua đó trở thành cầu nối giao lưu về văn hóa.

Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung TP Cần Thơ đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với phạm vi điều chỉnh quy hoạch gồm toàn bộ địa giới hành chính TP Cần Thơ với diện tích đất khoảng 1.409 km 2 (140.895 ha). Mục tiêu chính của đồ án quy hoạch nhằm phát triển TP Cần Thơ trở thành thành phố cấp quốc gia, văn minh, hiện đại, đô thị trung tâm động lực của vùng ĐBSCL và đô thị cửa ngõ của vùng hạ lưu sông Mê Công; góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng ĐBSCL và có tầm ảnh hưởng trong vùng Đông-Nam Á.Việc phát triển không gian thành phố theo hướng phát triển toàn diện, cân bằng và bền vững, bảo đảm an ninh quốc phòng; phát triển hài hòa với cảnh quan tự nhiên, phát huy bản sắc đô thị sông nước, đô thị sinh thái đặc trưng vùng ĐBSCL.Mô hình phát triển không gian đô thị TP Cần Thơ theo chuỗi các khu đô thị tập trung, đa trung tâm trong vùng đô thị nội thành và các đô thị vệ tinh trung tâm huyện. Phát triển đô thị xanh và mặt nước, có không gian đô thị nén, đan xen với mặt nước và các dải cảnh quan xanh. Các khu đô thị trung tâm qua các điểm nhấn như khu đô thị truyền thống Ninh Kiều -Bình Thủy, khu đô thị công nghiệp Cái Răng, khu đô thị - công nghiệp Trà Nóc, khu đô thị sinh thái Phong Điền. Tiếp đó là các khu đô thị mới Ô Môn, khu đô thị - công nghiệp Thốt Nốt. Định hướng không gian vùng nông thôn TP Cần Thơ theo mô hình nông thôn mới. Các khu vực nông nghiệp dọc bờ sông Hậu có địa hình trung bình (không đủ cao để đô thị hóa) có tiềm năng cảnh quan sông nước sẽ là một yếu tố bổ sung trong mạng lưới cây xanh, tạo ra một cảnh quan mở, rộng lớn nằm đan xen với các lõi đô thị dọc sông Hậu.

Các chương trình, dự án ưu tiên đầu tư trong Quy hoạch chung TP Cần Thơ đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 bao gồm các dự án về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và năm chương trình đầu tư phát triển đô thị, đó là Chương trình phát triển nhà ở và hạ tầng xã hội; Chương trình nâng cấp đô thị; Chương trình kiểm soát bảo vệ cảnh quan môi trường, nguồn nước; Chương trình đầu tư xây dựng phát triển du lịch, khai thác các tuyến du lịch cảnh quan, sinh thái, văn hóa và lịch sử; Các chương trình phát triển khu công nghiệp.

Việc xây dựng quận Ninh Kiều thành đô thị trung tâm của TP Cần Thơ là đúng đắn, tạo nên sự phát triển mang tính đột phá cho Cần Thơ. Mười năm qua, kể từ ngày thành lập quận, diện mạo Ninh Kiều thay đổi nhanh chóng, chuẩn hóa theo những tiêu chí của đô thị loại 1, trở thành trung tâm thương mại -dịch vụ, dịch vụ du lịch, giáo dục -đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, văn hóa, trung tâm tài chính - ngân hàng, là đầu mối giao thông - vận tải quan trọng của TP Cần Thơ và của cả khu vực ĐBSCL.Ninh Kiều phù hợp cảnh quan đô thị vùng sông nước, thông qua việc tận dụng dòng chảy và các nhánh của sông Hậu và sông Cần Thơ, trong đó bến Ninh Kiều là một điểm nhấn về du lịch. Sắp tới, quận sẽ hưởng lợi từ dự án đầu tư xây dựng công trình kè hai bên bờ sông Cần Thơ từ bến Ninh Kiều đến cầu Cái Sơn thuộc quận Ninh Kiều. Dự án này quy hoạch phần vỉa hè thành công viên, trực tiếp tạo cảnh quan thông thoáng cho đô thị trung tâm, là điểm vui chơi, giải trí, thể thao và tạo điều kiện phát triển du lịch TP Cần Thơ, nhất là loại hình du lịch sông nước.

PV: Xin đồng chí cho biết kết quả việc thực hiện Trật tự kỷ cương đô thị gắn với phát huy nét đặc trưng con người Cần Thơ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa?

Đồng chí Võ Thị Hồng Ánh: Trật tự kỷ cương đô thị là một nội dung trong đề án xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị được thực hiện trong những năm qua và thành phố đã có kế hoạch tiếp tục thực hiện đến năm 2020. Nội dung của Trật tự kỷ cương đô thị tập trung vào trọng tâm xây dựng từng bước ý thức của người dân trong việc chấp hành các quy định pháp luật trong lĩnh vực xây dựng, tham gia giao thông, giữ gìn vệ sinh môi trường.

Theo tôi, "Trí tuệ - Năng động - Nhân ái - Hào hiệp - Thanh lịch" là những đặc trưng tốt đẹp của người dân TP Cần Thơ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa luôn gắn kết với tiến trình hướng đến một thành phố hiện đại, văn minh, xanh, sạch, đẹp. Đặc trưng tốt đẹp của người dân thành phố trở thành các mục tiêu hướng đến thông qua việc tăng cường rèn luyện, giáo dục, tuyên truyền trong cộng đồng nhân dân, nhất là cho thế hệ trẻ của thành phố; các đặc trưng tốt đẹp trên cũng được phát triển, cụ thể hóa trở thành các quy tắc trong cách ứng xử, trong hành vi và phong cách sống của mỗi người dân, có trách nhiệm đối với cộng đồng, với môi trường; gắn kết hài hòa với cuộc sống trong một đô thị hiện đại, công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngày càng cao trong tương lai.

Theo đó, tập trung vào nội dung xây dựng nếp sống văn hóa - văn minh đô thị trên địa bàn thành phố, trước nhất là về trật tự đô thị, sau đó là về vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị; an toàn giao thông đô thị; an ninh trật tự, an toàn xã hội; và cuối cùng là về hành vi ứng xử nơi công cộng. Về hành vi ứng xử nơi công cộng, TP Cần Thơ hướng tới việc nâng cao nhận thức về văn hóa giao tiếp - ứng xử trong đời sống cộng đồng cho nhân dân; đề cao nếp sống văn minh, gia đình văn hóa, quan hệ cộng đồng thân thiện, nhân ái. Các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương tích cực vận động nhân dân giữ gìn trật tự công cộng, xây dựng nét văn hóa ứng xử, giao tiếp trong đời sống cộng đồng. Một việc làm thực tế tại các khu dân cư trên địa bàn Cần Thơ là thường xuyên tổ chức tọa đàm, trao đổi, đưa nội dung thực hiện nếp sống văn minh đô thị vào quy ước của khu vực để sinh hoạt sâu rộng trong nhân dân nhằm tác động từng bước đến nhận thức, hành động của người dân góp phần hình thành lối sống văn hóa, văn minh đô thị. Từ nay đến cuối năm 2015, thành phố tập trung xây dựng thí điểm hai mô hình văn minh đô thị cấp thành phố, bao gồm "phường, thị trấn sạch rác", "tuyến đường văn minh đô thị".

PV: Xin cảm ơn đồng chí!